De Egyptenaar al-Zawahiri was arts en voormalig politiek gevangene toen hij samen met de Saudiër Osama bin Laden (1957-2011) in Afghanistan in de jaren tachtig de basis legde voor al-Qaeda. Dat is berucht geworden door aanslagen in onder meer Kenia en de VS.

Bin Laden was het boegbeeld en de geldschieter van het terreurnetwerk, maar al heel vroeg gold al-Zawahiri als de drijvende kracht van de beweging. Hij geldt ook als het brein van de terroristische aanslagen in het noordoosten van de VS in 2001, waarbij bijna 3000 mensen om het leven kwamen. Er stond een prijs van 25 miljoen dollar op zijn hoofd. De Amerikaanse president Joe Biden noemde het uitschakelen van al-Zawahiri de zwaarste klap voor al-Qaeda sinds het wegvallen van Bin Laden.

Al-Zawahiri en zijn terreurgroep al-Qaeda zijn in de loop der jaren overschaduwd door jihadisten die in de strijd tegen het Westen ook ijverden voor een eigen staat. Ze werden geleid door vooral Iraakse soennitische ex-militairen en wisten circa acht jaar geleden mede onder invloed van de Syrische burgeroorlog in grote delen van Syrië en Irak een schrikbewind te vestigen dat het kalifaat werd genoemd. De terreurgroep Islamitische Staat heerste er tot 2017.