In Huize Winterdijk vonden de meeste coronabesmettingen plaats in oktober, vertelt bestuurder Cor van de Craats. Daarmee liep het Goudse woonzorgcentrum zo’n anderhalve maand voor op de rest van Nederland. „In oktober kregen 15 van de 160 bewoners corona. Van hen zijn er helaas vier overleden. Vanaf half november testte af en toe nog iemand positief. Momenteel hebben we één besmette bewoner.”

Door de uitbraak van drie maanden geleden gelden nog altijd strenge beperkingen in het woonzorgcentrum. „We organiseren geen activiteiten, we houden geen fysieke weeksluiting en geen gezamenlijke maaltijden. Wel mag er bezoek komen volgens de landelijke norm: twee mensen per dag. Dat heeft als keerzijde dat mensen soms erg eenzaam zijn. Daar maak ik me wel zorgen over.”

De daling van de coronacijfers in Winterdijk ligt volgens Van de Craats niet aan het vaccineren. Er zijn in het woonzorgcentrum maar weinig mensen geprikt. „De maatregelen zullen effect hebben gehad. Die nemen we heel serieus. Daarnaast vertrouwen wij erop dat de Heere alles bestuurt.”

Coronapiek

In woonzorgcentrum Rehoboth in Goes bereikten de besmettingen in oktober en november een hoogtepunt, zegt regiomanager Bauke de Jong. „Van de 64 bewoners hadden zes corona in november en vijf in december. Niemand van hen is overleden. Na december ging het bij ons de goede kant op. Momenteel zijn er geen besmette bewoners.”

Het grillige verloop van de cijfers hangt volgens De Jong samen met de coronasituatie in de provincie. „In november en december waren de cijfers in Zeeland behoorlijk hoog. Als er dan maar één besmet persoon bij ons naar binnen komt, kan het virus zich snel verspreiden onder de bewoners. Toen in de provincie minder mensen positief testten, merkten wij dat ook op onze locaties de cijfers weer omlaag gingen.”

Laag pitje

Ook Salem heeft momenteel geen enkele coronapatiënt in huis. In november waren er wel veel bewoners ziek, maar precieze cijfers heeft woordvoerder Dianne Timmermans niet. Ondanks de verbeterde situatie zijn er nog geen maatregelen versoepeld. „Bewoners mogen per dag één keer bezoek ontvangen van maximaal twee mensen die niet meer dan twee uur binnen mogen zijn. Daarnaast staan de vrijwilligersbijeenkomsten op een laag pitje.”

Ondanks de dalende coronacijfers in de verpleeghuizen is hoogleraar ouderengeneeskunde Cees Hertogh terughoudend met positieve vergezichten. „Landelijk loopt het aantal positieve tests nu snel op. We zien vooral een sterke stijging bij jongeren tussen de 18 en 24. Bij mensen ouder dan 60 zien we die toename momenteel niet.” De boosterprik heeft daar volgens het OMT-lid zeker een aandeel in, maar dat is niet het hele verhaal, zegt hij. „Het kan ook zijn dat het virus pas op een later moment doordringt tot de oudere leeftijdsgroepen. Als we gaan versoepelen, kan het bijna niet anders, want doordat we dan meer contacten hebben, gaat het virus ook meer rond in de samenleving.”

Effectiviteit

Om drie redenen is het spannend hoe de cijfers in de verpleeghuizen zich de komende weken ontwikkelen, zegt Hertogh. „Allereerst zal moeten blijken hoe mild omikron is voor bijzonder kwetsbare mensen. Daarnaast is de vraag hoe goed de booster werkt tegen omikron. Daar komt nog bij dat de meeste verpleeghuisbewoners in december hun booster hebben gehad, dus de effectiviteit tegen besmetting is over een paar weken lager dan nu.”

In verpleeghuizen zijn niet alleen minder coronabesmettingen geconstateerd, ook lijken bewoners minder ziek te worden als ze het virus tóch krijgen. Hertogh plaatst daarbij wel de kanttekening dat sterfgevallen in verpleeghuizen niet allemaal gemeld worden.

Toch lijken verpleeghuisbewoners met corona inderdaad minder ziek te worden. Dat zegt communicatieadviseur Ellen Schuit van Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde. „De booster zorgt voor bescherming tegen een ernstige infectie en ook voor een milder verloop bij een besmetting. Of dat ook te maken heeft met de omikronvariant is niet te zeggen, omdat we niet weten hoe groot het aandeel omikron is in de besmettingen in de verpleeghuizen.”

Overigens is het boosteren van verpleeghuisbewoners ook belangrijk voor het zorgpersoneel, zegt Schuit. „De hoge besmettingscijfers in de samenleving leiden tot een hoog ziekteverzuim onder de verzorgers, zowel vanwege ziekte als vanwege quarantaine. Dat baart ons zorgen, want met gaten in de dienstroosters komt de continuïteit van zorg in het gedrang. De boosterprik, in combinatie met beschermende maatregelen is ook daarom essentieel voor de bewoners van de verpleeghuizen.”