Kalla coördineert de hulpverlening. „Er zijn nog geen nauwkeurige gegevens, maar ik schat 21.000 tot 25.000 mensen”, zei hij desgevraagd over zijn inschatting van het uiteindelijke dodental. Kalla sprak in de stad Medan in het meest getroffen noorden van het eiland Sumatra. Het aantal geborgen lijken loopt inmiddels tegen de 5000.

Het dodental in Zuidoost-Azië is inmiddels opgelopen tot meer dan 25.000. De verwoestingen in de getroffen gebieden zijn enorm. Volgens de Verenigde Naties moet de internationale gemeenschap zich opmaken voor de grootste hulpoperatie ooit.

Het zwaarst getroffen zijn de kustgebieden van Sri Lanka en India. Het dodental in Sri Lanka is opgelopen tot boven de 12.000 en er worden er nog 2000 vermist. De verwoestende vloedgolven als gevolg van de zeebeving bij Sumatra hebben in Zuid-India aan bijna 4000 mensen het leven gekost. Zeker eenderde van de slachtoffers is kind. Duizenden mensen gelden nog als vermist.

Op de Indiase Andaman- en Nicobar-eilanden, niet ver van het epicentrum van de beving zondag, ligt het officieel aantal doden op meer dan 5.000. Maar een lokale overheidsfunctionaris meldde maandag dat het dodental op de eilandengroep in de Indische Oceaan waarschijnlijk enorm zal oplopen. Volgens hem zijn er zeker 30.000 vermisten, bijna 10 procent van de totale bevolking.

Ook het Indonesische eiland Sumatra, dat ook dicht bij het epicentrum van de beving ligt, is zwaar getroffen door het natuurgeweld. De autoriteiten gaan tot dusver uit van een dodental van circa 4900. Vooral de noordelijke provincie Atjeh is zwaar getroffen. Volgens vice-president Jusuf Kalla, die maandag het rampgebied bezocht, loopt het dodental mogelijk op tot boven 10.000.

Ook zijn er tientallen buitenlanders omgekomen. Dit is momenteel opgelopen tot ruim 100.

In verband met de natuurramp hebben de leiders van de rebellengroep Beweging Vrij Atjeh (GAM) een bestand afgekondigd. Ze zullen zich onthouden van geweld, zolang het Indonesische regeringsleger geen nieuwe aanvallen uitvoert. De GAM ging daarmee in op een oproep van de Indonesische legerleider Sutarto om een tijdelijk bestand in acht te nemen. Sutarto zei dat zowel de militairen als opstandelingen hulp kunnen bieden aan de slachtoffers van de vloedgolven.

Ook in Thailand, waar bijna negenhonderd doden zijn geteld, zal het aantal omgekomenen waarschijnlijk nog sterk oplopen. Premier Thaksin Shinawatra zei na een bezoek aan de getroffen gebieden in het zuiden, dat mogelijk 2000 mensen zijn omgekomen. Volgens hem worden nog meer dan duizend mensen vermist. Ook in buurland Birma (Myanmar) zou het aantal slachtoffers veel hoger zijn dan de tot nu toe gemelde 56. Vele duizenden mensen worden hier nog vermist.

De beving van zondag had een kracht van 9 op de schaal van Richter. De vloedgolven, tsunami’s, die hier het gevolg van waren, komen vaker voor, maar zelden met zo’n vernietigende kracht. Meteorologen hebben ervoor gewaarschuwd dat dinsdag nog nieuwe, minder sterke vloedgolven kunnen voorkomen.

De hoge golven hebben tot in Somalië, dat ongeveer 7000 kilometer van het epicentrum ligt, slachtoffers gemaakt. Volgens lokale autoriteiten zijn tot dusver 48 lichamen geborgen. Hele kustdorpen zouden van de kaart zijn geveegd. Honderden kustbewoners en vissers worden vermist. Ook voor de kust van Tanzania zijn zeker tien mensen verdronken door de vloedgolven.

De gevolgen van de zeebeving bij Sumatra in Zuidoost-Azië en ook Afrika vereisen een zeer gecoördineerde aanpak in samenwerking met de Verenigde Naties. Dat zei de hoge VN-functionaris Jan Egeland maandag. Volgens hem loopt de schade in de vele miljarden dollars en het zal nog jaren duren, voordat alle betrokken naties er weer bovenop zijn. Egeland riep alle getroffen landen op één ministerie aan te wijzen waarmee de hulpoperatie gecoördineerd kan worden.

De situatie is volgens de VN bijzonder ernstig, omdat de ramp dichtbevolkte kuststreken heeft getroffen. De VN hebben gewaarschuwd voor epidemieën langs de kusten. Er heerst op veel plaatsen gebrek aan schoon drinkwater. De getroffen gebieden hebben ook voedsel, generatoren en medicijnen nodig. De VN hebben al hulpverleners naar de rampgebieden gestuurd.

Volgens het internationale Rode Kruis zijn meer dan een miljoen mensen ontheemd door de vloedgolven in Zuidoost-Azië. Het grootste aantal getroffenen, circa een miljoen, bevindt zich in Sri Lanka. Thailand telt bijna 30.000 ontheemden en in India zijn dat er nog eens ongeveer duizend.

Inmiddels zijn de getroffen gebieden voor miljoenen euro’s aan hulp toegezegd. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell zei maandag dat de VS circa 15 miljoen dollar uittrekken voor noodhulp. De VS stellen ook militaire patrouillevliegtuigen ter beschikking. Diverse lidstaten van de Europese Unie hebben ook al steun toegezegd, boven op de 3 miljoen euro die de EU zondag al beschikbaar stelde voor directe noodhulp. Daarnaast heeft de Europese Commissie ook nog eens 30 miljoen euro gereserveerd voor hulp op iets langere termijn.

In de vloedgolven in Azië zijn ook honderden Westerse toeristen om het leven gekomen. Vooral populaire stranden in Thailand zijn zwaar getroffen. In Sri Lanka zijn ten minste zeventig toeristen uit het buitenland omgekomen. In de rampgebieden waren tienduizenden Europeanen op vakantie.