Aanhang Joesjtsjenko viert doorvoeren hervormingen
KIEV, 9 dec. (AP) - De tienduizenden aanhangers van oppositieleider Viktor Joesjtsjenko die al bijna drie weken het centrum van de Oekraense hoofdstad Kiev bevolken, hebben woensdag tot diep in de nacht de goedkeuring door het parlement van een reeks hervormingen in de kieswet en de grondwet gevierd.
Volgens de in het oranje geklede massa op het Onafhankelijkheidsplein maken de hervormingen de weg vrij voor vrije en eerlijke verkiezingen op 26 december, die Joesjtsjenko zal winnen.
De aanvaarding van de wijzigingen door het parlement, die een compromis inhouden tussen regering en oppositie, kwam woensdag als een verrassing na dagen van politiek gemanoeuvreer en straatprotesten. Analisten vermoedden dan ook dat het kamp van oppositieleider Viktor Joesjtsjenko tot de slotsom is gekomen dat het land niet gediend is met nog meer onrust. Een nog langere voortzetting van de bezetting van het centrum van Kiev zou bovendien het imago van Joesjtsjenko kunnen schaden met het oog op de nieuwe verkiezingsronde op tweede kerstdag.
De wetswijzingen werden met 402 tegen 21 stemmen en negentien onthoudingen aangenomen. Toen president Leonid Koetsjma er zijn handtekening onder plaatste steeg er gejuich op in het parlement. ’Oekrane heeft de afgelopen honderd jaar meer dan eens een crisis doorgemaakt, maar gezond verstand zorgde er altijd voor dat er een oplossing werd gevonden’, zei Koetsjma.
De oppositie had geëist dat de kieswet en de samenstelling van de kiesraad gewijzigd zouden worden, om te voorkomen dat er bij de nieuwe tweede ronde van de verkiezingen weer op grote schaal wordt gefraudeerd. Zo wilde zij een verbod op het machtigen van mensen om een stem uit te brengen voor iemand anders, omdat daar het meest mee is gefraudeerd. De regeringsgezinde partijen wilden daar alleen mee instemmen als ook de in de grondwet vastgelegde macht van de president zou worden ingeperkt en die van het parlement verruimd. De oppositie was daar eigenlijk tegen.
Volgens de grondwetswijziging wordt nu een aantal bevoegdheden van de president, waaronder de benoeming van ministers, met ingang van 2006 naar het parlement overgeheveld. De president houdt vetorecht over de belangrijkste drie posten - de premier en de ministers van buitenlandse zaken en defensie.
Hoewel de oppositie bij de onderhandelingen over het compromis wel degelijk onder druk had gestaan, werd het besluit van het parlement door de aanhang van Joesjtsjenko onthaald als een eerste overwinning. Toen Joesjtsjenko woensdagavond zijn inmiddels vaste stek op het podium op het Onafhankelijkheidsplein innam om de menigte toe te spreken, riepen de demonstranten in koor: ’Goed gedaan, goed gedaan!’. De oppositieleider prees zijn aanhangers voor hun uithoudingsvermogen. ’In de afgelopen zeventien dagen hebben we een nieuw land gekregen’, zei hij tegen de in oranje gehulde menigte. ’We hebben ons gerealiseerd dat we een Europees land zijn.’
Joesjtsjenko bedankte naast zijn aanhangers ook de politie en het leger omdat ze de demonstranten de afgelopen weken geen haar hebben gekrenkt. ’Ik dank de mensen in uniform omdat ze in deze moeilijke tijd aan de kant van de bevolking stonden. Bedankt voor het niet aanraken van de trekker’, zei hij.
Oleksandr Moroz van de Socialistische Partij, die zich voor de tweede verkiezingsronde van 21 november achter Joesjtsjenko schaarde, zei dat nu een akkoord is gesloten de oppositieaanhangers in Kiev hun blokkade van overheidsgebouwen zouden opheffen. Maar Joesjtsjenko zelf riep zijn aanhang woensdagavond op hun tentenkamp in het centrum van de stad te reorganiseren en hun wake vooral voort te zetten.
Aanhangers van Joesjtsjenko die al weken voor het presidentieel kantoor staan, zwoeren ook hun blokkade in stand te houden. ’We geven de blokkade pas op als Joesjtsjenko hier is genstalleerd’, zei een van de demonstranten.
De oppositie wilde ook ontslag voor premier Viktor Janoekovitsj, die aanvankelijk als winnaar van de verkiezingen werd aangewezen, maar wiens overwinning later door het hooggerechtshof ongeldig werd verklaard. Koetsjma heeft dat echter geweigerd en het parlement heeft zich er verder niet over uitgesproken.
Janoekovitsj, zei op een campagnebijeenkomst in Oost-Oekrane niet blij te zijn met het compromis dat het parlement had bereikt. Hij noemde het een ’zachte staatsgreep’. ’Alle besluiten zijn onder druk genomen’, aldus Janoekovitsj.