Omdat Ierland nog wel bij de EU hoort, houdt de Europese Commissie vast aan afspraken uit het goedevrijdagakkoord van 1998. Dat vredesakkoord moest een einde maken aan het geweld in Noord-Ierland tussen unionisten en republikeinen die aansluiting zochten bij Ierland. Afgesproken werd onder meer om geen grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland te houden.

Toen het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapte, moesten echter nieuwe grenscontroles worden ingevoerd. Om te voorkomen dat het geweld zou oplaaien in Noord-Ierland kwamen Brussel en Londen overeen om de douanegrens tijdelijk in de Ierse Zee te leggen in afwachting van een definitieve oplossing.

De EU en het VK verweten elkaar donderdag koppigheid in gesprekken over de kwestie. Londen heeft gezegd zich eenzijdig terug te trekken uit het protocol als de EU niet bereid is tot een compromis.

Vrijdag komt het Noord-Ierse parlement voor het eerst bijeen sinds de verkiezingen vorige week. Daarbij moet een nieuwe parlementsvoorzitter gekozen worden. De DUP heeft aangegeven ook die verkiezing tegen te houden zolang de status van Noord-Ierland binnen het VK niet is aangepast.

De pro-Ierse partij Sinn Fein is vorige week bij de verkiezingen voor het eerst de grootste partij van Noord-Ierland geworden. Volgens het goedevrijdagakkoord moet een regering gevormd worden door zowel het pro-Britse unionistische als het Iers nationalistische blok van het parlement. Ook de voorzitter moet door die beide kampen gesteund worden. Zonder voorzitter kan het parlement niet volledig functioneren.