De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van maandag hier.

Op dit moment is er geen zicht op plaatselijke wapenstilstanden in Oekraïne om burgers te evacueren of van eten en drinken te voorzien. Maar misschien komt het daar over een paar weken alsnog van, zei Martin Griffiths, de coördinator van de Verenigde Naties voor humanitaire hulp, hoopvol.

Griffiths praatte maandag verslaggevers bij in het VN-hoofdkwartier in New York. Hij vertelde hun dat Russische functionarissen tot dusver nog nergens een lokaal staakt-het-vuren bovenaan de agenda hebben gezet. Hulpverleners van de VN zijn van plan deze week een humanitair konvooi richting de belegerde oostelijke regio Donetsk te sturen om van daaruit ook noodvoorraden naar Loehansk te kunnen brengen.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft de bescheiden die in eerste instantie nodig zijn voor aansluiting bij de Europese Unie maandag ingeleverd bij de ambassadeur van de EU in Kiev. Nu deze formaliteiten zijn vervuld, zei hij te geloven dat zijn land op korte termijn de status van kandidaat-lid zou kunnen krijgen.

De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen overhandigde Zelenski het vragenformulier tijdens haar bezoek aan Kiev op 8 april. Ze zei erbij dat dit de Oekraïense start van de procedure om na de Russische inval onderdeel te worden van de EU zal bespoedigen.

„We denken dat het de komende weken kan gebeuren. Dat zou heel positief zijn voor onze bevolking, gezien de prijs die de mensen hebben betaald op weg naar onafhankelijkheid en democratie”, aldus Zelenski.

De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen wil dat er nog meer economische sancties tegen Rusland komen vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat zei een functionaris van het ministerie van Financiën. Yellen zal deze week meer druk gaan uitoefenen op de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voor extra stappen tegen Rusland.

Het ministerie stelt dat de oorlog laat zien dat het belangrijk is dat de grootste economieën van de wereld gezamenlijk de internationale rechtsorde verdedigen. De Wereldbank en het IMF houden deze week hun voorjaarsvergaderingen en de oorlog in Oekraïne zal bovenaan de agenda staan. Yellen is volgens het ministerie zeer bezorgd over de „roekeloze” oorlog die Rusland heeft ontketend en de gevolgen van het conflict voor de wereldeconomie, zoals de sterk gestegen energie- en voedselprijzen.

Washington wil zelf meer druk gaan uitoefenen op Russische personen en organisaties die proberen de westerse sancties te omzeilen. Dat geldt ook voor diegenen die helpen bij het ontwijken van sancties, aldus de functionaris.

Yellen wil verder ook bepaalde sessies van de G20 niet gaan bijwonen omdat Rusland daaraan mee kan doen.

Vertegenwoordigers van het Russische ministerie van Financiën zouden bijeenkomsten online willen bijwonen.Yellen vindt dat Rusland moet worden uitgesloten van internationale financiële instellingen en overlegorganen vanwege Oekraïne.

Tientallen mensen hebben zich maandagavond verzameld op het Museumplein in Amsterdam om te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne. De demonstranten staan tegenover het pand van de Russische handelsvertegenwoordiging en hebben een groot spandoek bij zich met daarop „Russische troepen weg uit Oekraïne!”.

Verschillende sprekers en dichters uiten hun zorgen, onder meer over de dreiging van kernwapens. Muzikanten van de Amsterdamse straatorkesten de Fanfare van de Eerste Liefdesnacht en Toeters en Bellen spelen een uitvoering van het nummer Stefania, de Oekraïense inzending voor het Eurovisie Songfestival in mei. Het nummer van de band Kalush Orchestra is door de oorlog uitgegroeid tot een soort strijdlied.

De organisatie van het protest, het Amsterdams initiatief Stop de Oorlog, bestaat onder meer uit klimaatactiegroep Extinction Rebellion en een aantal politieke partijen in Amsterdam, zoals BIJ1, Partij voor de Dieren en de SP.

„Net als veel Amsterdammers maken wij ons grote zorgen over het besluit van Poetin om met het Russische leger Oekraïne binnen te vallen. Dit is een brute daad van agressie in het hart van Europa. De vele doden en gewonden, verwoeste gebouwen, mensen op de vlucht en in schuilkelders vervullen ons met afschuw. Deze oorlog moet onmiddellijk stoppen”, aldus de organisatie.

