Het drama voltrok zich tijdens een parade door de winkelstraat van Highland Park, ter gelegenheid van de 4 juli-festiviteiten. Op die datum vieren de Verenigde Staten Onafhankelijkheidsdag.

De schutter nam vanaf het dak van een winkel de feestparade en de toeschouwers onder vuur.

Bij het horen van de knallen dachten mensen aanvankelijk dat het ging om vuurwerk. Shawn Cotreau, een inwoner van Massachusetts die op familiebezoek was in Illinois, vertelde dat hij eerst de indruk had dat er rotjes gegooid werden. Al snel besefte hij dat er met scherp werd geschoten. „Ik zag de kogels in de boom slaan die letterlijk voor ons stond.”

Alexander Sandoval, die samen met zijn gezin naar de parade stond te kijken, meende dat de marine een saluut bracht aan de Amerikaanse vlag. Als snel realiseerde hij zich dat het ernst was. „Toen pakte ik mijn kind en we renden weg.” Aan de New York Times verteld hij te hebben geprobeerd in te breken bij een gesloten bedrijf. „Ik sloeg op de deur, maar dat hielp niet. Even was het stil. Ik denk dat de schutter een moment nodig had om zijn geweer te herladen. Ik rende de hoek om en stopte daar mijn zoontje in een vuilnisbak.”

Na de schietpartij werden 26 mensen naar het Highland Park Hospital gebracht. De gewonden varieerden in leeftijd van 8 tot 85 jaar. „Nagenoeg allen hadden schotwonden”, zei Brigham R. Temple, medisch directeur van het ziekenhuis. „Minstens tien andere patiënten werden naar nabijgelegen ziekenhuizen gebracht.”

Motief

Direct na de schietpartij maakte de FBI de naam van de dader bekend. De politie drong er bij mensen op aan om binnen te blijven omdat de schutter nog steeds gewapend was. Na een klopjacht werd Robert E. Crimo III gearresteerd in het nabijgelegen Lake Forest. Over zijn motief kon de politie nog geen mededeling doen. De parade werd meteen beëindigd. Ook festiviteiten in de wijde omgeving werden direct afgeblazen.

Gouverneur J. B. Pritzker van Illinois, de staat waarin High Park ligt, noemde de dader „een monster dat op de loer ligt en vuurt op een menigte gezinnen met kinderen” die samen feestvieren. Hij „zwoer” deze plaag te zullen beëindigen.

De aanval op de Highland Park Fourth was de grootste en meest opvallende schietpartij tijdens het vakantieweekend, maar bepaald niet de enige. Minder dan twaalf uur daarvoor raakten vijf mensen gewond bij een schietpartij aan de South Side van Chicago. Vanaf de vroege maandagochtend werden minstens 57 mensen neergeschoten in Chicago. Negen van hen werden dodelijk getroffen. Daarbij is de tol van de Highland Park-schietpartij niet meegerekend.

Geheugen

Landelijk heeft het Gun Violence Archive, dat de schietpartijen registreert, dit jaar 309 incidenten geteld waarbij ten minste 4 mensen werden gedood of gewond raakten.
Tijdens de feesten rond 4 juli waren er ook nog aanslagen in Kansas City (Missouri) waarbij vier mensen gewond raakten en in Richmond (Virginia) met zes gewonden. In de stad Philadelphia werden maandagavond twee politieagenten neergeschoten.

De schietpartij op Onafhankelijkheidsdag komt op het moment dat veel Amerikanen andere recente bloedbaden in de Verenigde Staten nog vers in het geheugen hebben, zoals de massamoord in mei waarbij negentien schoolkinderen en twee leraren omkwamen op een basisschool in Uvalde (Texas) en de aanval kort daarvoor waarbij tien mensen stierven in een supermarkt in Buffalo (New York).

Risico

President Joe Biden liet maandag weten geschokt te zijn „door het zinloze wapengeweld dat op deze Onafhankelijkheidsdag opnieuw verdriet heeft gebracht in een Amerikaanse gemeenschap.” Hij wees in een verklaring op „de eerste grote wapenhervormingswet in bijna dertig jaar” die onlangs werd aangenomen. Hij beloofde verder te strijden tegen de „epidemie van wapengeweld.”

Illinois heeft de zesde strengste wapenveiligheidswetten van de VS en een betrekkelijk laag percentage wapenbezit. De staat heeft weliswaar geen wapenverbod, maar wel strenge regels voor het antecedentenonderzoek dat aan de koop van een wapen voorafgaat. De autoriteiten noemen als risico dat Illinois wordt omringd door staten met veel minder strenge wetten. De wapens die mensen uit Illinois aanschaffen kopen zij vooral in die buurstaten, met name in Indiana, net over de grens.

Maandag riep een lid van het parlement van Illinois de regering van die staat op om een speciale wetgevende sessie bijeen te roepen. Die zou zich sterk moeten maken voor meer wetgeving om vuurwapengeweld te voorkomen.