Er gaan al langer stemmen op om bevroren bezittingen van bijvoorbeeld Russische oligarchen en vertrouwelingen van president Vladimir Poetin te confisqueren. De opbrengst zou ten goede moeten komen aan de wederopbouw van het door de Russische invasie verwoeste Oekraïne. Maar zo’n stap ligt in veel EU-landen moeilijk, omdat het eigendomsrecht bijkans heilig is.

In Nederland en andere lidstaten kunnen alleen bezittingen worden afgepakt als de eigenaar door de strafrechter is veroordeeld. Voor het gros van de honderden personen die de EU strafmaatregelen heeft opgelegd voor hun aandeel in de Russische oorlog tegen Oekraïne geldt dat niet. Door het ontwijken of schenden van sancties strafbaar te maken, zouden zij op termijn toch kunnen worden geplukt.

De commissie vraagt de EU-landen en het Europees Parlement daarom om de overtreding op de lijst van EU-misdrijven te zetten. Op die lijst van grensoverschrijdende misdaden staan al bijvoorbeeld terrorisme, drugshandel en witwassen. Ze zijn strafbaar in de hele unie.

Als het zover is, zouden ook bijvoorbeeld energiebedrijven kunnen worden aangepakt die op aandringen van het Kremlin afrekenen in roebels, terwijl dat niet in hun contract staat. Omdat ze daarmee de sancties schenden, kunnen mogelijk ook hun bezittingen worden geconfisqueerd, zegt Eurocommissaris Didier Reynders (Justitie).

De commissie wil de lidstaten vragen om de opbrengst van in beslag genomen eigendommen in een fonds te storten dat bestemd is voor Oekraïne. Tot dusver is volgens Reynders ongeveer 9,8 miljard euro aan eigendommen van oligarchen, rijke zakenlieden met doorgaans nauwe banden met het Kremlin, bevroren.

Er komen meteen nieuwe regels voor het afpakken van eigendommen van criminelen, als het aan de commissie ligt. Die moeten het bijvoorbeeld mogelijk maken om razendsnel beslag te leggen, voordat de eigenaar zijn vermogen in veiligheid kan brengen.