Keuze voor Máxima kostte kroonprins bijna het koningschap
Als Willem-Alexander geëist had dat zijn schoonvader twintig jaar geleden aanwezig was bij zijn huwelijk, was hij waarschijnlijk nooit koning geworden. Dat blijkt uit de vierdelige documentaire ”Een Porseleinen Huwelijk”.
Eigenlijk wilde de kroonprins zijn geliefde Máxima in januari 2001 in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires ten huwelijk vragen. Koningin Beatrix verzette zich tegen die plannen, blijkt uit niet eerder openbaar gemaakte notities van diplomaat Max van der Stoel. Toenmalig premier Kok had Van der Stoel gevraagd als onderhandelaar in de kwestie rond Jorge Zorreguieta. Máxima’s vader was omstreden omdat hij in de regering zat tijdens de dictatuur in Argentinië. In die periode verdwenen talloze politieke tegenstanders van het regime.
In een gesprek met koningin en kroonprins maakt Kok duidelijk dat Máxima’s vader niet welkom is op de bruiloft, woensdag 20 jaar geleden. Anders zal hij het parlement geen toestemming vragen voor het huwelijk. De prins voelt zich voor het blok gezet. Ook zijn moeder schrikt erg van Koks stellingname.
De kroonprins kiest in eerste instantie zijn eigen weg. Nee, hij vliegt niet naar Argentinië voor een aanzoek. Enkele dagen later horen Máxima en hij de bevindingen aan van Michiel Baud. De hoogleraar heeft in het diepste geheim onderzoek gedaan naar het verleden van Máxima’s vader. Zijn conclusie: het is onmogelijk dat Zorreguieta als minister van Landbouw niets wist van de martelingen en verdwijningen tijdens het beruchte regime.
Diezelfde middag gaat Willem-Alexander op z’n knieën. Niet in Máxima’s geboorteplaats, maar op de bevroren vijver van Paleis Huis ten Bosch. Of hij ooit toestemming krijgt om met haar te trouwen, weet hij dan nog niet.
Tranen
Het paar is overtuigd van de liefde tot elkaar, vertelt ook ds. Carel Ter Linden, die op 2 februari 2002 het huwelijk kerkelijk bevestigt. Vooraf spreekt hij met het stel over de tekst van de vragen waarop ze hun jawoord willen geven. Bij de woorden ”totdat de dood u scheidt” werpt de predikant tegen dat sommige mensen dat nogal stevig vinden. „Omdat het ook kan dat je het niet redt met elkaar.” Willem-Alexander is echter duidelijk: „O nee, wij wel.” Hij wil die woorden er echt bij.
Zo gebeurt het, zonder dat Máxima’s ouders ter plekke zijn. Al is Zorreguieta op een bepaalde manier méér aanwezig dan als hij op de eerste rij naast koningin Beatrix had gezeten, zoals royaltyjournalist Marc van der Linden in de documentaire zegt. In de muziek, in de tranen van zijn dochter.
Het besluit om weg te blijven ging niet zonder slag of stoot. Opvallend genoeg bewijzen de aantekeningen en gespreksverslagen van Kok en Van der Stoel dat er behoorlijke druk op Máxima’s vader nodig was. Terwijl de prins en de premier altijd verklaarden dat het Zorreguieta’s eigen beslissing was om afwezig te zijn bij de bruiloft van zijn dochter. „Er heeft helemaal niemand druk gezet”, zei Willem-Alexander zelfs.
Van der Stoel moet urenlang inpraten op de toekomstige schoonvader van de kroonprins om uit te leggen welke emoties zijn verleden in Nederland oproepen. Zorreguieta kan zich daar moeilijk in verplaatsen: wat is het probleem? Hij wist toch niets van de misdaden die zijn regering beging?
Ook zou hij volgens een geheim gespreksverslag vrezen voor zijn sociale positie in Argentinië, en er niet van overtuigd zijn dat wegblijven het beste voor Máxima was. Onderhandelaar Van der Stoel is echter van meet af aan overtuigd van de uitkomst van zijn opdracht. „Mijn vader was iemand van principes”, zegt zoon Scipio daarover. Hij is de enige met wie de inmiddels overleden onderhandelaar vertrouwelijk deelde wat er speelde.
Aangifte
Een aangifte tegen de omstreden vader van de bruid hangt intussen dreigend boven de regering. Juridisch lijkt het mogelijk Zorreguieta in Nederland te vervolgen. Maar hoe kan zijn dochter dan de toekomstige koningin zijn?
Kok is onverbiddelijk naar Willem-Alexander: als hij niet buigt, kost dat hem de kroon. Op een hotelkamer in São Paulo laat Van der Stoel Zorreguieta beloven bereid te zijn om weg te blijven bij de bruiloft van zijn eigen dochter. Na afloop belt de onderhandelaar zijn zoon: „Het is door het oog van een naald gegaan.”