Saudi-Arabië is een groot en belangrijk land. Vrede met dat land zou een doorbraak betekenen in het vredesproces tussen Israël en de Arabische wereld. Wel gaven Saudische leiders Israël toestemming over hun land te vliegen. Dat levert tijd- en dus geldwinst op voor Israëliërs die naar het oosten reizen.

De Saudische minister van Buitenlandse Zaken, Adel al-Jubeir, zei in een interview met de Amerikaanse zender CNN dat zijn land pas vrede wil sluiten als Israël met de Palestijnen door een deur kan.

De routekaart daarnaartoe is voor Saudi-Arabië uitgetekend in het Arabische vredesinitiatief. Dit plan uit 2002 houdt in: volledige terugtrekking van Israël naar de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog van 1967, een oplossing voor het Palestijnse vluchtelingenprobleem en een Palestijnse staat op de Westoever en in Gaza met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Daarna zullen Arabische landen vrede sluiten met Israël.

Dit plan heeft echter geen kans van slagen. Voor de oprichting van een Palestijnse staat naast Israël is het hoogstwaarschijnlijk al te laat. Israël heeft namelijk grote delen van de Westoever al de facto geannexeerd. Jeruzalem valt niet meer op te delen in twee stukken.

Toch betekent dit niet dat er geen verdere stappen naar normalisatie zullen komen. In de praktijk geldt vaak dat politiek en economie twee verschillende dingen zijn. Ofwel: principes zijn principes, handel is handel. Zo hebben landen waar politici de mond vol hebben van mensenrechten uitstekende handelsrelaties met naties waar minderheden worden vervolgd of waar kritische journalisten hun leven niet zeker zijn. Dat westerse landen strafmaatregelen heffen tegen Rusland is uitzonderlijk. De vraag is dan ook hoe lang zij dat volhouden.

Zo vinden ook Arabische landen –terecht– dat er recht moet worden gedaan aan de Palestijnen. Maar ondertussen tikt de klok. Ze weten welke uitdagingen onze wereld in de komende jaren wachten: voedseltekorten, volksverhuizingen en verdere opwarming van de aarde. Ze ontkoppelen de Palestijnse kwestie dus van wat er nodig is voor de opbouw van hun land.

Israël is een innovatiereus. Ze begrijpen dat ze niet om Israël heen kunnen voor vooruitgang en veiligheid. Neem de watertechnologie. In verband met de voedselproductie zijn watercentrales die zeewater in leidingwater omzetten en ultramoderne irrigatietechnieken nodig. En al zal er in het Midden-Oosten geen Israëlisch-Arabisch militair bondgenootschap komen, er is wel bereidheid om onder leiding van de Amerikanen samen te werken op het gebied van de veiligheid.

We kunnen in de toekomst dus verdere ontspanning tussen Israël en Saudi-Arabië en andere Arabische landen verwachten.