Igor Girkin is een beruchte Rus. De hardliner verdiende zijn sporen voor Moskou bij de annexatie van de Krim en de verovering van Sloviansk en Kramatorsk in 2014. Girkin –ook bekend als Strelkov– loste naar verluidt het eerste schot in de strijd om de Donbas. Uiteindelijk diende hij enkele maanden als ”minister van Defensie van de Volksrepubliek Donetsk”.

De voormalig officier van de Russische geheime dienst FSB spuit vaak openlijk snoeiharde kritiek. De afgelopen maanden nam hij meermalen de Russische president Vladimir Poetin onder vuur. Het Russische fiasco in Oekraïne is hem een doorn in het oog.

„De speciale militaire operatie is nu 29 dagen oud”, zei Girkin eind maart. „Niet een van de strategische doelen is gehaald. Daarentegen voert de tegenstander een succesvolle mobilisatie uit en begint met tegenaanvallen. Ik moet constateren dat mijn meest pessimistische prognoses zijn uitgekomen.”

Vliegramp

Girkin is ook een berucht personage in Nederland. De Rus, die in 2014 leiding gaf aan de strijd in Donetsk, is een van de vier hoofdverdachten voor het neerhalen van vlucht MH17. Girkin zou op 17 juli 2014 opdracht hebben gegeven de Boeing 777 van Malaysia Airlines met een Bukraket uit de lucht te schieten. Alle 298 inzittenden, onder wie 193 Nederlanders kwamen om het leven. Het OM eist levenslang tegen Girkin. De rechtbank doet 17 november uitspraak.

Opvallend is dat Girkin nu aan het front dient. In augustus zou hij op eigen initiatief hebben geprobeerd zich aan te sluiten bij het Russische leger in de zuidelijke havenstad Cherson. De Russen hebben hem daarbij naar verluidt tegengehouden.

De Russische propagandist en militaire blogger Maksim Fomin maakte zaterdag de inzet van Girkin in Oekraïne bekend. Girkin is –volgens Fomin– naar het front gestuurd als bataljonscommandant van een eenheid. Volgens Oekraïense berichten is hij ingezet in het oosten van Oekraïne.

Girkin liet al sinds 10 oktober niets meer van zich horen op sociale media; hoogst ongebruikelijk voor de criticaster. Zijn vrouw, Miroslava Reginskaya, publiceerde zaterdag een foto van hen beiden, waarbij Girkin prijkt in Russisch militair uniform. „Het gaat goed met hem”, zegt Reginskaya.

Oekraïne looft een beloning uit van 100.000 dollar (bijna 103.000 euro) voor de overdracht van Girkin aan het Oekraïense leger. Kiev beschuldigt Girkin van terroristische activiteiten, moord, marteling en schending van de staatssoevereiniteit. Oekraïne wil Girkin berechten voor zijn „deelname aan de oorlog”, meldt het ministerie van Defensie op Telegram. „Het lijkt erop dat een van de beroemdste Russische terroristen heeft besloten zijn deelname aan de oorlog tegen onze staat te hernieuwen.” Het ministerie benadrukt op Telegram: „Geen enkele oorlogsmisdadiger zal zijn straf ontlopen.” Direct na publicatie van de foto van Girkin beloofden vijf prominente Oekraïners elk 10.000 dollar voor zijn overdacht.

MH17-nabestaande Piet Ploeg, voorzitter van Stichting Vliegramp MH17, noemt het een goede zaak als Girkin „in zijn nekvel wordt gegrepen” en wordt uitgeleverd aan Nederland. Veel nabestaanden volgen de ontwikkelingen rond de Rus op de voet. Ploeg hoopt op de arrestatie en uitlevering van Girkin. „De wonderen zijn de wereld nog niet uit.”