De groep protesteert voor de zevende keer op het Museumplein en wil daarmee doorgaan zolang de oorlog in Oekraïne duurt.

In de Russische hoofdstad Moskou kunnen wel 200.000 werknemers van buitenlandse bedrijven hun baan verliezen vanwege de westerse sancties tegen Rusland. Dat heeft burgemeester Sergej Sobjanin gezegd. Vanwege de oorlog in Oekraïne hebben veel westerse bedrijven hun activiteiten in Rusland stilgelegd of zijn ze zelfs volledig vertrokken uit het land.

Volgens Sobjanin hebben de autoriteiten vorige week een programma ter waarde van omgerekend 38 miljoen euro goedgekeurd om de werkgelegenheid in Moskou te ondersteunen. Het geld zal onder meer worden gebruikt om mensen te trainen voor nieuw werk bij bijvoorbeeld stadsinstellingen, parken en andere plekken.

Economen denken dat de Russische economie door de sancties in een diepe recessie terecht zal komen.

President Vladimir Poetin van Rusland heeft een militaire eenheid die betrokken was bij gevechten in Boetsja, een voorstad van Kiev, speciaal geëerd. De 64e gemotoriseerde infanteriebrigade krijgt de eretitel ‘garde’ vanwege „enorme heldenmoed en vasthoudendheid van haar leden”. De eenheid komt uit het Verre Oosten van Rusland en is normaal gelegerd ten noorden van Vladivostok. De brigade wordt door Oekraïne beschuldigd van oorlogsmisdaden.

Boetsja ligt naast een strategisch vliegveld waar vanaf de eerste dag van de Russische aanval op Oekraïne wekenlang fel is gevochten. Oekraïne en veel bondgenoten in het Westen beschuldigen de Russische strijdkrachten van oorlogsmisdaden, nadat er beelden werden verspreid van lijken in de plaats, een paar dagen na het vertrek van de Russen.

Zij verlieten Boetsja 30 maart in noordelijke richting en stuitten daarbij naar eigen zeggen niet op weerstand. Wel beschoten volgens Rusland Oekraïense eenheden de zuidelijke kant van Boetsja met raketten en artillerie. De burgemeester van de plaats maakte 31 maart melding van de „bevrijding” van de voorstad. Later werd melding gemaakt van lichamen op straat.

Ook zijn volgens de Oekraïense meldingen massagraven gevonden. Op 2 en 3 april kwamen er steeds meer foto’s en beelden van burgerslachtoffers die lijken te zijn geëxecuteerd. In de Russische lezing gaat het om een geënsceneerde propagandastunt die is georganiseerd nadat de Russische troepen zich hadden teruggetrokken.

Een Amerikaans bedrijf, Maxar Technologies, verspreidde vervolgens beelden dat er al op 11 maart zeker elf lijken lagen in de straten van de stad. Toen werd daar nog om gevochten. Het is op de beelden niet duidelijk om wat voor slachtoffers het gaat, wat de doodsoorzaak is en waar en wanneer ze zijn gestorven. Tal van instanties inclusief het Internationaal Strafhof in Den Haag willen de vermoedelijke burgerdoden in Boetsja nader onderzoeken.

De wereldeconomie zal dit jaar minder sterk groeien dan eerder gedacht vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat zei president David Malpass van de Wereldbank. Hij rekent nu op een groei van 3,2 procent. In januari voorzag de Wereldbank nog een groei van 4,1 procent.

De Wereldbank en andere belangrijke instellingen zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO) hebben al eerder gewaarschuwd voor de negatieve gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de wereldeconomie. Het IMF komt dinsdag met nieuwe ramingen naar buiten. Ook die zullen neerwaarts bijgesteld gaan worden. De Wereldbank houdt deze week net als het IMF zijn voorjaarsvergadering.

Malpass wijst vooral op de sterk gestegen brandstof- en voedselprijzen door het conflict in Oekraïne. Met name arme landen zijn kwetsbaar voor die stijgende prijzen, aldus de topman. Veel mensen dreigen daardoor in extreme armoede te vervallen, waarschuwde Malpass. Hij zei dan ook dat er zal worden gesproken over een nieuw steunfonds van 170 miljard dollar (157 miljard euro) om arme landen te helpen tegen de economische crisis die is ontstaan door de Russische invasie van Oekraïne.

Ook Oekraïne krijgt hulp van de Wereldbank. Tot dusver is al 3 miljard dollar aan onmiddellijke noodhulp toegezegd. Het geld gaat onder meer naar salarissen voor ziekenhuispersoneel, pensioenen en sociale programma’s in Oekraïne. Deze week zal volgens Malpass verder gepraat worden over nog meer steun aan het land, waaronder voor wederopbouw.

De westerse economie verslechtert snel en dat is mede het gevolg van de sancties die westerse landen tegen Rusland hebben afgekondigd. Het is een eigen doelpunt van het Westen, aldus Poetin, die het ook een „economische Blitzkrieg” noemde.

Volgens de Russische president stabiliseert zich echter de economie van zijn land, inclusief de inflatie van rond de 17,5 procent. Rusland is doelwit van zware economische sancties van de westerse landen naar aanleiding van de aanval op Oekraïne die 24 februari is begonnen. Rusland is een belangrijke leverancier van aardgas en olie en van andere belangrijke grondstoffen.

De zich voortslepende strijd in Oekraïne is ondertussen een zware kostenpost voor de Russische staat. Maar Poetin ziet het als een noodzakelijke missie voor de veiligheid van zijn land en van etnische Russen in het oosten van Oekraïne. Het is volgens critici mogelijk ook een poging van de al meer dan twintig jaar regerende Poetin de aandacht van de Russen af te leiden van vele jaren van chronische economische problemen, mede veroorzaakt door de aanhoudende corruptie. Russen verliezen hun hoop op meer inkomen en een betere toekomst met Poetins stagnerende economische beleid.

Poetin heeft maandag in een kabinetszitting de ministers opgeroepen de lonen van ambtenaren, de pensioenen en de uitkeringen te verhogen en „aan te passen aan de inflatie”. En er moet nieuw geld in de economie worden gepompt om de consumptie te stimuleren. „Het is nu uiterst belangrijk de binnenlandse vraag te steunen om een overmatige krimp te voorkomen.” Volgens Poetin is daar geld voor beschikbaar, omdat in het eerste kwartaal van 2022 de staatshuishouding een recordoverschot beleefde.

Volgens waarnemers die The Financial Times citeert, staat Rusland nu voor een van de ergste economische crises sinds begin jaren negentig toen de Sovjet-Unie net uiteen gevallen was en er economische chaos heerste. Rusland zou dit jaar zijn bruto binnenlands product met zeker 11 procent zien krimpen.

Oorlog of geen oorlog, de jaarlijkse overwinningsparade in Moskou die het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa markeert, gaat door. Russische media meldden dat circa 40 kilometer ten zuidwesten van de Russische hoofdstad 11.000 militairen, meer dan 130 militaire voertuigen, 62 vliegtuigen en 15 helikopters een generale repetitie hebben gehouden.

Op 9 mei is het de 77e verjaardag van de Sovjet-Russische overwinning op de Duitse Derde Rijk (1933-1945) in een strijd die in Rusland de Grote Vaderlandse Oorlog wordt genoemd. De eerste grote overwinningsparade was in juni 1945 en duurde ruim twee uur met 40.000 militairen als deelnemers.

Rusland heeft 24 februari het buurland Oekraïne aangevallen en de aanval lijkt sindsdien militair niet erg op te schieten. Wel is er veel Oekraïense militaire infrastructuur verwoest en is een groot gebied tussen de rivier de Dnjepr en de Zee van Azov ingenomen. Maar om een belangrijk doelwit in het zuidoosten van Oekraïne, de havenstad Marioepol, wordt nog steeds gevochten.

De ondergang afgelopen week van het vlaggenschip van de Zwarte Zeevloot was een mentale tegenslag voor Rusland. Het Kremlin blijft hopen op een belangrijke overwinning voor 9 mei. Tijdens de generale repetitie vlogen acht gevechtsvliegtuigen van het type Mig-29 over het oefenterrein in een formatie die de letter z weergaf, het symbool dat de Russische strijdkrachten in Oekraïne voeren. Het staat voor „za pobedu”, in het Russisch „voor overwinning”.

