De meest gematigde reactie komt van LTO Nederland. De spreekbuis van de land- en tuinbouw laat weten zich te verzetten tegen de „aangekondigde kaalslag van het platteland” en breekt opnieuw een lans voor een alternatief plan dat LTO eerder samen met enkele natuur- en ondernemersorganisaties lanceerde. Daarin is volgens LTO meer ruimte voor innovatie dan in de kabinetsplannen.

Actiegroep Agractie, die in 2019 het eerste landelijke boerenprotest tegen het in haar ogen falende stikstofbeleid organiseerde, roept de boeren op om op 22 juni opnieuw met trekkers actie te gaan voeren in Den Haag. Volgens Agractie „ligt alles op tafel om de boeren zo snel mogelijk uit Nederland te verdrijven.” Agractie verwacht dat veel boeren zich bij de actie zullen aansluiten. Voorman Bart Kemp rekent ook op steun vanuit toeleverende en afnemende bedrijven in de sector. Verder zegt Kemp niet meer mee te willen praten met de provincies over de door het kabinet gevraagde gebiedsgerichte aanpak.

Volgens voorman Mark van den Oever van de radicale actiegroep Farmers Defence Force (FDF) is de actiebereidheid onder boeren heel groot. „Het overtreft onze stoutste verwachtingen wat ze over ons heen storten. We hebben het mes dwars in de bek.” Hij meldt dat er maandag overleg is over acties.

Bouw

Volgens ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn de doelen die de provincies meekrijgen alleen gericht op het halen van de natuurdoelen in 2030, net als de inzet van 25 miljard euro uit het stikstoffonds. Ze vinden dat „een klein deel” van de vrijkomende stikstofruimte door innovaties of uitkoop van boeren snel beschikbaar komt voor wonen, werken en de energietransitie.

Bouwend Nederland spreekt in een verklaring van „een gedurfd plan voor het noodzakelijke herstel voor de Nederlandse natuur.” Maar de brancheorganisatie constateert ook dat geen ruimte is ingebouwd voor de verlening van vergunningen die op korte termijn nodig zijn voor nieuwe economische ontwikkelingen. Voorzitter Maxime Verhagen stelt dat het kabinet 900.000 woningen wil bouwen in de komende negen jaar. „Vergunningen kunnen nu vaak niet verstrekt worden door het gebrek aan stikstofontwikkelruimte. In dit plan lees ik niet dat die ruimte er op de korte termijn structureel komt.”

Het Interprovinciaal Overleg (IPO) denkt dat het niet gemakkelijk zal worden om de stikstofplannen van het kabinet te verwezenlijken. „We komen in een ingewikkeld gesprek met alle betrokkenen. Maar omdat we onze gebieden goed kennen en het samen doen, heb ik er vertrouwen in dat we zullen slagen,” zegt de woordvoerder.

Natuurorganisaties zeggen de stikstofaanpak van het kabinet te steunen. Onder meer Wereld Natuur Fonds, Milieufederaties en Vogelbescherming Nederland roepen stikstofminister Christianne van der Wal op „snel werk te maken” van de uitvoering. Ook Natuur & Milieu en Natuurmonumenten scharen zich achter de plannen.

Volgens de organisaties zijn de nu gemaakte keuzes „pijnlijk, maar noodzakelijk om de natuur te herstellen en de landbouw een duurzaam perspectief te bieden.”

Ook voorzitter Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment –de organisatie die in 2019 het oude stikstofbeleid van tafel wist te krijgen– reageert positief. „Klare taal, dit lijkt het begin van een proces dat nu eens echt stikstofuitstoot gaat reduceren.”