Politici negeren Israëls grootste probleem
Een van de grootste prestaties van oud-premier Benjamin Netanyahu is dat hij het conflict tussen Israël en de Palestijnen uit het centrum van de binnenlandse en buitenlandse belangstelling heeft gekregen. Zijn opvolgers –Naftali Bennett en Yair Lapid– lieten dat zo.
Het gebrek aan interesse voor Israëls grootste probleem is te merken bij de elkaar snel opvolgende verkiezingscampagnes. Politici en partijpropagandisten geven bij de stembusstrijd geen aandacht aan het conflict. Vragen als: „Hoe kunnen we het vredesproces weer opstarten?”, of: „Hoe voorkomen wij dat wij een binationale staat of een apartheidsstaat worden?” komen niet aan bod. Waar het wel om gaat, zijn vooral de schrikbarend hoge prijzen voor levensmiddelen en woningen. En het gaat over de vraag welke politicus het meest (on)betrouwbaar is.
Nu is het niet zo dat het conflict geen aandacht meer krijgt. Berichten in de Israëlische media gaan bijvoorbeeld over de periodiek afgevuurde projectielen uit de Gazastrook, de terreuraanslagen die al dan niet worden verijdeld, de gevechten tussen Joodse inwoners van nederzettingen en Palestijnen die bang zijn hun land te verliezen, nachtelijke invallen van soldaten in de huizen van Palestijnen om arrestaties te verrichten en bulldozers van het leger die bouwsels van Palestijnen verwoesten.
Israëlische media berichten ook over de manieren waarop Israël de Palestijnen helpt de economie te verbeteren, door bijvoorbeeld meer Palestijnen de kans te geven in Israël te werken. Maar politieke vooruitgang, daar is geen nieuws over. Die is er namelijk niet. Wat commentatoren wel eens zeggen is, dat nu de tijd niet rijp voor onderhandelingen.
Laat dit duidelijk zijn: ondanks het feit dat er relatief weinig aandacht is voor het conflict, broeit en gist het overal. Dit kan leiden tot een explosie.
Nu zal een lezer misschien zeggen: „Palestijnse jongeren willen zo snel mogelijk naar Noord-of Zuid-Amerika of naar West-Europa.” Dit kan wel zo zijn voor een deel van hen, maar het geldt niet voor iedereen. Ze moeten namelijk vaak hun familieleden achterlaten en familiebanden zijn sterk. Bovendien is het niet eenvoudig zich in rijke landen te vestigen, zeker niet met het oog op de komende massamigratie uit het zuiden door de opwarming van de aarde en de hongersnoden.
Optimisten zeggen wel dat een tweestatenoplossing nog mogelijk is en dat Israëliërs er daarom over moeten praten. Maar Israël krijgt zo te zien geen regering meer die de politieke wil heeft, laat staan de capaciteit, om te werken aan een politieke oplossing. Dit is overigens mede te wijten aan militante Palestijnen die in de afgelopen decennia het vertrouwen van het Israëlische publiek hebben ondermijnd met barbaarse terreuraanslagen op kinderen, vrouwen en mannen, op Joden en Arabieren en buitenlanders.
Toch zullen beide partijen weer terug moeten naar de onderhandelingstafel. Een probleem negeren betekent namelijk niet dat een probleem verdwijnt.