In Duitsland zijn ruim 140 strafrechtelijke onderzoeken geopend naar steunbetuigingen voor de Russische agressie in Oekraïne, melden Duitse media. De meeste zaken hebben betrekking op het pro-Russische Z-symbool.

De letter z wordt in Oekraïne gebruikt door het Russische leger. Het teken is terug te vinden op onder meer uniforms, tanks en gebouwen. Ook wordt het symbool op sociale media gebruikt. Z staat voor „za pobedu”, wat Russisch is voor „voor overwinning”.

Het gebruik van het Z-symbool wordt in meerdere deelstaten gezien als „goedkeuring van misdaden”. Dat is volgens de regionale autoriteiten illegaal. Zij zeggen dat een gevangenisstraf van maximaal drie jaar of een boete kan worden opgelegd.

Als Europa meer grondstoffen gaat recyclen, kan het minder afhankelijk worden van de import van grondstoffen uit Rusland, zegt het Duitse Grondstoffenagentschap. Het agentschap ziet in Europa ook nog volop kansen voor de extra winning van grondstoffen. Momenteel zijn voor de Europese markt met name Oekraïne en Rusland de belangrijke leveranciers van grondstoffen zoals nikkel en aluminium.

Duitsland recyclet momenteel al tussen de 40 en 60 procent van het koper, lood, aluminium en nikkel. Volgens het Grondstoffenagentschap is het land al goed op weg, maar is er nog genoeg potentie om verder grondstoffen her te gebruiken.

In Europa ziet het agentschap ook nog andere mogelijkheden voor de winning van grondstoffen. Zo heeft Finland nikkel en hebben Spanje, Portugal en Servië lithium, de grondstof waar veel accu’s voor elektrische auto’s van gemaakt worden.

De huidige processen in de Europese productie van dit soort grondstoffen moet dan wel eerst flink veranderd worden voor dit soort projecten daadwerkelijk economisch rendabel zijn. Dat kost onder meer tijd en geld, aldus het agentschap. De hoeveelheden die Oekraïne en Rusland produceren kunnen niet zomaar door andere leveranciers opgevangen worden.

Op de Russische televisie zijn twee gevangen Britten getoond. Ze zeggen geruild te willen worden tegen een in Oekraïne gevangen pro-Russisch lid van de oppositie, Viktor Medvedtsjoek. Aiden Aslin (29) en Shaun Pinner (48) roepen de Britse premier Boris Johnson op zich in te zetten voor hun vrijlating. Beiden zijn recent tijdens gevechten in Marioepol opgepakt.

De Britse regering heeft nog niet gereageerd. Familieleden van de Britten laten weten dat de twee geen huurlingen of vrijwilligers zijn. Beiden hebben een militaire opleiding en achtergrond in Engeland en hadden al langere tijd een betrekking bij de Oekraïense strijdkrachten vóór de Russen binnenvielen. Ze moeten dus als krijgsgevangenen behandeld worden, aldus de families.

Pinner woont sinds 2018 in Oekraïne en is er met een Oekraïense getrouwd. Aslin, die eerder aan Koerdische zijde in de Syrische burgeroorlog vocht, heeft ook de Oekraïense nationaliteit en is sinds 2018 lid van een Oekraïense marine-eenheid.

Medvedtsjoek is sinds 2018 lid van het Oekraïense parlement. De Oekraïense geheime dienst heeft hem deze maand gevangen gezet. Er zijn maandag videobeelden van hem getoond waarin hij zegt geruild te willen worden tegen „de verdedigers en de burgers in Marioepol”. Medvedtsjoek geldt als een bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin.

Het feit dat de beelden van de twee Britten en van Medvedtsjoek vrijwel tegelijkertijd verschenen, lijkt te wijzen op een serieuze poging de ruil tot stand te brengen.

De Spaanse ambassade in de Oekraïense hoofdstad Kiev wordt weer operationeel. Premier Pedro Sánchez heeft tegen de Spaanse zender Antena3 TV gezegd dat de heropening ergens in de komende dagen zal plaatsvinden.

Spanje sloot, net als veel andere landen, zijn ambassade in Kiev aan het begin van de Russische invasie. Met de heropening wil Spanje laten zien dat het land de Oekraïense bevolking steunt, aldus Sánchez. Eerder besloten onder meer Frankrijk en Italië al om de deuren van hun ambassades weer te openen.

De Russische troepen zijn vertrokken uit de omgeving van Kiev en focussen zich nu op de oostelijke regio’s Loehansk en Donetsk, terwijl ze andere gebieden met raketten bestoken. Na enkele weken van relatieve rust is Kiev in de afgelopen dagen opnieuw vanuit de lucht aangevallen.

De West-Oekraïense stad Lviv is maandagochtend geraakt door vijf raketten, melden de Oekraïense autoriteiten. Daarbij zijn volgens de gouverneur van de regio zes doden en acht gewonden gevallen. Onder de slachtoffers is een kind.

Gouverneur Maksim Kositski heeft laten weten dat de raketten neerkwamen op militaire doelwitten en een plek waar autobanden worden vervangen. Andere autoriteiten hebben gezegd dat raketten zijn ingeslagen nabij een treinstation en andere spoorwegfaciliteiten. Het treinverkeer lag korte tijd stil.

Een presidentiële adviseur heeft de aanvallen snel veroordeeld. „Vijf krachtige raketaanvallen tegelijkertijd op de civiele infrastructuur van het oude Europese Lviv”, schreef hij eerder op Twitter. „De Russen gaan door met barbaarse aanvallen op Oekraïense steden vanuit de lucht, waarbij ze cynisch aan de hele wereld hun „recht” verklaren om Oekraïners te vermoorden.”

Lviv is eerder het doelwit geweest van aanvallen, maar minder vaak dan andere steden. De stad, niet ver van de grens met Polen, is daarom een toevluchtsoord voor vluchtelingen geworden. Meerdere landen hebben vanwege de oorlog hun ambassades van Kiev naar het veiligere Lviv verhuisd.

De Russische grondtroepen focussen zich sinds enkele weken in Oekraïne op de oostelijke regio’s, terwijl andere gebieden met raketten worden bestookt. Het Russische ministerie van Defensie heeft tegen het Russische persbureau TASS verklaard dat in de nacht van zondag op maandag 315 Oekraïense doelen zijn geraakt. Er zouden onder meer vier depots met wapens en militaire uitrusting zijn vernietigd.

Naast Oekraïense troepen zitten ook veel burgers op het terrein van een staalfabriek in het belegerde Marioepol. Een politiechef meldt dat de burgers schuilen voor Russische aanvallen. De havenstad is grotendeels ingenomen door het Russische leger, de laatste verdedigers zouden zich verschansen op het fabrieksterrein.

„De burgers vertrouwen de Russen niet. Ze zien wat er in de stad gebeurt en daarom blijven ze op het fabrieksterrein”, zei de politiechef tegen lokale staatstelevisie. De informatie is niet onafhankelijk geverifieerd. Naar verluidt zitten in ieder geval duizenden militairen op het enorme terrein met ondergrondse faciliteiten.

In Marioepol zijn volgens de politiechef nog ongeveer 100.000 burgers. Er is daar al weken geen elektriciteit, gas en watertoevoer. Ook is er bijna geen voedsel meer. De stad telde voor de oorlog ongeveer 430.000 inwoners. De meeste mensen zijn gevlucht, maar er zijn ook veel doden gevallen. De burgemeester zei vorige week dat in de stad zo’n 21.000 burgers waren omgekomen.

Marioepol ligt voor Rusland op een strategisch belangrijke locatie. Door de stad en het omliggende gebied te veroveren, kan Rusland een landverbinding maken tussen het schiereiland de Krim, dat in 2014 door Rusland werd geannexeerd, en pro-Russische gebieden in het oosten van Oekraïne.

De zuidoostelijke Oekraïense havenstad Marioepol is zondagavond opnieuw gebombardeerd door Russische raketten en bommen, meldt het Oekraïense leger. Vooral het havengebied en de staalfabriek Azovstal moesten het ontgelden. Het terrein van die fabriek zou het laatste bolwerk zijn van de Oekraïense strijdkrachten in Marioepol.

Het Russische leger kondigde zaterdag aan dat het Marioepol na een wekenlange belegering had ingenomen. Moskou stelde vervolgens een ultimatum: de verdedigers van Marioepol zouden zich om uiterlijk 13.00 uur (Nederlandse tijd) moeten overgeven, met de belofte dat hun levens zouden worden gespaard. Dat ultimatum is inmiddels verstreken.

De Oekraïense premier Denis Sjmihal ontkende zondag op de Amerikaanse nieuwszender ABC dat Marioepol in Russische handen was gevallen. Hij benadrukte ook dat de Oekraïense soldaten er „tot de laatste snik” zullen blijven vechten.

Door Russische beschietingen op het centrum van de Oost-Oekraïense stad Charkov zijn zondag minstens vijf mensen gedood en dertien gewond geraakt, melden de lokale gezondheidsautoriteiten. Daken van sommige huizen werden weggeblazen door raketinslagen in de omgeving.

De op een na grootste stad van het land ligt al tijden onder Russisch vuur. Vrijdag eerder werd melding gemaakt van zeker tien doden, 35 gewonden en verwoeste gebouwen. Zaterdag werden twee doden gemeld.

Sinds de Russische troepen zich hebben teruggetrokken uit de buurt van de hoofdstad Kiev, zijn de aanvallen in het oosten van het land intensiever geworden. Charkov ligt ongeveer 20 kilometer van de Russische grens.

Bij de Pools-Belarussische grens is een lange file ontstaan met voornamelijk Russische en Belarussische vrachtwagens die de Europese Unie proberen te verlaten, meldt de BBC. Als gevolg van sancties die werden afgekondigd vanwege de Russische invasie in Oekraïne hadden de vrachtwagenchauffeurs tot en met zaterdag de tijd om de EU te verlaten.

Vlak voor het verstrijken van de deadline bereikte de file zijn hoogtepunt. Doordat er een rij van 80 kilometer was ontstaan, moesten chauffeurs tot wel 33 uur wachten om de grens over te kunnen steken. In de loop van zondag was de wachttijd afgenomen tot ongeveer 12 uur.

De EU heeft vrijwel alle vrachtwagens uit Rusland en Belarus, een belangrijke Russische bondgenoot, verbannen. Vrachtwagens die medicijnen, post en producten van aardolie vervoeren zijn uitgezonderd van de maatregel.

Volgens de BBC zijn er echter nog steeds veel vrachtwagenchauffeurs uit de twee landen die de EU nog niet hebben verlaten. Het is onduidelijk wat de gevolgen zijn voor deze chauffeurs. Een mogelijkheid is dat hun voertuigen in beslag worden genomen. De vrees bestaat dat dit tot tegenmaatregelen van Rusland en Belarus zal leiden.

Oekraïense troepen in Marioepol blijven de havenstad verdedigen, terwijl het Russische ultimatum inmiddels is verstreken. De Oekraïense premier Denis Sjmihal bevestigde tegenover de Amerikaanse zender ABC dat nog wordt gevochten in de zuidelijke stad en overgave niet aan de orde is. „De stad is nog altijd niet gevallen.” Volgens hem zijn delen van Marioepol nog onder controle van Oekraïners.

Het ultimatum hield in dat de verdedigers in de vroege ochtend de wapens moesten neerleggen. Ze zouden dan tot 13.00 uur (Nederlandse tijd) krijgen om zich over te geven met de belofte dat hun levens worden gespaard.

Een adviseur van de burgemeester van Marioepol had eerder gezegd dat de oproep van het Russische ministerie van Defensie aan de laatste verdedigers van de stad om zich over te geven zou worden genegeerd. „Zaterdagavond hebben de bezetters aangekondigd dat ze de overgebleven troepen de kans geven zich over te geven”, aldus adviseur Petro Andrjoesjtsjenko op Telegram. „Maar vandaag blijven onze verdedigers volhouden.”

Zaterdagavond meldde het ministerie dat Marioepol grotendeels in Russische handen is. De laatste verdedigers zouden zich hebben verschanst in een enorme staalfabriek in het oosten van de stad, aan de Zee van Azov. Volgens Rusland gaat het om leden van het nationalistische Azovbataljon en om buitenlandse huurlingen.

Volgens Andrjoesjtsjenko klopt dat niet. Oekraïense verdedigers zouden zich ook nog elders in de stad bevinden. Die informatie kon niet worden geverifieerd door onafhankelijke bronnen.

Europa kan de afhankelijkheid van Russisch gas sneller afbouwen dan eerder werd ingeschat. Dat heeft de Italiaanse premier Mario Draghi gezegd in een interview met de krant Corriere della Sera. Italiaanse energiebedrijven hebben eerder deze week deals gesloten met Egypte en Algerije om meer gas te importeren uit die landen.

Het Italiaanse olie- en gasconcern Eni sloot een overeenkomst met Egypte om meer vloeibaar gemaakt aardgas (lng) uit het Noord-Afrikaanse land te importeren. Eni hoopt ook meer gas op te pompen in Libië. Eerder tekende Draghi een overeenkomst met Algerije.

Italië is na Duitsland de grootste importeur van aardgas van de Europese Unie, meldt het Amerikaanse energieagentschap EIA. Het land is voor zo’n 40 procent van de invoer van gas afhankelijk van Rusland. Italië zoekt naar alternatieven sinds de Russische invasie van Oekraïne. Daarnaast wordt Italianen gevraagd minder energie te verbruiken, maar Draghi verwacht dat de effecten daarvan geen grote impact gaan hebben.

Paus Franciscus heeft bij de paasviering op een vrijwel gevuld Sint-Pietersplein in Vaticaanstad de traditionele zegen uitgesproken ‘voor de stad en voor de wereld’ (urbi et orbi). Hij wenste het publiek een goed Pasen toe. Een dankwoord voor de bloemen uit onder meer Nederland die het enorme plein opfleuren bleef uit.

De 85-jarige kerkvorst besteedde aandacht aan de „wrede en zinloze” oorlog in Oekraïne, de verwoeste steden, de vele slachtoffers en mensen die daar in schuilkelders verblijven. Hij riep op tot verzoening en een einde aan de „broederhaat”. „Laten we met luide stem om vrede roepen. Vrede is mogelijk.” De paus prees de gastvrije ontvangst van Oekraïense vluchtelingen in Europa en elders.

Vanwege corona was de viering de afgelopen twee jaar sober en zonder publiek. De vermoeid ogende paus wees op de diepe sporen die de epidemie heeft achtergelaten. Het Sint-Pietersplein mocht in 2020 en 2021 niet worden gedecoreerd, maar vorig jaar waren er wel Nederlandse rozen voor in de Sint-Pietersbasiliek.

Dit jaar mocht bloemsierkunstenaar Piet van der Burg de bloemenzee op het Sint-Pietersplein verzorgen. Het leek er even op dat er geen Nederlandse bloemen naar het Vaticaan zouden komen, maar er werden alsnog sponsors gevonden. Naast duizenden tulpen en andere bloemen en planten zorgde Van der Burg onder meer voor twee grote bloemstukken.

Het Russische ministerie van Defensie claimt zondag een militaire fabriek buiten Kiev te hebben beschoten. „Vannacht hebben luchtraketten met een hoge nauwkeurigheid een munitiefabriek verwoest nabij Brovari, nabij Kiev”, aldus het ministerie in een verklaring op Telegram.

De burgemeester van Brovari meldde zondagochtend al dat er infrastructuur was geraakt in de stad, op zo’n 20 kilometer afstand van de Oekraïense hoofdstad. Hij zei niets over de omvang van de schade of eventuele slachtoffers.

Het was de afgelopen tijd relatief kalm in Kiev na de terugtrekking van Russische troepen rondom de stad. In de afgelopen dagen hebben Russische troepen echter meerdere aanvallen uitgevoerd op fabrieken in en nabij de Oekraïense hoofdstad.

De Europese Unie trekt nog eens 50 miljoen euro uit voor humanitaire hulp aan mensen die slachtoffer zijn geworden van de oorlog in Oekraïne. Dat meldt de EU zondag in een verklaring.

