Geen akkoord ontslag regering Oekraïne
De Oekraïense regering en oppositie hebben de crisis in hun land nog niet weten te bezweren. In de nacht van maandag op dinsdag is geen akkoord bereikt over het ontslag van de regering, waar de oppositie op had aangedrongen.
Wel wordt de centrale kiescomissie ontslagen en komen er veranderingen in de kieswet. Dat zei president Koetsjma na afloop van rondetafelgesprekken met oppositieleider Viktor Joesjtsjenko, premier Viktor Janoekovitsj en internationale bemiddelaars, zoals EU-buitenlandcoördinator Javier Solana. Maandagavond verwachtte de oppositie nog een snel einde aan de crisis in het voormalige Sowjet-land.
De president weigerde echter de regering te ontslaan, hoewel die sinds een week al geen vertrouwen meer heeft van het parlement. Het Oekraïense parlement komt dinsdagmorgen om 11.00 uur in spoedzitting bijeen om zich te buigen over wijzigingen van de grondwet en kieswet.
De Russische president Poetin zei maandag op zijn beurt dat hij iedere nieuwe president van Oekraïne zal accepteren. Hij zegde ook toe verder te willen bemiddelen om de al weken durende crisis in de voormalige Sowjetstaat op te lossen, zonder dat Moskou zich met interne Oekraïense zaken zal bemoeien.
Poetin reageerde maandag met zijn woorden voor het eerst op het besluit van het Oekraïense hooggerechtshof afgelopen vrijdag. Dat bepaalde toen dat de tweede ronde van de presidentsverkiezingen van 21 november frauduleus is verlopen en dat ten onrechte de pro-Russische en openlijk door Poetin gesteunde kandidaat, premier Janoekovitsj, als winnaar is uitgeroepen.
De uitspraak van het hof was een nederlaag voor Poetin en een zege voor de pro-westerse Oekraïense oppositie onder aanvoering van Joesjtsjenko. Hij krijgt op 26 december nu een nieuwe kans om aan te tonen dat het volk hem boven Janoekovitsj verkiest. Janoekovitsj onderstreepte maandagavond nog eens dat hij zal meedoen aan de nieuwe stemronde, ondanks druk van naar verluidt ook president Koetsjma om zich terug te trekken.
De uitspraak van het hof leidde direct tot verdere onenigheid tussen de kemphanen in Oekraïne. Kern van het jongste dispuut is het plan van Koetsjma om voor 26 december grondwettelijke hervormingen doorvoeren, die erin voorzien dat zijn opvolger macht moet afstaan aan het parlement en premier.
Het gaat dan onder meer om de bevoegdheid om personen te benoemen op topposities, behalve de posten van premier, minister van Defensie en de bewindsman van Buitenlandse Zaken. De president kan voor die posten mensen voordragen ter goedkeuring door de volksvertegenwoordiging. De premier krijgt in deze opzet een cruciale politieke rol.
De oppositie voelde tot maandag helemaal niets voor deze aanpak, zeker niet omdat ze in de volksvertegenwoordiging in de minderheid is. De groep rond Joesjtsjenko hamerde juist op noodzakelijke hervormingen van de kieswet die het onmogelijk moeten maken dat er opnieuw een crisis als de huidige kan ontstaan.
De oppositie wilde zich tot onvrede van Koetsjma pas over de plannen van de president buigen nadat een nieuwe kieswet door het parlement is aangenomen. Nu zal er dinsdag één pakket op tafel liggen waarin wijzigingsvoorstellen van beide partijen aan de orde komen. Een van de grotere oppositiepartijen, onder leiding van de populaire politica Joelia Timosjenko, heeft overigens al gezegd niet te zullen stemmen dinsdag.