Vanaf deze donderdag wordt via Nord Stream 1, voor Duitsland de belangrijkste pijpleiding voor Russisch gas, nog maar zo’n 40 procent van de normale hoeveelheid geleverd. Eerder hadden de Russen de levering al beperkt tot ongeveer 60 procent.

Volgens Gazprom komt de beperking door een reparatie die het Duitse bedrijf Siemens doet aan onderdelen. Die zou vertraging hebben opgelopen en nu moet er volgens het Russische bedrijf een extra installatie dicht.

Siemens levert compressoren maar het onderhoud daarvan vindt plaats in Canada. Volgens persbureau Bloomberg kan de turbine door de westerse sancties tegen Rusland niet meer terug na de reparatie. Siemens heeft dat inmiddels bevestigd.

De Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck noemt de maatregel van Gazprom echter een politieke beslissing. Volgens Habeck is de stap niet „technisch verklaarbaar” en zijn de Russen eropuit om de brandstofprijzen verder op te drijven.

Italië

Italië kreeg woensdag ongeveer 15 procent minder gas dan normaal geleverd door Gazprom. Redenen voor het besluit gaf Gazprom volgens het Italiaanse olie- en gasconcern Eni niet. Het was ook niet duidelijk of de gaskraan na woensdag wel weer volledig zou opengaan. Italië is een van de grootste gebruikers van Russisch gas in Europa.

Het land was ten tijde van de Russische inval in Oekraïne voor zo’n 40 procent van zijn gasbehoefte afhankelijk van Rusland. Italië probeert die afhankelijkheid te verkleinen en sloot al deals met onder meer Algerije en Egypte voor meer gas. De Italiaanse premier Mario Draghi was woensdag in Israël om over gasleveringen te praten.

Eerder eiste Rusland dat westerse landen in roebels moeten betalen voor geleverd gas. Landen die dat weigeren, waaronder Nederland, werden begin juni afgesloten. Grote energiebedrijven in andere Europese landen komen nog wel aan de Russische eis tegemoet.

In reactie op de verminderde gasleveringen aan Duitsland en Italië schoot de gasprijs woensdag met meer dan 20 procent omhoog. Op de toonaangevende Nederlandse gasbeurs TTF lag de prijs eind van de middag op bijna 120 euro per megawattuur. Ook een explosie vorige week in een terminal voor vloeibaar aardgas (lng) in de Verenigde Staten leidt tot stijging van de prijzen. Via de bewuste terminal, die nu wekenlang stilligt, verloopt 10 procent van de lng-export naar Europa.

Olie

Rusland heeft met de export van ruwe olie en petroleumproducten in mei ongeveer 20 miljard dollar (ruim 19 miljard euro) verdiend. Dat is volgens berekeningen van het Internationaal Energieagentschap (IEA) een stijging van 11 procent in vergelijking met april. Rusland profiteert daarbij van de hoge olieprijzen.

Het IEA stelde woensdag dat daarmee de totale inkomsten van de Russische olie-export weer ongeveer even hoog zijn als voor de invasie van Oekraïne. Vanwege de oorlog kopen westerse klanten veel minder olie uit Rusland, maar dat wordt deels gecompenseerd door grotere aankopen door bijvoorbeeld China en India. Die landen eisen wel flinke kortingen van Rusland.

Het IEA maakte verder bekend dat de wereldwijde olievraag naar verwachting volgend jaar hoger zal liggen dan voor de uitbraak van de coronacrisis, met een gemiddelde dagelijkse vraag van 101,6 miljoen vaten (van 159 liter). Dat komt omdat de vraag vanuit China weer sterk zal toenemen door het herstel na de coronalockdowns in het land. Het IEA denkt dat het aanbod op de oliemarkt volgend jaar moeite kan hebben om te voldoen aan de vraag, omdat de Russische productie daalt door de sancties.

Woensdag werd bekend dat woonwarenhuisketen IKEA vier fabrieken in Rusland wil verkopen. Ook gaat IKEA nu kantoren sluiten en het aantal medewerkers verminderen. Het bedrijf heeft bijna 15.000 werknemers in Rusland. Sinds de sluiting van de winkels, in maart, werd personeel doorbetaald.