Wat is het probleem?

Voor vrouwen die rond of onder de armoedegrens leven, zijn menstruatieproducten soms te duur. Ook voor gezinnen waar meerdere vrouwen menstrueren, kunnen de kosten problematisch zijn. Zo’n 9 procent van de Nederlandse meiden tussen 12 en 25 jaar heeft weleens geen geld gehad om tampons of maandverband te kopen, bleek uit een online enquête van ontwikkelingsorganisatie Plan International uit 2019.

Als iemand geen menstruatieproducten kan kopen, belemmert dat diegene vanzelfsprekend in het dagelijks leven. Zo zijn er vrouwen die soms de deur niet uitgaan omdat ze geen maandverband of tampons kunnen kopen.

Maar een pakje tampons is toch niet zo duur?

Bij de Etos kost een pakje van 32 tampons van het huismerk 1,45 euro, voor 20 maandverbanden leg je 1,39 euro neer. Ga je uit van een gebruik van ongeveer 25 producten per cyclus, dan zou je voor ongeveer 1,15 euro of 1,84 per maand klaar zijn. Net zoals de heftigheid van de menstruatie voor iedere vrouw anders is, verschilt ook het aantal en het soort producten dat iemand nodig heeft. Zo kunnen de kosten toch flink oplopen. In een onderzoek uit 2019 noemt feministisch platform De Bovengrondse 7,90 euro als gemiddelde.

Wat gebeurt er in Nederland tegen menstruatiearmoede?

Er zijn inmiddels tal van initiatieven gelanceerd. Zoals in Rotterdam, waar meisjes met ouders met een laag inkomen budget krijgen om menstruatieproducten te kopen bij de HEMA. Het Armoedefonds deelt op 966 punten, verspreid door het land, gratis menstruatieproducten uit, vertelt een woordvoerder. Daarnaast werkt het fonds samen met vijftien gemeenten die budget beschikbaar hebben gesteld. Niet alleen in voedsel- en kledingbanken, maar ook in bibliotheken, buurthuizen en scholen zijn tegenwoordig regelmatig gratis menstruatieproducten verkrijgbaar. Daarnaast plaatsen ook steeds meer particulieren maandverband en tampons in een buurtkastje of minibieb.

Gaat Nederland het Schotse voorbeeld navolgen?

Tot nu toe stelt de Nederlandse regering dat een integrale aanpak van armoede het best werkt, bleek na Kamervragen over het onderwerp in 2019.

Uitvoering van de wet zoals die in Schotland sinds maandag geldt, kan nog weleens lastig blijken te zijn, meent Anna Custers, lector Armoede Interventies aan de Hogeschool van Amsterdam. Ze prijst de intentie die uit de wet blijkt, namelijk dat meisjes en vrouwen de producten makkelijk moeten kunnen krijgen, zonder daarom te hoeven vragen, om stigmatisering tegen te gaan. De lokale overheden zullen deze intentie nu ook moeten waarmaken. De tijd zal uitwijzen of de eerste voorzetten die in de wet genoemd worden, zoals het aanbieden van producten op scholen en in publieke gebouwen, genoeg zijn.