In de getroffen gebieden is er een groot tekort aan elementaire voorzieningen als water, voedsel en sanitair, zei David Nabarro woensdag. Hij staat aan het hoofd van het crisisteam van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Nabarro zei dat de VN voor donorlanden een lijst voorbereiden van eerste behoeften van de getroffen gebieden.

Volgens Nabarro kan door de uitbraak van epidemieën het dodental nog verdubbelen. „Er is zeker een kans dat het aantal doden van overdraagbare ziektes even groot wordt als het aantal slachtoffers van de tsunami’s. De omvang van de natuurramp in Azië lijkt met de dag groter te worden. Vooral in Indonesië blijft het dodental dramatisch oplopen. Het officiële dodencijfer staat op ruim 45.000. Veruit de meeste doden zijn gevallen op het eiland Sumatra, in het bijzonder in de noordelijke provincie Atjeh.

Volgens de VN-coördinator voor hulp aan Indonesië, Michael Elmquist, zou het dodental in Atjeh kunnen oplopen tot circa 80.000. Hij baseert deze cijfers op ervaringen van de VN bij aardbevingen. Volgens Elmquist zijn alleen al in de kustplaats Meulaboh mogelijk 40.000 doden gevallen, eenderde van de inwoners. Het epicentrum van de beving lag 150 kilometer van Meubolah.

De hulpverlening op Atjeh komt nog maar mondjesmaat op gang, ondanks een tijdelijk bestand tussen het Indonesiche leger en rebellen. Volgens The Jakarta Post hebben tienduizenden burgers zich verzameld in kampen in de provincie. Ze krijgen daar wel voedsel van hulpverleners, maar de porties zijn sterk gerantsoeneerd. De voorraden voedsel worden momenteel niet aangevuld.

De VN-vluchtelingenorganisatie Unhcr heeft woensdag aangekondigd dat vanuit Kopenhagen en Dubai hulpgoederen worden overgebracht naar Atjeh. Het gaat onder meer om 3500 grote tenten, 20.000 keukensets en 100.000 dekens. Zeker 100.000 ontheemden op Atjeh kunnen daarmee worden geholpen, verzekerde de organisatie.

Na Indonesië zijn de meeste doden geteld op Sri Lanka, ruim 22.000. De hulpverlening op het eiland lijkt langzaam op gang te komen. De wegen langs de kust die nog begaanbaar zijn, staan vol met vrachtwagens met hulpgoederen. Desondanks zijn zeker in het uiterste zuiden nog altijd regio’s niet bereikbaar.

Talrijke buitenlandse toeristen die hebben besloten hun vakantie op Sri Lanka niet af te breken, helpen mee hun getroffen hotels weer op te bouwen of schoon te maken. Dat hebben Srilankaanse medewerkers van deze hotels telefonisch verklaard.

De Verenigde Staten, Australië, Japan en India zullen het voortouw nemen in de internationale hulpoperaties die nodig zijn in de rampgebieden in de landen rond de Golf van Bengalen. Dat zei de Amerikaanse president Bush woensdag. De VS willen met de drie andere landen een „kernteam” vormen voor de hulpverlening.

De internationale bereidheid te helpen is bijzonder groot. Volgens VN-noodhulpcoördinator Jan Egeland is tot nu toe ongeveer 220 miljoen dollar (162 miljoen euro) aan financiële hulp toegezegd. Een Indiase regeringsfunctionaris heeft woensdag gezegd dat zijn land voorlopig buitenlandse hulp weigert omdat het over „voldoende hulpmiddelen” beschikt. In India zijn tot nu toe ruim 12.000 doden geteld.

Het officiële dodental in Thailand als gevolg van de vloedgolven van afgelopen zondag, is opgelopen tot boven de 1800. Bijna 5300 mensen worden vermist. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken woensdag bekendgemaakt. Schattingen van lokale overheden en reddingswerkers doen echter vermoeden dat al veel meer doden zijn geborgen. Alleen al in het toeristenoord Khao Lak zijn volgens de plaatselijke politiecommandant 1800 lichamen gevonden.

In Thailand zijn veel buitenlandse toeristen het slachtoffer van de overstromingen. Volgens het Thaise ministerie voor Rampenbestrijding zijn bijna 500 buitenlanders door de tsunami’s omgekomen. Onder de geïdentificeerde doden zijn volgens het ministerie negen Nederlanders, maar het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken houdt het op vier Nederlandse doden in Thailand.

Ook op Sri Lanka is een Nederlandse dode gevallen. Voorzover bekend worden in alle landen die zijn getroffen door de zeebeving in totaal 3500 buitenlanders vermist. De meesten komen uit Zweden.

De enorme vloedgolven die na de zeebeving van zondag ook de Afrikaanse oostkust teisterden, hebben de Somalische stad Hafun geheel verwoest. 5000 mensen zijn dakloos geworden, meldden de VN woensdag. De Somalische autoriteiten hadden dinsdag gemeld dat zeker honderd Somaliërs de vloedgolven niet hebben overleefd.

De VN schat dat in totaal tussen de 30.000 en 50.000 bewoners van de kustregio’s in Somalië dringend behoefte hebben aan noodhulp. Volgens het VN-orgaan dreigen ook daar besmettelijke ziektes uit te breken.