In 2015 en 2016 ving Duitsland meer dan 1,2 miljoen vluchtelingen op die Syrië ontvlucht waren vanwege de oorlog. Merkel deed destijds de beroemde uitspraak „wir schaffen das”, waarmee ze aangaf dat Duitsland al deze mensen kon helpen en zou opvangen. Dat zorgde ook voor kritiek en spanningen binnen haar land en partij, maar Merkel heeft aangegeven geen spijt te hebben van haar vluchtelingenbeleid.

De UNHCR prijst Merkels vastberadenheid om de asielzoekers te helpen en op te komen voor mensenrechten. De jury vindt dat ze politieke moed en „echt leiderschap” heeft getoond. Merkel zou bovendien de drijvende kracht zijn geweest achter programma’s om het onderwijs voor vluchtelingen en hun integratie in de samenleving te verbeteren.

De Nansen Vluchtelingen Award is vernoemd naar de Noorse poolreiziger Fridtjof Nansen, die in 1922 de Nobelprijs voor de Vrede won. De prijs wordt elk jaar uitgereikt aan een persoon, groep of organisatie. Op 10 oktober kan Merkel de prijs in ontvangst nemen tijdens een ceremonie in Genève.