Lot coalitie Israël lijkt zo goed als bezegeld
De Israëlische regering vierde vorige week maandag haar eerste ‘verjaardag’. Tegen de verwachting in heeft de ploeg van Naftali Bennett het zo lang uitgehouden. Maar het lot van de coalitie lijkt bezegeld.
Dat Bennett vorig jaar juni premier werd, was al een wonder op zich. Niet eerder slaagde een Israëlische politicus van een partij die minder dan tien zetels in de Knesset bezet, die positie te bemachtigen.
De situatie was dan ook uitzonderlijk. Nadat Israël voor de vierde keer in twee jaar tijd naar de stembus was gegaan, dreigde ook in het voorjaar van 2021 de vorming van een nieuwe regering te mislukken. Beide politieke blokken –ruwweg verdeeld in voor- en tegenstanders van de zittende premier Benjamin Netanyahu– kwamen tot de conclusie dat zij niet zonder de zeven zetels van Bennetts partij Yamina konden.
Bennett wist die positie uit te buiten en zelfs de post van premier in de wacht te slepen. Zij het dat hij die plaats halverwege de zittingsperiode aan minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid zou moeten afstaan.
Zover zal het vermoedelijk niet eens komen. Want de val van de regering lijkt ophanden. Mogelijk zelfs al aanstaande woensdag, als een motie voor ontbinding van het parlement in stemming wordt gebracht.
Het uiteenvallen van de coalitie was al veel langer verwacht. Zeker nadat Bennett zijn meerderheid in de Knesset was kwijtgeraakt doordat leden van Yamina de partij hadden verlaten en deels naar aartsrivaal Likud waren overgelopen. Maar nu lijkt de situatie voor de premier echt onhoudbaar. Dat zou betekenen dat de bevolking waarschijnlijk in oktober weer naar de stembus moet.
Dat zal opnieuw tot veel politieke onzekerheid leiden. De oppositie, onder aanvoering van Netanyahu, zal haar kans schoon zien om te proberen de vorig jaar verloren machtspositie terug te veroveren.
Voor Bennett zelf zal het vermoedelijk het definitieve einde van zijn kortstondige carrière als premier betekenen. Weliswaar heeft hij als minister-president, ondanks de enorme politieke verschillen, een regering van nationale eenheid in het zadel weten te houden. Hij slaagde er ook in de begroting door het parlement te loodsen en leidde Israël door de laatste periode van de coronapandemie.
Als partijleider heeft Bennett echter overduidelijk gefaald. Drie van de zeven partijgenoten in het parlement zijn het afgelopen jaar vertrokken en twee leden van Yamina zijn openlijk in gesprek met Likud. Het is de vraag of Bennett hun vertrek had kunnen tegenhouden. Maar hem wordt wél verweten dat hij de overduidelijke signalen van ontevredenheid niet tijdig heeft onderkend, laat staan dat hij ze serieus genomen heeft.
RD-correspondent Alfred Muller is een maand met vakantie. In die periode vult Midden-Oostenredacteur Richard Donk de rubriek Israël Ingezoomd.