Dat stellen gezondheidseconoom Wim Groot (Maastricht UMC+) en viroloog Bert Niesters (UMCG). „De prioriteit is verschoven”, vat Groot samen. Voorheen had het kabinet bij het coronabeleid vooral oog voor het beschermen van de kwetsbaren en het voorkomen van overbelasting van de ziekenhuizen. Nu lijken vooral de maatschappelijke belangen te tellen, signaleert de gezondheidseconoom. „Over de kwetsbaren lees ik in het rapport nauwelijks iets.”

Viroloog Niesters vindt dat het kabinet duidelijker zou moeten aangeven wanneer het de kwetsbaren wil laten vaccineren. Het rapport geeft aan dat het opschalen van vaccineren snel moet gebeuren, maar noemt geen concrete data voor nieuwe prikrondes. „Voordat je 1,5 miljoen kwetsbaren hebt gevaccineerd, ben je een maand verder. Begin daar op tijd mee, en niet pas als het uit de hand loopt.”

Sociologen

Het kabinet wil een Maatschappelijk Impact Team (MIT) oprichten, dat aandacht heeft voor de sociaal-maatschappelijke gevolgen van bepaalde coronamaatregelen. Een goede zaak, vindt André Knottnerus, voormalig huisarts en voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Zaak is dan wel de juiste experts aan te trekken, zegt hij. Ook zou hij het slimmer vinden om er één adviesteam van te maken, waarin naast virologen en epidemiologen ook sociologen en psychologen aanwezig zijn.

Niesters vraagt zich af wat er van de slagkracht van het Outbreak Management Team (OMT) overblijft als er een groep tegenover komt te staan die mogelijk tegengestelde adviezen uitbrengt.

Het kabinet legt de verantwoordelijkheid voor het nemen van preventieve maatregelen vooral bij de sectoren zelf. Niesters en Groot betwijfelen of dat een werkbare constructie is. Groot: „Ik moet daarbij denken aan de regionale aanpak van corona. Die bleek vorig jaar totaal niet te werken. Nu ligt de aanpak bij sectoren. Zij hebben veel minder de mogelijkheid om maatregelen af te dwingen. Gaan winkeliers uit zichzelf de afstandsregel invoeren als het aantal besmettingen toeneemt? Gaan ondernemers hun personeel thuis laten werken als dat besmettingen voorkomt? Dat is zeer de vraag.”

Personeelstekort

Ziekenhuizen moeten bij een nieuwe coronagolf gedwongen kunnen worden elkaars patiënten over te nemen, valt in de langetermijnstrategie te lezen. Nu kwam het voor dat patiënten niet goed over het land werden verspreid. „Zo’n plan klinkt mooi, maar het grote probleem in ziekenhuizen, het personeelstekort, los je daar niet mee op”, zegt Groot. „Artsen willen ook inhaalzorg kunnen verrichten”, vult Niesters aan.

Het kabinet wil patiënten zo lang mogelijk uit het ziekenhuis houden, door veel zorg thuis te verrichten. Stem dat dan wel af met huisartsen- en thuiszorgorganisaties, adviseert Knottnerus. „Huisartsen en thuiszorgmedewerkers hebben hun handen al vol. Dit komt er nog bij.”

De plannen zijn over het algemeen goed, vindt Knottnerus. „Maar veel moet nog in gang worden gezet. De uitwerking is een hele klus.” Over de timing is hij niet zo tevreden. „Veel had al gedaan kunnen zijn. Denk aan het aantrekkelijker maken van het werk in de zorg, door bijvoorbeeld salarissen te verhogen.”