Winnaar Nobelprijs voor de Economie maandag bekendgemaakt
Nu de Nobelprijzen voor de Natuurkunde, Scheikunde, Geneeskunde, Literatuur en Vrede vorige week zijn toegekend, is het traditiegetrouw tijd voor de Nobelprijs voor de Economie. Maandag wordt bekendgemaakt wie de winnaar of winnaars zijn. De Nobelprijs voor de Economie is niet een van de prijzen die industrieel Alfred Nobel in zijn testament had beschreven, maar werd in 1968 bedacht toen de Zweedse centrale bank Riksbank driehonderd jaar bestond. De prijs wordt daarom pas sinds 1969 uitgereikt.
Officieel heet de prijs de Sveriges Riksbank Prijs voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel. De organisatie en de uitreiking van de prijs liggen echter bij de stichting die ook de Nobelprijzen beheert en de prijs wordt daarom vrijwel altijd aangeduid als de Nobelprijs voor de Economie.
De winnaar wordt gekozen door de Koninklijke Zweedse Academie voor de Wetenschappen. Die koos in 1969 voor de Nederlander Jan Tinbergen als eerste winnaar, samen met de Noor Ragnar Frisch. Tinbergen kreeg twee landgenoten als opvolger. In 1975 won de Nederlands-Amerikaanse Tjalling Koopmans de prijs. Vorig jaar was Guido Imbens een van de winnaars, een geboren Nederlander met de Amerikaanse nationaliteit.
In de 53 keer dat de prijs werd uitgereikt, waren er tot nu toe 89 winnaars, onder wie slechts twee vrouwen. De Amerikaanse Elinor Ostrom was in 2009 de eerste. De Frans-Amerikaanse Esther Duflo kreeg de prijs in 2019. Zij was toen ze won 46 jaar oud en is de jongste nog levende oud-winnaar.
Net als bij de andere Nobelprijzen wordt er in de betreffende vakgebieden veel gespeculeerd over mogelijke winnaars. Zo worden de Turks-Amerikaanse Daron Acemoglu, de Brits-Amerikaanse Simon Johnson en de Amerikaan James Robinson genoemd voor hun onderzoek naar de rol van politieke en economische instanties bij de ontwikkeling van een land. De Amerikaan Richard Easterlin en de Britten Richard Layard en Andrew Oswald worden als kanshebber gezien voor hun onderzoek naar de economische aspecten van geluk en subjectieve welvaart.
Ook zijn er nog twee Amerikaanse duo’s die genoemd worden als mogelijke winnaars. Robert Ayres en Herman Daly onderzochten ecologische economie en de bijdrage daarvan aan de wereldeconomie. Samuel Bowles en Herbert Gintis keken of behalve eigenbelang ook wederkerigheid, altruïsme en andere vormen van sociale samenwerking mogelijke verklaringen zijn voor economisch gedrag.
Of een van bovenstaande kanshebbers de prijs ook echt wint of dat de Academie een andere keuze maakt, zal maandag blijken. De prijswinnaars worden op zijn vroegst om 11.45 uur bekendgemaakt.