Duitse soldaten zouden tijdens de Tweede Wereldoorlog in Afrika diarree succesvol hebben behandeld met kamelenpoep, zo gingen er verhalen. De militairen hadden de remedie afgekeken van de bedoeïenen, die het ‘medicijn’ zo vers mogelijk zouden hebben ingenomen voor een optimaal resultaat. Maar of de woestijnbewoners dat nu echt deden of niet, dat het hielp kan niet waar zijn, aldus de onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit van Amsterdam.

In kamelenpoep komt wel de bacterie Bacillus subtilis voor. „Er zijn aanwijzingen dat de bacterie Bacillus subtilis een probiotische werking heeft en kan helpen bij diarree. Dat maakt het verhaal dat bedoeïenen kamelenpoep met Bacillus subtilis gebruikten voor de behandeling van diarree natuurlijk aantrekkelijk”, zegt microbioloog Jurgen Seppen. Maar er zitten gewoon veel te weinig van die bacteriën in de bolussen van kamelen.

„We konden de bacterie alleen aantonen met een heel gevoelige techniek. Uit dit onderzoek bleek dat de concentratie van Bacillus subtilis in kamelenpoep vergelijkbaar is met de concentratie van deze bacterie in mensenpoep en in aarde. Volstrekt onvoldoende voor een therapeutisch effect.”

De methode heeft misschien zelfs niet eens echt bestaan, aldus Seppen. Met zijn collega’s onderzocht hij niet alleen de drollen, maar ook de literatuur. „Er is veel literatuur over het therapeutisch gebruik van kamelenurine, maar niet over het gebruik van kamelenpoep.” Het kamelenpoepverhaal is terug te voeren op een inmiddels offline gehaalde Duitse website.

De wetenschappers laten met de resultaten niet alleen zien dat „een goed klinkend en ‘smakelijk’ onzinverhaal snel overgenomen en verspreid kan worden, ook in de serieuze wetenschappelijke literatuur”. Maar voor het kamelenpoeponderzoek werden ook technieken ontwikkeld die ze gaan gebruiken om het belang te onderzoeken van Bacillus subtilis en andere zogenoemde sporevormende bacteriën bij darmziekten.