Een huurder die meerdere jaren meer dan een derde van zijn maandelijkse netto-inkomen betaalt aan huur wordt een duurhuurder genoemd. Een ‘dure’ huur betalen is meestal geen vrijwillige keus. Omdat de rente zo laag is, hebben de meesten van deze duurhuurders de wens om een eigen woning te kopen. Alleen: een hypotheek rondkrijgen is een probleem. En dat is best vreemd, omdat de maandelijkse hypotheeklasten vaak fors lager liggen dan de huidige huurkosten.

De duurhuurproblematiek is een maatschappelijk probleem. Gelukkig is er sinds januari vanuit de Nationale Hypotheekgarantie een proef gestart waarbij mensen toch een hypotheek krijgen. Het betreft een vervolg op een eerder initiatief van geldverstrekker BLG Wonen.

De proef is beperkt tot duizend hypotheken of een periode van twee jaar. De doelgroep duurhuurders wordt geschat op 349.000 huishoudens. Ik verwacht dan ook dat het aantal van duizend hypotheken snel gehaald zal worden.

Uiteraard zijn er spelregels om in aanmerking te komen voor een maatwerkhypotheek. Je kunt niet eenvoudig zeggen dat als je 1200 euro betaalt aan huur, je ook 1200 euro aan hypotheek kunt betalen. Een eigenaar betaalt namelijk eigenaarslasten en heeft onderhoudskosten. Deze correctiefactor is afhankelijk van de prijs van het huis dat je koopt. In de genoemde kwestie zal een maximale hypotheeklast van rond de 921 euro ongeveer overeenkomen met de correctiefactor.

Er zijn meer voorwaarden. Om in aanmerking te komen voor een hypotheek, moet je minimaal drie jaar een dure huur betalen. Ook mag je niet hebben ingeteerd op je spaargeld. Zowel het inkomen als het vermogen moeten een stabiele ontwikkeling laten zien. Ook mag er de afgelopen drie jaar geen sprake zijn geweest van huurbetalingsachterstanden. Verder mag je maar een derde hogere lasten hebben dan volgens de gebruikelijke normen is toegestaan. De bank kijkt dus naar bewezen betaalgedrag en neemt dat als uitgangspunt bij de beoordeling van de vraag of een hypotheek verantwoord is.

Is dit alleen maar te duiden als een positieve ontwikkeling? Enerzijds ben ik blij met deze oplossing: ik kan mijn klanten in sommige gevallen beter maatwerk bieden. Maar er is terecht ook veel kritiek. Als deze mogelijkheid breed toegepast gaat worden, werkt het uiteindelijk prijsopdrijvend. Voor woningbezitters is dit fijn, maar starters die later op de woningmarkt komen, staan dan nog verder op achterstand.

Verder betalen duurhuurders een ongezond deel van hun inkomen aan woonlasten. Met de mogelijkheid tot een hypotheek ga je een koper een ongezond deel van zijn inkomen aan woonlasten laten dragen. Dit neemt niet weg dat er persoonlijke situaties zijn waarin het afsluiten van een hypotheek toch als verantwoord te duiden is. Een uiteindelijke oplossing voor de vastgelopen woningmarkt is het helaas niet.

De auteur is financieel planner MFP