Gica windt er geen doekjes om dat hij zondag op Nastase zal stemmen, wanneer in Roemenië de tweede ronde plaatsvindt van de presidentsverkiezingen. Bij de verkiezingen voor het parlement, twee weken geleden, stemde hij nog op de Alliantie van Basescu.

De berichten over fraude bij de parlementsverkiezingen van twee weken geleden deren Gica weinig. En dat lijkt te gelden voor velen. Het constitutioneel hof heeft de uitslag uiteindelijk zonder blikken of blozen goedgekeurd en oppositieleider Traian Basescu had zich reeds bij voorbaat bij zo’n beslissing neergelegd, omdat hij het land niet wilde „oekraïniseren”, zoals hij zelf verklaarde.

Ook de EU lijkt nauwelijks onder de indruk, getuige het uitblijven van reacties. BBC-correspondent Nick Thorpe denkt dat deze houding te maken heeft met de vrees van de EU om door Rusland beschuldigd te worden van inmenging, nadat de EU zich wel liet horen inzake de gebeurtenissen in Oekraïne. Ongetwijfeld speelt het feit mee dat eerder de politieke beslissing was genomen om Roemenië te laten toetreden tot de EU. „Angst voor gezichtsverlies bij de diplomaten in Brussel”, noemt Thorpe dat.

Hoezeer het besluit inzake Roemeense toetreding een politieke aangelegenheid is bleek afgelopen woensdag nog eens, toen uitgerekend in het midden van deze ’vuile’ verkiezingscampagne bekend werd dat Roemenië en de EU formeel het laatste onderhandelingshoofdstuk hebben afgesloten voor toetreding in 2007.

Weliswaar zal de EU streng volgen of alle regels en bepalingen ook daadwerkelijk worden ingevoerd, maar theoretisch is Roemenië gereed voor de EU, luidt de boodschap vanuit Brussel. Adrian Nastase, die de integratie in de EU nadrukkelijk in zijn campagne gebruikt, accepteerde die avond voor het eerst een televisiedebat met oppositieleider Traian Basescu, waarbij hij handig munt probeerde te slaan uit de kennelijke steun van de Europese Unie.

Sabina Fati, politiek analist en publicist voor de krant Evenimentul Zilei, nuanceert het beeld van ruggensteun voor Adrian Nastase door te verwijzen naar de mogelijke effecten van de in stenoschrift opgestelde verslagen van discussies binnen Nastases partij PSD. Deze verslagen van vergaderingen lekten vlak voor de eerste verkiezingsronde uit. „Uit de aantekeningen blijkt duidelijk hoe de regeringspartij onder leiding van Adrian Nastase de afgelopen vier jaar niet alleen een belangrijk deel van de pers, maar ook justitie aan zich heeft onderworpen door te jongleren met dossiers van politieke tegenstanders en belastende zaken van de eigen PSD-clientèle te verdoezelen.”

De verslagen zijn reeds beland in Brussel, waar ze, zoals EU-vertegenwoordiger Jonathan Scheele recentelijk suggereerde, serieus zijn besproken. „Corruptie op hoog niveau is een term die dit jaar voor het eerst voorkomt in het EU-landenrapport over Roemenië en het is een fenomeen dat zich heeft ontwikkeld met medeweten van Adrian Nastase, dat blijkt uit diezelfde verslagen”, meent Fati. In haar optiek zou een en ander kunnen leiden tot een concrete vertraging in de voorbereiding voor de toetreding van Roemenië tot de EU. Bovendien zou, „als de EU geloof hecht aan de beschuldigingen van massieve verkiezingsfraude, Roemenië ook in politiek opzicht in diskrediet kunnen raken.”

Oppositieleider Traian Basescu scoort in haar ogen een stuk beter. Hij maakt zich sterk voor bestrijding van de corruptie, volgens velen overigens schier onbegonnen werk. „Corruptie tast de nationale veiligheid aan”, roept Basescu en als het aan hem ligt gaat de Opperste Veiligheidsraad van het Land, waarvan de president voorzitter is, zich concreet met deze problematiek bezighouden. Met het oog hierop wil Basescu ook de geheime diensten versterken.

Fati: „Met betrekking tot de politieke criteria van Kopenhagen heeft Roemenië een stap terug gedaan. Zo heeft de EU de politieke inmenging in justitieaangelegenheden en de druk op de massamedia meermalen bekritiseerd, evenals de inefficiëntie van de staatsinstellingen in de strijd tegen corruptie. Een eventuele zege van de leider van de Alliantie PNL-PD bij de presidentsverkiezingen zou de situatie in het land in evenwicht brengen. Hij zou het establishment, dat zijn controle over alles neigt uit te breiden, volgens het model van een totalitaire staat, kapotmaken en de staatsinstellingen die dienen toe te zien op naleving van de wet weer tot leven wekken. Met een rechtse president en een linkse regering heeft Roemenië meer kansen om vooruit te komen dan in de hypothese van het aanblijven van de huidige kliek die wordt gecontroleerd door de postcommunistische partij die de afgelopen vier jaar aan de macht is geweest.”

Thorpe, Fati en andere waarnemers zijn het erover eens dat het zeer spannend kan worden zondag. Bij de eerste ronde haalde Adrian Nastase 7 procent meer stemmen dan Traian Basescu. Eerder deze week werd bovendien bekend dat de Hongaarse minderheid (bijna 7 procent van de bevolking) haar steun geeft aan Nastase, in ruil voor zware ministeries in een eventueel met PSD-PUR te vormen kabinet. Anderzijds lijken de aanhangers van de radicale Partij Groot-Roemenië (12 procent) meer gecharmeerd van Traian Basescu. De vraag is ook wat zwevende kiezers doen. Per saldo: een minimaal verschil. Het klinkt misschien wat cynisch, maar ook de mogelijkheid van nieuwe fraude is niet denkbeeldig.

De auteur oud-docent Roemeens aan de Universiteit van Amsterdam, redacteur van het Roemenië Bulletin en actief als tolk-vertaler. )