Kerk & religie

Doek ”Benjamin voor Jozef” terug op historische plek in Amsterdam

Het schilderij ”Benjamin voor Jozef” hangt weer op een historische plek in Amsterdam, het St. Ignatiusgymnasium. Hier was in de Tweede Wereldoorlog de Duitse Sicherheitsdienst (SD), aan de toenmalige Euterpestraat, gevestigd. Woensdagmiddag vond de feestelijke onthulling plaats.

Jan van Reenen
15 September 2022 10:54
beeld Eran Oppenheimer
beeld Eran Oppenheimer

Rector Bert Schuller van de rooms-katholieke school hield woensdagmiddag een toespraak ter gelegenheid van de onthulling van het doek, dat 2,5 bij 3 meter groot is. „Zo’n groot schilderij zie je alleen in het Rijksmuseum”, laat hij telefonisch weten.

Hoe ziet het schilderij eruit?

Schuller: „Het toont een Bijbelse afbeelding van Benjamin voor Jozef nadat de beker in de zak van Benjamin gevonden werd. Jozef kijkt streng en de broers zijn bang. Het is een dramatisch moment. Het is in 1929 geschilderd door Josina Knap, de vrouw van een predikant.”

Waarom hangt het schilderij nu hier?

„Josina Knap schonk het schilderij in 1935 aan de christelijke HBS aan de toenmalige Euterpestraat. Het kreeg een plaats in de hal. In 1941 werd de school gevorderd door de SD. Vanuit dat schoolgebouw organiseerde de SD de deportaties van de Joden. Toen de Duitsers het schilderij zagen, zeiden ze: „Dass sind Juden.” De conciërge haalde het schilderij dezelfde dag nog uit de lijst en borg het op. In 1944 bombardeerden de geallieerden het SD-gebouw, dat zwaar beschadigd werd. Deze school staat op dezelfde plaats als de HBS.”

Hoe ging het verder met het schilderij?

„De maakster ervan, die verhuisd was, kwam na de oorlog weer in Amsterdam, waar ze hoorde dat de school gebombardeerd was. Ze dacht dat haar schilderij vernietigd was. Toen ze daarna bij de schildersartikelenwinkel van Van Beek aan de Stadhouderskade kwam, zei de eigenaar dat hij wat voor haar bewaard had en gaf hij haar het schilderij terug. De conciërge had het hier in bewaring gegeven. Het kunstwerk is enige tijd binnen de familie gebleven en kwam in 1975 in het Bijbels Museum terecht. Het is later weer aangeboden aan de familie, die voorstelde het over te dragen aan het St. Ignatiusgymnasium.”

Bent u er blij mee?

„We zijn vereerd een doek met een dergelijke historie te mogen tonen. Het maakt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog voor onze leerlingen tastbaar. De kunsthistorische waarde mag dan misschien niet zo groot zijn, de geschiedkundige waarde is dat des te meer. Ook de gebeurtenis is bijzonder. Het is het verhaal van vergeving. De broers van Jozef kregen vergeving. Het is belangrijk dat dit hier op school gehoord en verteld wordt.”

Wat vinden de leerlingen ervan?

„Het doek hangt in een galerij tussen twee gebouwen in. De leerlingen keken er eerst met verbazing naar. Ze zijn geïnteresseerd in het verhaal. Er komt nog een uitleg bij. Er is een podcast gemaakt van het schilderij en zijn geschiedenis, die te beluisteren is via de website van het Bijbels Museum en van het St. Ignatiusgymnasium.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer