Dat schreef zorgminister Ernst Kuipers maandag in een brief aan de Tweede Kamer.

Wat is het Donorregister?

In het Donorregister staan ruim 14,1 miljoen Nederlanders genoteerd. Driekwart van hen (10,7 miljoen mensen) heeft in dat register aangegeven dat na hun overlijden hun organen en/of weefsels al dan niet mogen worden gedoneerd.

Welke keuzes zijn er mogelijk in het Donorregister?

Er zijn vier opties.

1. Voor de mogelijkheid ”ja, ik wil donor worden” kozen (stand per 1 maart 2022) 4,8 miljoen Nederlanders.

2. Daarentegen vulden 4,4 miljoen mensen in dat ze geen organen of weefsel willen afstaan. In de Biblebelt wonen relatief veel nee-zeggers, meldde het statistiekbureau CBS vorig jaar oktober.

3. Verder noteerden zo’n 1,5 miljoen mensen dat de keuze na hun overlijden ligt bij één of meer anderen (partner, familie of een specifiek te benoemen persoon).

4. Ruim 3 miljoen Nederlanders lieten afgelopen jaren niets van zich horen. In die gevallen vult de overheid zelf in: ”geen bezwaar tegen orgaandonatie”. De nieuwe donorwet, sinds juli 2021 afgerond en ingevoerd, geeft artsen in beginsel de mogelijkheid om organen en/of weefsels te gebruiken van mensen die niets invulden in het register.

Dus als je niets invult, kunnen artsen na je overlijden je organen en/of weefsels verwijderen?

In principe wel. Toch ligt die kwestie wel genuanceerder. Want je familie zou daar nog een stokje voor kunnen steken. Het ministerie van Volksgezondheid stelt op de website donorregister.nl letterlijk: „Als uw familie heel zeker weet en kan uitleggen aan de arts dat u echt geen donor wilde worden, dan wordt u ook geen donor.” En: „Het kan ook zijn dat uw familie zelf ernstige bezwaren heeft. Zij kunnen dat met de arts bespreken. Een arts houdt hier altijd rekening mee.”

Waarom vullen ruim 3 miljoen Nederlanders het Donorregister niet in en staan ze dus vermeld als mensen met ”geen bezwaar tegen orgaandonatie”?

In twee maandag aan de Tweede Kamer verstuurde rapporten licht minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid een tipje van de sluier op. De bewindsman wijst erop dat „slechts” 37 procent van die groep het Donorregister niet invulden omdat ze na hun overlijden donor willen zijn. „Een relatief grote groep heeft simpelweg nog niet over een keuze nagedacht of is er nog niet aan toe gekomen een keuze door te geven.” Dit kan onder meer komen door gebrek aan urgentie (besef van noodzakelijkheid, red.) en het „niet willen nadenken over de dood.”

Nogal wat jongeren tussen de 18 en 24 jaar negeren het Donorregister, stelt Kuipers. „Het is voor hen een ver-van-mijn-bed-show. Slechts 42 procent van de 18-jarigen legt zelf een keuze vast in het Donorregister.” Volgens onderzoekers is het „aannemelijk” dat migranten die minder goed Nederlands spreken zijn oververtegenwoordigd in de groep die niets invult in het register, schrijft Kuipers aan de Tweede Kamer.

Hoe wil de overheid mensen zo ver krijgen tóch iets in te vullen?

Onder meer door de groep „twijfelaars” en „ontwijkers” in begrijpelijke taal te helpen bij hun keuzevorming. En door jongeren te bereiken op een manier die zij niet als „ouderwets, belerend of storend ervaren.”

Kun je je keus in het Donorregister aanpassen?

Ja, dat kan altijd.