Wali, zijn echte naam houdt hij geheim, komt uit Canada. Hij is een van de 20.000 vrijwilligers die uit alle delen van de wereld het belaagde Oekraïne tegen de Russische overmacht helpen. Toen een vriend uit Oekraïne hem vorige maand belde en vroeg of hij wilde helpen, aarzelde Wali geen moment, zei hij tegenover de televisiezender CBC. De Britse Daily Mail vertelde hij: „Ik voelde me als een brandweerman die het alarm hoorde afgaan.”

De 40-jarige Wali legde direct zijn werk als programmeur neer en zei vrouw en zoon gedag. Enthousiast was zijn vrouw niet, want hun kind zou binnenkort één jaar worden. „U kunt zich voorstellen, wat ze heeft gezegd en hoe ze denkt”, zei hij tegen CBC.

Sindsdien vertelt Wali op zijn Facebookpagina ”Het zwaard en de fakkel” van zijn belevenissen in Oekraïne. Samen met andere buitenlandse militairen werd hij eerst in een verlaten huis ondergebracht. Een speciale Oekraïense eenheid controleerde hen. Het wantrouwen is groot, aldus Wali, maar was snel verdwenen.

Wali is als Canadees soldaat twee keer in Afghanistan ingezet. Na twaalf jaar verliet hij in 2015 het leger. Later meldde hij zich als vrijwilliger aan om in Irak tegen IS te vechten. Daar zou hij in 2017 een IS-terrorist op 3,4 kilometer afstand hebben uitgeschakeld, een wereldrecord. Wali noemt die bewering een fabeltje: „Ik ben absoluut niet de beste scherpschutter. Ik ben alleen een goede soldaat.”

Wat precies zijn opdrachten in Oekraïne zijn en waar hij wordt ingezet, vertelt de Canadees niet op zijn Facebookpagina. De Oekraïners noemen hem een held, de „dodelijkste scherpschutter ter wereld die iedere dag veertig tot zestig Russen neerschiet.” Wali spreekt dergelijke aantallen tegen. „Ze manen me meer te schieten.”

De afgelopen weken is Wali een paar keer ternauwernood met de schrik vrij gekomen. Tegenover de Neue Zürcher Zeitiung (NZZ): „De strijd is hard. De Russen schieten de hele dag met projectielen. In tegenstelling tot de NAVO hebben de Russen een minder strategische, maar meer primitieve stijl van oorlog voeren. Als we tegen de NAVO hadden gevochten, was ik allang gesneuveld.”

Scherpschutter

De Russen hebben Wali op internet al een paar keer dood verklaard. De Canadees laat zich vervolgens online zien om aan te geven dat hij nog in leven is. Commentatoren noemen Wali het voorwerp van de oorlogspropaganda. De Russen zijn hem het liefst kwijt, voor de Oekraïners is hij de meedogenloze scherpschutter.

Wali wil daar overigens niet van weten. „Ik ben geen moordenaar die lichtzinnig ten strijde trekt. Ik dood niet om het doden.” Op zijn blog en in interviews rekent hij af met geruchten. Zijn uitspraken laten zich, zoals zo vaak in de oorlog, niet controleren.

Toen Wali een paar weken geleden met de trein naar Kiev reed was zijn zoon jarig. Via een videoverbinding nam hij deel aan het verjaardagspartijtje. Zijn zoon was opgewonden. Tegen de NZZ zei Wali: „Als ik hier kom te sterven, zal mijn zoon mij later niet herinneren.”

De gedachte dat zijn zoon zelf eens ten strijde kan trekken, doet Wali huiveren. „Dan besef ik hoeveel een ouder in zijn kind investeert: tijd, geld, onderwijs en liefde – en dan eindigt zijn leven in luttele seconden.” Na een korte stilte: „Iedere Rus die wij uitschakelen was ook eens een baby, net als mijn zoon. Oorlog is niets anders dan verspilling.”