„Terwijl de hevige gevechten aanhouden en raketaanvallen doorgaan met het vernietigen van civiele infrastructuur, blijven de humanitaire benodigdheden in Oekraïne zeer groot. Ondanks dat de toegang en veiligheid belemmerd wordt, biedt de EU onze humanitaire partners hulp aan voor de kwetsbare mensen in verschillende regio’s in Oekraïne”, staat in de verklaring.

Van het bedrag gaat 5 miljoen euro naar Moldavië. In het land met 2,6 miljoen inwoners zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne zo’n 420.000 vluchtelingen gearriveerd.
In totaal staat het budget van het fonds waaruit humanitaire hulp wordt bekostigd nu op 143 miljoen euro.

Het nieuwe sanctiepakket tegen Rusland dat de EU voorbereidt, richt zich vooral op de financiële sector. In een interview met de Duitse krant Bild am Sonntag zegt Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat de grote Russische bank Sberbank een belangrijk doelwit is. De EU werkt volgens haar ook aan „slimme mechanismen” om een olieboycot mogelijk te maken.

De EU heeft tot dusverre Sberbank buiten de sancties gehouden, omdat veel van de Europese betalingen voor olie en gas via deze bank lopen. Hetzelfde geldt voor de andere grote Russische bank, Gazprombank. Sberbank is volgens Von der Leyen goed voor 37 procent van de Russische bankensector.

In het vorige sanctiepakket, het vijfde, werden wel al maatregelen genomen tegen de bestuursvoorzitter van Sberbank, Herman Gref. Zijn tegoeden zijn bevroren en hij kreeg een inreisverbod voor de EU.

De commissievoorzitter zegt dat het doel van de sancties is om de inkomsten van de Russische president Poetin te verminderen. Daarom is het volgens haar zo moeilijk om de invoer van Russische olie en gas aan te pakken. „Wat niet moet gebeuren is dat Poetin op andere markten nog hogere prijzen kan krijgen voor voorraden die anders naar de EU zouden gaan”, aldus Von der Leyen.

De Russische luchtafweer heeft zaterdag in de buurt van de Oekraïense stad Odessa een transportvliegtuig neergehaald dat wapens bracht uit het Westen. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie zei tegen het Russische staatspersbureau TASS dat het om een grote zending ging. Hij gaf verder geen details, behalve dat het een vliegtuig van de Oekraïense luchtmacht was.

Het bericht kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Oekraïne heeft sinds de Russische inval begon op 24 februari massaal wapens toegestuurd gekregen van westerse bondgenoten. President Volodimir Zelenski zei zaterdagavond nog dat er veel meer wapens nodig zijn om de oorlog te winnen.

De Nederlandse Patriot-eenheid die de luchtverdediging in Slowakije helpt versterken is ter plaatse aangekomen. Volgens het ministerie van Defensie arriveerde het laatste konvooi zondag rond middernacht op zijn bestemming. Twee andere konvooien waren zaterdagavond al gearriveerd. De eenheid zal de Patriots nu zo snel mogelijk in gereedheid brengen.

Een van de drie konvooien was zaterdagochtend in Tsjechië betrokken bij een kettingbotsing. Vijf voertuigen uit de colonne botsten bij slecht zicht en op een glad wegdek op elkaar. Vier wagens raakten zo beschadigd dat ze niet meer direct inzetbaar zijn. Defensie stuurt vervangend materieel uit Nederland.

Met het luchtverdedigingssyteem gaan 150 mannen en vrouwen aan ondersteunend personeel mee. De eenheid blijft zes maanden in Slowakije. Nederland gaat samen met de Duitsers de luchtverdediging van het land versterken. De Amerikanen kondigden eind vorige week aan ook een Patriot-eenheid naar Slowakije te sturen, nadat de regering in Bratislava haar Russische S-300 luchtverdedigingssysteem aan Oekraïne had gegeven.

Met een Patriot-raket kunnen ballistische raketten, helikopters en vliegtuigen uit de lucht worden geschoten. Een Patriot-systeem bestaat uit een radar, een vuurleidingscentrale en meerdere raketlanceersystemen. Nederland heeft de Patriots sinds 1987 en heeft ze eerder ingezet in Israël en Turkije.

De redactie opent een nieuw liveblog. Lees het blog van zaterdag hier.