Verhoudingen in Oekraïne op scherp
Kort nadat de Oekraïense kiescommissie had bekendgemaakt dat Viktor Joesjtsjenko de meeste stemmen in de presidentsverkiezingen van zondag heeft gekregen, zette de pro-westerse politicus het conflict met zijn rivaal Janoekovitsj op scherp. Joesjtsjenko riep zijn aanhangers dinsdag op een kabinetsvergadering door premier Janoekovitsj te helpen voorkomen.
Joesjtsjenko riep zijn achterban op woensdag het regeringsgebouw in Kiev te blokkeren, zodat Janoekovitsj en zijn ministersploeg daar niet naar binnen kunnen.
Joesjtsjenko noemde de regering van de pro-Russische Janoekovitsj „illegaal.” Hij wees erop dat een meerderheid van het parlement zich vorige maand achter een motie van wantrouwen tegen Janoekovitsj had geschaard en dat de premier dus ontslagen is. De vertrekkende president Koetsjma heeft zijn handtekening echter nog niet onder de motie gezet.
Joesjtsjenko sprak tienduizenden aanhangers toe nadat eerder op de dag de centrale kiescommissie het tellen van de stemmen bij de presidentsverkiezingen had afgerond. Joesjtsjenko heeft in de stembusgang in totaal 51,99 procent van de stemmen gekregen, Janoekovitsj 44,19 procent. Omgerekend in aantal kiezers won Joesjtsjenko de verkiezingen met 2,2 miljoen stemmen verschil van Janoekovitsj. Ongeveer 77 procent van de stemgerechtigden ging zondag naar de stembus.
De kiescommissie zal de verkiezingen pas geldig verklaren als alle klachten over fraude zijn afgehandeld. Naar verwachting zal dat enkele dagen duren.
Joesjtsjenko beloofde dat hij de betrekkingen met het Westen zal aanhalen en de corruptie zal bestrijden. Een van zijn belangrijkste doelstellingen is het EU-lidmaatschap voor Oekraïne.
Joesjtsjenko verklaarde tevens dat er geen crisis bestaat in de relatie met Rusland. Moskou, dat Janoekovitsj steunde, plaatste dinsdag echter vraagtekens bij de objectiviteit van de westerse waarnemers die de verkiezingen volgden.
Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn er opvallende verschillen in de beoordeling van de stembusgang tussen westerse waarnemers en die uit voormalige Oostbloklanden. Het ministerie stelt in een dinsdag verspreide verklaring dat deze verkiezingen net zo frauduleus verliepen als de eerdere verkiezingsronde op 21 november, die vanwege de vele onregelmatigheden moest worden overgedaan. Het ministerie vindt daarom ook dat de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) de zaak niet goed heeft beoordeeld. Rusland is zelf lid van deze internationale organisatie.
Hoewel de zege van Joesjtsjenko nog niet officieel is, nam premier Balkenende als huidige EU-voorzitter de gelegenheid te baat om Joesjtsjenko te feliciteren voor de verdediging van de democratie in Oekraïne. In een verklaring van het EU-voorzitterschap noemde Balkenende het cruciaal voor de toekomst van Oekraïne dat de bevolking blijft opkomen voor haar democratische rechten.
De dood van de Oekraïense minister van Transport, Georgi Kirpa, is vooralsnog niet opgelost. Hij werd maandag dood gevonden in zijn buitenhuis bij Kiev met een schotwond aan zijn hoofd. De Oekraïense politie probeert vast te stellen of hij zelfmoord heeft gepleegd.
De oppositie beschuldigde Kirpa eerder van verkiezingsfraude. Hij zou verantwoordelijk zijn geweest voor het vervoer van mijnwerkers uit het oosten van Oekraïne naar het westen om de pro-Joesjtsjenko-demonstraties dwars te zitten. De regering spreekt de aanklacht tegen.
Behalve de minister werd ook een belangrijke Oekraïense zakenman dood gevonden. Yoeri Lyach leidde een belangrijke bank in Oekraïne. Hij zou zelfmoord hebben gepleegd in zijn kantoor.