Volgens de verantwoordelijk bewindslieden Jetten (Klimaat en Energie) en Vijlbrief (Mijnbouw) is het doel van het ingrijpen van de overheid tweeledig. Enerzijds is het doel om op termijn in Nederland niet langer afhankelijk te zijn van Russisch gas. Anderzijds wil de regering zekerheid dat de gasopslagen komende winter voldoende gevuld zijn. Normaliter starten marktpartijen vanaf 1 april met het vullen van de gasopslagen. Ze kopen in de zomer gas in tegen relatief lage prijzen; in de winter liggen de prijzen doorgaans hoger. Nu is de situatie omgekeerd. De gasprijs is momenteel ongekend hoog, mogelijk ligt die in de winter lager. De omstandigheden zorgen ervoor dat marktpartijen uiterst voorzichtig zijn om gasopslagen te vullen. De risico’s op hoge verliezen zijn te groot.

Wat kan de overheid op korte termijn doen?

Er zijn een aantal opties waar het kabinet op korte termijn uit zal kiezen. De overheid kan prijsrisico’s voor marktpartijen afdekken. De Staat vergoedt hen dan –een deel van– het verschil tussen de inkoopprijs en de prijs waartegen ze het verkopen. Andere maatregelen waartoe het kabinet kan besluiten zijn: marktpartijen verplichten de gasvoorraden tot op zekere hoogte te vullen of de gasopslagen laten vullen door een door de overheid aan te wijzen partij.

Aan elk van deze maatregelen hangt een prijskaartje. Minister Jetten schat in dat het tegen de huidige gasprijzen 6 tot 7 miljard euro kost om de gasopslagen te vullen.

De overheid wil voor komende winter ook extra inzetten op LNG; vloeibaar aardgas. De afgelopen maanden is dat ook volop gebeurd. Gasunie ziet volgens minister Jetten mogelijkheden om twee keer zoveel LNG te importeren als nu mogelijk is: 24 miljard m3 in plaats van de huidige 12 miljard m3 per jaar. Daarvoor is naast meer capaciteit in de Rotterdamse haven ook een drijvende LNG-terminal in Eemshaven (Groningen) nodig.

En op langere termijn?

Gelet op de huidige omstandigheden vindt minister Jetten dat de energietransitie sneller moet. Daarom wil hij sneller huur- en koopwoningen isoleren, meer groen gas produceren en sneller meer duurzame energie opwekken door zonnepanelen en windmolens.

En Groningen?

Ook met de huidige gasprijs is meer gas uit Groningen niet aan de orde. Volgens staatssecretaris Vijlbrief is Gronings gas „ultimum remedium”: laatste redmiddel.

Voor de Groningers had de staatssecretaris dit keer juist een verzachtende boodschap in petto. Eerder waarschuwde vertrekkend minister Blok dat er dit gasjaar bijna dubbel zo veel gas uit Groningen nodig zou zijn. Mede vanwege de zachte winter schat de staatssecretaris in dat er dit jaar 4,6 miljard m3 nodig is. Dat is iets meer dan de 3,9 miljard m3 waar de Groningers bij de aanvang van het gasjaar op rekenden.