Met de wetenschap dat Moskou niet te ver is voor Oekraïense drones –deze week werden er tientallen neergehaald boven de stad–, is Poetin er alles aan gelegen zijn propagandafeestje niet te laten verstoren. Vanwege de tachtigste ‘verjaardag’ van deze Dag van de Overwinning moet het extra groots en meeslepend worden. Daarom kondigde Poetin onlangs eenzijdig een staakt-het-vuren af voor deze dagen, zoals hij dat eerder deed tijdens Pasen. Het bestand ging afgelopen nacht in en duurt tot zaterdagnacht.

Het is een staakt-het-vuren uit „humanitaire overwegingen”, aldus Poetin. Dat medemenselijke is dan toch vooral gericht op de belangen van het Kremlin en de angst van Poetin dat zijn parade in gevaar komt. Want verder geeft de Russische dictator weinig blijk van humanitaire gevoelens. Denk alleen maar aan de voortdurende raketaanvallen op Oekraïense steden, waarbij tientallen burgers om het leven komen en velen gewond raken.

Het medemenselijke is vooral gericht op de angst van Poetin dat zijn parade in gevaar komt

Die humanitaire overwegingen van Poetin zijn extra wrang in het licht van berichten over gruwelijke martelingen die vorige week naar buiten kwamen. Journalisten van onder meer The Guardian, The Washington Post en Der Spiegel reconstrueerden hoe een jonge Oekraïense journaliste maandenlang werd gemarteld in een Russische gevangenis, waarna ze uiteindelijk bezweek. De 26-jarige Viktoria Rosjtsjyna verdween twee jaar geleden terwijl ze een reportage probeerde te maken in bezet gebied. Ze bleek gevangen te zijn genomen, en vervolgens gedurende langere tijd fysiek en psychisch ernstig mishandeld. Haar zwaar verminkte lichaam werd in februari dit jaar bij toeval ontdekt tijdens een overdracht van gesneuvelde Oekraïense militairen.

Lees ook

Oekraïense journaliste overlijdt na maandenlange martelingen in Rusland

Meerdere getuigen geven schokkende verklaringen over wat er gebeurde in de beruchte gevangenis in Taganrog, waar Rosjtsjyna zat opgesloten. Volgens het internationale consortium van onderzoeksjournalisten zijn er 180 van zulke detentiecentra, waar Rusland naar schatting 16.000 Oekraïense burgers gevangenhoudt. Op zeker 29 van deze locaties is volgens de journalisten sprake van systematisch gebruik van geweld tegen gevangen, die zonder vorm van proces of duidelijke aanklacht worden vastgehouden. Taganrog was een van de ergste plekken.

Zo’n systeem van detentie en marteling kan alleen maar functioneren als het op het hoogste niveau wordt goedgekeurd, aldus Alice Edwards, speciaal rapporteur van de Verenigde Naties voor foltering en andere wrede, onmenselijke en onterende behandeling of bestraffing.

Over de humanitaire overwegingen van president Poetin hoeft dus niemand zich enige illusies te maken.