Denen zijn trots op hun eiland Bornholm
Trots laat collega Jesper alvast wat kiekjes van zijn zomerhuisje zien. Het is een schilderachtig boerderijtje met een rood pannendak. Hij is echt een geluksvogel, want het staat op het idyllische Bornholm.
Denemarken telt vele eilanden. Maar er is één eiland waar de Denen echt trots op zijn: Bornholm in de volksmond ”Solskinsøen” – het Zonneschijneiland. Het is zogezegd het Texel van Denemarken. Maar dan iets groter en er wonen drie keer zoveel mensen. Het eiland kent een afwisselend heuvellandschap. Vooral de rotsachtige kustlijn in het noorden en oosten is indrukwekkend en in het zuiden zijn er prachtige duinen met mooie stranden.
Geografisch gezien ligt Bornholm ver naar het oosten, wel zo’n 180 km verwijderd van de rest van Denemarken. Als Deen kun je er met goed fatsoen eigenlijk alleen maar via het buitenland –het Zweedse veer bij Ystad– komen na een drieënhalf uur durende tocht. Maar dat doet niets af van het enthousiasme voor het eiland. Jesper en vele Denen met hem zijn er ronduit lyrisch over.
Bornholm is zelfs zo geliefd dat men sinds 2011 jaarlijks een zogenoemde ”folkemødet” organiseert. Dit betekent zoiets als volksontmoeting. Vrijwel alle prominente Deense politici bezoeken dit vierdaagse evenement. Het is een soort ”feest der democratie en saamhorigheid” van het Deense volk met een hoog festivalgehalte. Verschillende collega’s gaan er dolgraag heen.
Vanwege zijn strategische ligging is het eiland ook ‘populair’ bij de Russen. Afgelopen juni deelde een stoer Russisch marineschip een plaagstootje uit door zonder toestemming twee keer de Deense wateren bij Bornholm binnen te varen. Het was een hoogst gevoelig moment, omdat juist een folkemødet aan de gang was. De verontwaardigde Denen veroordeelden in felle bewoordingen deze ongehoorde Russische brutaliteit.
Dit incident met de Russische oorlogsbodem staat symbool voor het vreedzame, maar kwetsbare Noordwest-Europa dat plotseling weer te maken krijgt met de Russische dreiging. Het doet de Koude Oorlog een beetje herleven. Destijds was er een informele afspraak tussen de Deense regering en de Russen dat er geen vreemde macht op Bornholm gestationeerd mocht worden. Dit betekende dat de NAVO-troepen er niet welkom waren.
Maar sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne –en zeker ook door dit incident bij Bornholm– zijn de Denen meer dan ooit beducht voor de Russen. Als NAVO-lid had Denemarken jarenlang een soort uitzonderingspositie binnen het bondgenootschap. Die hield in dat de Denen vrijwel niet deelnamen aan de NAVO-oefeningen. Maar op 1 juni is deze uitzonderingsbepaling in een referendum met overgrote meerderheid weggestemd. Het land is nu volwaardig NAVO-lid en gaat daarmee actief meedoen aan haar verdedigingsmissies. Het koesteren van hun vrijheid en veiligheid is de Denen veel waard. Ze zijn graag domweg gelukkig op hun Bornholm.