Anticorruptieclub: coronacrisis rookgordijn voor louche deals
De coronacrisis heeft in de EU geleid tot verwatering van regels voor transparantie en verantwoording. Dat werkt corruptie in de hand. Corrupte politici misbruiken het virus als rookgordijn om louche deals te sluiten voor bijvoorbeeld mondkapjes en Covid-19-tests, zegt de gerespecteerde organisatie voor de bestrijding van corruptie Transparency International.
Volgens de internationale non-gouvernementele organisatie hebben regeringen in de EU en de Europese Commissie bijvoorbeeld regels voor openbare aanbestedingen terzijde geschoven om de aanschaf van medisch materiaal voor coronapatiënten te versnellen. Dat heeft de deur opengezet voor misbruik en wanbeheer, concludeert Transparency in een rapport.
Als voorbeeld van hoe het niet moet geeft de organisatie onder meer de affaire aan van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid dat volgens de Algemene Rekenkamer in 2020 onrechtmatig 5,1 miljard euro aan belastinggeld uitgaf aan coronamateriaal als mondkapjes, beademingsapparatuur en testen. Voor 40 procent is niet duidelijk aangetoond wat er met het geld is gebeurd, schreef de rekenkamer toen. De klacht werd later ingetrokken nadat het ministerie een actieplan voorlegde voor beter financieel management. Ook wijst Transparency op corruptieschandalen rond coronadeals in Duitsland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Hongarije.
In de EU is omkoping het meest wijdverbreid in Bulgarije, Hongarije en Roemenië, aldus het rapport. Om dit te meten gebruikt de organisatie een jaarlijkse index waarbij 0 voor ‘zeer corrupt’ en 100 voor ‘erg schoon’ staat. Nederland scoort 82 op deze schaal en staat daarmee op de achtste plek van 180 doorgemeten landen.
De minst corrupte landen ter wereld zijn volgens Transparency International Denemarken, Finland en Nieuw-Zeeland, die alle drie 88 scoren op de index. Onderaan bungelen Zuid-Sudan, Syrië en Somalië.