Hij wordt de Harry Potter van de Italiaanse politiek genoemd: Marco Follini, de voorzitter van de rooms-katholieke partij die deel uitmaakt van de regering-Berlusconi. Vrijdag werd de 50-jarige inwoner van Rome geïnstalleerd als vice-premier. Daarmee komt Follini, die alleen omdat hij een bril draagt Harry Potter wordt genoemd, direct onder de vleugels van premier Silvio Berlusconi.

Follini is de elfde wijziging in de ministersploeg sinds Berlusconi in de zomer drie jaar geleden aantrad. Eerder werden driemaal de minister van Buitenlandse Zaken (nu Gianfranco Fini) en een minister van Binnenlandse Zaken vervangen. Hierdoor heeft Berlusconi bijna een geheel nieuw kabinet gevormd. Het doel is om met vereende krachten de oppositie te verslaan. De krant Corriere della Sera noemt het „de totale oorlog, die achttien maanden zal gaan duren.” Dan kiezen de Italianen een nieuwe regering.

Eerder, medio volgend jaar, staan er regionale verkiezingen op het programma. In de peilingen staan Berlusconi en zijn partij er al maanden slecht voor. Hij heeft nu nog maar steun van eenvijfde van de kiezers. Om hen te paaien is vorige week een discutabel pakket van belastinghervormingen doorgevoerd, waarvan de Italianen bij het invullen van hun belastingformulier in het voorjaar van 2006 de positieve gevolgen zullen merken. Dat tegelijkertijd het financieringstekort en het begrotingstekort zullen toenemen zal Berlusconi een zorg zijn.

Berlusconi beloofde vrijdag meer vernieuwingen, die zijn herverkiezing moeten bevorderen. Zo wordt waarschijnlijk het kiesbiljet zodanig aangepast dat het in het voordeel is van bekende gezichten in de politiek. Ook gaat vermoedelijk de wet die reclame en informatie op tv tijdens de verkiezingsperiode democratisch regelt, overboord. Dat is op maat gesneden voor Berlusconi, die geld voor verkiezingspropaganda in overvloed heeft en over drie nationale tv-zenders beschikt.

Al deze aanpassingen moeten leiden tot een „enorm grote overwinning, een lawine van stemmen”, zoals Berlusconi vrijdag met zijn typische branie verklaarde. De belastingverlaging zorgde overigens bijna voor een kabinetscrisis, waarbij Berlusconi’s coalitiegenoten in het stof hebben moeten bijten.

Het eerste slachtoffer werd Marco Follini. Hij moest als zwaargewicht wel zitting nemen in het kabinet na het ontslag van Franco Frattini (die eurocommissaris is geworden). Follini, die een leerling is van de belangrijke christen-democratische politicus Aldo Moro (vermoord in 1978), heeft als fractievoorzitter van zijn kleine rooms-katholieke partij UDC de laatste drie jaar loyaal oppositie gevoerd tegen Berlusconi. Omdat hij verdediger is van sociale politiek en tegenstander van Berlusconi’s belangenconflict als premier-ondernemer, botsten beide mannen geregeld.

De tegenstand voerde Follini zo sterk, dat het leek alsof hij het hoofd van de oppositie was, en niet de linkse partijen buiten de regering. De communistische partijkrant Il Manifesto stak dan ook dankbaar de loftrompet over hem. Maar nu Follini deel gaat uitmaken van de regering, zal zijn rol als ’oppositieleider’ vrijwel zijn uitgespeeld. De mogelijkheid om binnen de regering een tegenstem te hebben, is klein.

Eerder kreeg Gianfranco Fini, de krachtige leider van de op een na grootste coalitiepartij, al de portefeuille van minister van Buitenlandse Zaken aangeboden. Hij is nu meer in het buitenland te vinden dan in Rome. Daarmee is het kabinet-Berlusconi meer dan ooit een ploeg van jaknikkers geworden, waar het alleen maar draait om Silvio Berlusconi.