Voordat de wereldklimaatconferentie vorige week van start ging, deed gastland Argentinië een oproep om de komende dagen aandacht te besteden aan maatregelen in ontwikkelingslanden om de gevolgen van het veranderende klimaat te beperken.

Argentinië weet waar het over praat. In de noordelijke provincie Chaco liep afgelopen week een gebied van bijna 700.000 hectare -vijftien keer de Noordoostpolder- onder water. De overlast door hevige regenval maakte ten minste 10.000 mensen dakloos.

Osvaldo Enrique Bonino (36) vertelde vorige week op de klimaattop over de gevolgen van een overstroming enkele jaren geleden in zijn woonplaats Aaron Castellanos in de Argentijnse provincie Santa Fe.

Het waterpeil in het meer aan de rand van zijn dorp steeg sinds 1997 steeds verder. De 600 bewoners dachten aanvankelijk dat het maar tijdelijk was. „We hadden wel vaker te maken met een stijgende en dalende waterspiegel. In de regio waar wij wonen is dat heel normaal.”

De mensen in het dorpje wachtten totdat het waterpeil zou dalen. Maar dat gebeurde niet. Door verdere regenval steeg het peil verder. Het meer besloeg een steeds groter grondgebied. Door hevige regenval verdrievoudigde de oppervlakte van het meer tot zo’n 30.000 hectare. In 2001 bereikte het een piek met een oppervlak van 50.000 hectare.

De gevolgen voor Aaron Castellanos waren groot. Boerderijen, gewassen en huizen spoelden weg. Bonino: „Het water ontnam wat ons dorp voor generaties had gekenmerkt: een bloeiende agrarische sector.” Bewoners pasten zich noodgewongen aan de veranderende omstandigheden aan. Velen trokken weg. Sinds de wateroverlast halveerde het inwoneraantal. Anderen zochten een nieuwe baan. Bonino: „Sommigen zijn gaan vissen.”

Penina Moce, een 44-jarige vrouw uit Udu, een klein vissersdorp met 400 inwoners op een van de Fiji-eilanden, merkt de weersverandering de laatste jaren ook op. „In het verleden accepteerden we het. Het was immers de wil van God. Maar nu geloven we dat de klimaatverandering een andere oorzaak heeft.”

De moeder van vijf kinderen maakte een boottocht van zeven dagen om in Buenos Aires haar verhaal te kunnen doen. De inwoners van haar eiland komen steeds meer in de knel door de klimaatverandering. De kustlijn brokkelt af en de visvoorraad slinkt. Vaak zijn er watertekorten. „Als het regent legt iedereen het werk neer en probeert zo veel mogelijk water op te vangen.”

Werden dergelijke verhalen vroeger vaak als overdreven betiteld, tegenwoordig waarschuwen steeds meer wetenschappers dat opwarming van de aarde door broeikasgassen tot ernstige klimaatverandering leidt.

Volgens het klimaatbureau van de Verenigde Naties, het IPCC, is de temperatuur op aarde sinds 1900 met ruim een halve graad toegenomen. Dit lijkt weinig, maar hierdoor is het zeewaterpeil met ruim 20 centimeter gestegen. Zwaardere stormen, zeespiegelstijging en lange perioden van droogte zijn het gevolg.

Aanvankelijk zullen veranderende weersomstandigheden vooral de inwoners van ontwikkelingslanden treffen. Door gebrek aan technologische kennis en geld missen deze landen de capaciteit om zich aan de veranderende omstandigheden aan te passen.

Op de klimaattop in Buenos Aires zijn het vooral hulporganisaties en ontwikkelingslanden die het belang van deze aanpassing bepleiten. Door nieuwe technieken kunnen ontwikkelingslanden de schadelijke gevolgen van klimaatverandering verminderen.

Afgelopen week presenteerde een denktank, de New Economics Foundation, een rapport waarin rijkere landen ertoe worden opgeroepen om met klimaatverandering kampende ontwikkelingslanden meer financiële armslag en technologische kennis te geven. Een toezegging die deze rijke landen enkele jaren geleden in een klimaatverdrag zelf hebben gedaan. Maar in Buenos Aires gaat de aandacht vooral uit naar het maken van afspraken voor de toekomst.