Het begint al bij vertrek naar Marrakech. De vlucht vanaf Schiphol, met een tussenlanding in Casablanca, is een ontspannende aangelegenheid. De koninklijke Marokkaanse luchtvaartmaatschappij, Royal Air Marco, kent in Amsterdam geen uitgebreide veiligheidscontroles. Voor het islamitische Marokko is er kennelijk na 11 september ook in de lucht niets veranderd. Zelfs de lepel, de vork en het mes bij het eten zijn van ijzer. Toen British Airways gisteren vanaf Londen voor het eerst weer met de Concorde naar New York vloog, was de service als vanouds – snel: 3,5 uur; luxe: met champagne voor iedereen, maar wel met plastic bestek.

Marrakech verwelkomt alle deelnemers aan de klimaatconferentie met egards: dat begint al met gratis transport van de luchthaven naar de stad. En de paar duizend taxichauffeurs zijn vervolgens graag bereid om een deelnemer voor een enkele dirham, altijd minder dan een tientje, naar welke plek dan ook in de stad te rijden.

In Marrakech, ruim 1 miljoen inwoners, is geen spoor van de klimaattop te bekennen. Alleen rond het conferentiecentrum staan dranghekken en veel veiligheidsagenten, maar die nemen hun taak toch iets soepeler op dan hun collega’s op de top in Bonn, nog geen halfjaar geleden. Vorige week was het zelfs mogelijk om achter de rug van die mensen ongehinderd en zonder toegangsbewijs binnen te lopen.

Acties
Tot nu toe geen acties of demonstraties, die bijna elke VN-klimaattop treffen. Een woordvoerster van Friends of the Earth –een nogal agressieve milieuclub die in Den Haag vorig jaar op de klimaattop voor een dijk van zandzakken rond het Congrescentrum zorgde– wijt de geringe belangstelling van milieuorganisaties aan de ligging van Marrakech. Die stad is niet zo makkelijk te bereiken als bijvoorbeeld Den Haag of Bonn. Milieuorganisaties zijn in Marrakech met ongeveer 200 deelnemers vertegenwoordigd. In Bonn en in Den Haag zaten ze met zeker het dubbele aantal.

Acties vindt een woordvoerster van Greenpeace International dit keer niet zo voor de hand liggen. „Je gaat na 11 september hier niet met een bord rondlopen met de tekst: “Blame Bush”, beschuldig Bush." Greenpeace demonstreerde daarom gisteren niet in Marrakech, maar in Sydney. Daar vertrok een Japanse vloot, voor de laatste keer, om op walvissen te jagen. Die keuze was gisteren zelfs niet voor iedereen binnen Greenpeace verklaarbaar.

Ook bij de internationale pers lijkt het wereldklimaat na 11 september op het tweede plan te staan. Volgens de VN zijn er in Marrakech nog geen 500 journalisten. „We zijn op een klimaattop meer dan het dubbele gewend."

Journalisten zijn ook anders gewend dan in Marrakech. Klimaatonderhandelingen verlopen meestal uiterst moeizaam; vaak is het voor de deelnemers dag en nacht werken en doorgaans duurt een top een dag of wat langer dan gepland. Maar minister Pronk, leider van de Nederlandse delegatie, toonde zich gisteravond optimistisch over de afloop van Marrakech.

Zijn belangrijkste reden daarvoor is dat er nu al overeenkomst is over wat jaren in klimaatkringen een struikelblok was. Op de klimaattop in Kyoto (1997) kwamen industrielanden overeen dat ze de uitstoot van broeikasgassen met gemiddeld 5 procent zullen beperken over de periode 1990-2010. De verdere invulling van dat akkoord heeft al vier conferenties gevergd. In hoeverre industrielanden min of meer wettelijk gebonden zijn aan de naleving van het Kyoto-protocol is steeds een van de belangrijkste geschilpunten geweest.

Akkoord
Gisteren is daarover een akkoord bereikt. Dat vindt minister Pronk een groot succes voor Marrakech. Het akkoord houdt in dat landen –op welke manier dan ook, dat moet later nog worden uitgewerkt– elkaar kunnen afrekenen op een juiste naleving van het Kyoto-protocol.

De klimaattop in Marokko startte voor ambtenaren al op 29 oktober, maar ministers en staatshoofden kwamen gisteren pas aan, voor de echte onderhandelingen. Zij moeten het werk van de ambtenaren met een akkoord afsluiten. Pronk verwacht dat de ministers dat nog deze week zullen doen. Ook dat zou een succes zijn. De voorlaatste top, in Den Haag, kostte een dag en een nacht extra; de laatste, in Bonn, duurde twee dagen en drie nachten langer dan gepland.