Ons natuurlijke afweersysteem is sinds de zondeval een onmiskenbaar overblijfsel van Gods goede schepping. Bij Covid-19 is bijvoorbeeld gebleken dat veruit de meeste mensen niet of nauwelijks last kregen van het virus. Kennelijk was hun natuurlijke afweersysteem robuust genoeg om ernstige lichamelijke problemen te voorkomen. Dit onderstreept het belang van onderhoud van ons afweersysteem.

Tijdens de pandemie bleef dit onderhoud echter structureel onderbelicht. Er is ingezet op een kunstmatige manier van preventie door het vertragen van de virusverspreiding, met als hoofdinzet de instroom in de ziekenhuiszorg en het aantal doden te beperken. Wereldwijd kozen overheden voor middelen als (vergaande) beperkingen in het contact tussen mensen door quarantainemaatregelen, lockdowns (al dan niet voor specifieke groepen) en het (mRNA-)vaccin. Maar ook digitale middelen, zoals de checkapp en het coronatoegangsbewijs (QR-code). Om elkaar voor elkaar te beschermen.

Beperking van de instroom in de ziekenhuiszorg was goed verdedigbaar. Vanwege gebrek aan buffercapaciteit op bedden en personeel schaalden ziekenhuizen reguliere zorg af, om voldoende coronazorg te kunnen bieden. De reguliere zorg is deels ook vermijdbare zorg. Door langdurig gebruik van te veel suiker, zout en verzadigde vetten en door slechte gewoonten als roken hebben we te maken met ”welvaartsziekten”, zoals diabetes, (zwaar) overgewicht, hart- en vaatziekten en bepaalde soorten kanker. Dit zorgt voor meer druk op de ziekenhuiszorg maar beïnvloedt ook direct de maatschappelijke kosten, waaronder de zorgkosten. Dus moet het wat preventie betreft een spade dieper dan het herhalen van (mRNA-)vaccinaties en contact beperkende maatregelen.

Heden

Het klassiek christelijke uitgangspunt is dat ons lichaam een tempel van de Heilige Geest moet zijn. Dat verplicht ons tot een gezonde leefstijl en het optimaal onderhouden van ons afweersysteem. Zo’n leefstijl vraagt discipline en doorzettingsvermogen.

Hoe vertaalt dit onderhoud zich naar de dagelijkse praktijk? Het belangrijkste deel van ons natuurlijke afweersysteem zit in onze darmen. Voor een goede darmwerking zijn vezelrijke producten belangrijk. Denk aan volkoren graanproducten, groente, fruit, noten, aardappelen en peulvruchten. Daarnaast zijn voldoende eiwitten, vitamines en mineralen noodzakelijk. De bekende Schijf van Vijf is hierbij een goed hulpmiddel.

Naast gezonde voeding is ook beweging van groot belang. Een algemene richtlijn is: minimaal tweeënhalf uur per week matig intensief bewegen, dus met wat zweet op je rug. Per jaar overlijden tot 5800 mensen als gevolg van weinig beweging. Naast lopen verdient het gebruik van een gewone fiets de voorkeur boven een e-bike. Verder mogen voldoende rust en ontspanning zeker niet ontbreken. En ten slotte is ook contact tussen mensen belangrijk. Dit contact zorgt voor de nodige overdracht aan bacteriën en virussen die ons afweersysteem alert houden.

Er zijn ook praktische redenen voor het zo goed mogelijk onderhouden van ons lichaam, inclusief ons afweersysteem. Want volgens minister Kuipers van VWS moeten we een goede voorbereiding op nieuwe uitbraken niet in eerste instantie zoeken in extra ziekenhuisbedden en bijbehorend personeel. Als het landsbreed niet over de boeg van een goede persóónlijke voorbereiding gaat, ligt bij een nieuwe uitbraak het inzetten van vrijheidsbeperkingen toch weer in het verschiet. De tijdelijke wet maatregelen Covid-19 is nog steeds van kracht en zal dat naar verwachting nog wel even blijven.

Toekomst

Ons lichaam is kwetsbaar en kostbaar. We leven in de wetenschap dat ziekten bij het leven zullen blijven horen, totdat de Heere Jezus terugkomt. Dat hoeft ons niet ongerust of angstig te maken. De vraag is: hoe zijn we voorbereid? Er is een uitspraak die zoiets zegt als: „Leef op zo’n manier dat je 100 jaar kunt worden, maar wees iedere dag voorbereid om te sterven.” Dit slaat enerzijds op ons lichaam maar vraagt anderzijds voorbereiding voor onze ziel. Want zolang de Heere Jezus nog niet komt met de wolken, komt de dood zeker en dan volgt het oordeel voor iedereen.

In Nederland groeit echter de geestelijke leegte. In toenemende mate is ”carpe diem” (”pluk de dag”) het levensmotto. God wordt steeds meer terzijde geschoven. Laten we daarom met de boodschap van geloof en bekering naar onze naasten gaan, dichtbij of ver weg. We hebben goed nieuws voor hen: „Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe” (Johannes 3:16). Ook nu gaat Jezus Christus door Zijn Woord en Geest door met het trekken en verlossen van zondaren. En wie door Hem met God is verzoend, is echt voorbereid op de toekomst en heeft niets te vrezen.

De auteur is verpleegkundig onderzoeker in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en volgt de opleiding tot evangelist binnen de Hersteld Hervormde Kerk. Hij schrijft dit artikel op persoonlijke titel.