Definitief akkoord EU en Turkije
De Europese Unie en Turkije hebben vrijdagmiddag onder voorzitterschap van premier Balkenende definitief een akkoord bereikt over het beginnen van Turkse toetredingsonderhandelingen over het EU-lidmaatschap. Dat is vernomen uit bronnen rondom de Europese top in Brussel.
Turkije mag op 3 oktober volgend jaar de onderhandelingen met Brussel beginnen. Het doel is toetreding over tien tot vijftien jaar, maar de EU geeft geen enkele garantie voor een positieve afloop van het open onderhandelingsproces. Als dat mislukt, moet ervoor gezorgd worden dat Turkije door middel „van zo hecht mogelijke banden volledig verankerd blijft in de Europese structuren”.
De overeenstemming komt na twee dagen van onderhandelen tussen de 25 EU-landen en Turkije. Vooral de erkenning van Cyprus door Turkije vormde de laatste uren een probleem. Details over het akkoord zijn nog niet bekend.
Wel is duidelijk dat Turkije hoe dan ook voor het geplande begin van de toetredingsonderhandelingen op 3 oktober volgend jaar, de zogeheten Ankara-akkoorden ondertekent die gaan over de uitbreiding van de douane-unie tussen de EU en Turkije. Daarmee erkent Turkije dan impliciet Cyprus, want de uitbreiding van de douane-unie regelt de relaties tussen Turkije en de dit voorjaar met tien nieuwe landen uitgebreide Unie, waaronder Cyprus. Cyprus is al sinds 1974 verdeeld in een Grieks en een Turks gedeelte, na een Grieks-Cypriotische coup die de steun had van de militaire junta in Griekenland. Die werd beantwoord door een Turkse invasie in het noordelijke deel van het eiland. Nog altijd zijn er 30.000 Turkse militairen gelegerd in het Turkse deel. Turkije wil alleen overgaan tot officiële erkenning bij een hereniging van het eiland en een VN-vredesplan. Een vredesvoorstel van VN-chef Kofi Annan werd in april van dit jaar afgewezen door de Grieks-Cyprioten.
Balkenende sprak in de nacht en vrijdagochtend in totaal drie uur met de Turkse premier Erdogan. Later sprak hij ook uitvoerig met de Franse president Chirac, de Duitse bondskanselier Schröder en de Britse premier Blair. Ook de Grieken en de Grieks-Cyprioten werden bij die gesprekken betrokken. Begin van de vrijdagmiddag kwamen de leiders opnieuw bijeen, wat leidde tot het laatste plenaire debat.