De Centraal-Afrikaanse Republiek is niet het enige Afrikaanse land waar de huurlingen actief zijn: zo zijn ze ook uitgenodigd voor vorstelijke bedragen te komen vechten in onder meer Mali en Mozambique. Hun optreden zou volgens de autoriteiten een stuk effectiever zijn dan dat van internationale missies, zoals van de VN of de EU. De afgevaardigde van Mali bij de Algemene Vergadering van de VN prees vorige week in zijn bijdrage nog de „exemplarische en vruchtbare samenwerking” met Rusland, die hij afzette tegen het onvermogen van Franse- en VN-troepen in zijn land om de onlusten de kop in te drukken.

Dat de internationale missies in Mali en de Sahelregio niet in staat zijn gebleken rust te brengen, is zonneklaar. Maar niets wijst erop dat de komst van Russische huurlingen een keer ten goede heeft gebracht. Eerder integendeel: 2022 lijkt het dodelijkste jaar in de Sahelregio te worden sinds het jihadistisch geweld een decennium geleden opkwam. In Mali zijn in 2022 al 3600 mensen gedood, bijna het dubbele van het totale aantal vorig jaar. Burkina Faso, waar overigens geen Russen actief zijn, telde een gelijk aantal slachtoffers.

De toename is niet alleen het gevolg van aanhoudend geweld door jihadistische groepen die onder de vlag van Islamitische Staat of al-Qaida opereren. Burkinese veiligheidsdiensten maken eveneens veel burgerslachtoffers, net als hun Malinese evenknieën in samenwerking met leden van de Wagnergroep. De Russische huurlingen treden in Mali met grof geweld op, waarbij het verschil tussen strijders en niet-strijders uit beeld lijkt te raken. Het is een bekend patroon. Mensenrechtengroepen als Human Rights Watch registreerden in de Centraal-Afrikaanse Republiek al „ernstige misdaden tegen burgers” door de Wagnergroep sinds 2019.

Intussen jagen de Malinese autoriteiten internationale missies, zoals de 15.000 sterke VN-missie in het land, steeds meer tegen zich in het harnas. Een voorbeeld is de arrestatie van 49 Ivoriaanse soldaten in juli op de luchthaven van Bamako, die waren ingevlogen om de VN-missie te ondersteunen. Van hen zitten er nog altijd 46 vast. De Malinese autoriteiten bestempelden hen als „huurlingen” met „slechte bedoelingen.” Daar is echter nog altijd geen enkel bewijs voor.

Duitsland, dat 1000 soldaten levert, heeft zijn operaties al meermalen moeten opschorten omdat de autoriteiten Duitse eenheden geen toestemming wilden geven over het land te vliegen. De Duitse regering stelt inmiddels openlijk vraagtekens bij het nut van hun aanwezigheid en maakt zich zorgen over de veiligheid van de troepen. Als Duitsland besluit tot vertrek, zullen er meer landen volgen. Binnen de VN-missie leeft brede frustratie over de moeizame samenwerking met de Malinese junta, aan de macht gekomen na coups in 2020 en 2021. De gewone burger betaalt hoe dan ook de rekening.