Felle retoriek smoort in Midden-Oosten gemakkelijk de gematigde stem
Een reporter van de Israëlische televisiezender i24news vroeg jonge Palestijnen onlangs bij de Damascuspoort in Jeruzalem wat ze denken van de terreuraanslagen op Joden die in de buurt plaatsvonden. „Je dwingt ons dit te doen”, zei een jongen.
„Je bezet ons land. Vergeet dat niet.” Op de vraag waarom iemand besluit een aanval uit te oefenen, antwoordde dezelfde persoon: „Hij wil de wereld laten zien dat hij verzet pleegt. Jeruzalem is van ons. Het land is van ons.” Of er dan helemaal geen oplossing is? „Jullie Joden moeten vertrekken. Jullie bezetten ons, slaan kleine kinderen, doden onze mannen, dappere mannen.”
Een andere jongen, waarvan het gezicht onzichtbaar is gemaakt, keurde het neersteken van een Joodse voorbijganger af. „Het doden van één Jood verandert niets. Als we tegen onze vijand vechten moeten we dat doen met educatie, niet met wapens of stenen.”
De Palestijnse hoogleraar en vredesactivist Mohammed S. Dajani Daoudi probeerde de pers er deze week van te overtuigen dat de meeste Palestijnen in die lijn denken. Ze zouden gematigd zijn, vrede willen en het liefst zien dat Israël en de Palestijnen de gesprekken weer opstarten.
Dajani sprak naar aanleiding van een ontmoeting op 28 december tussen de Palestijnse president Mahmoud Abbas en de Israëlische minister van Defensie, Benny Gantz. Dat gebeurde in het huis van Gantz in Rosh Ha’ayin in het midden van Israël. Hoewel het gesprek ging over veiligheidszaken en economie, was het volgens Dajani ook een politiek statement. „Het feit dat ze plaatsvinden is al politiek. Dit versterkt de gematigden.”
Een probleem is volgens Dajani echter dat gematigde Palestijnen zich niet uit durven te spreken omdat ze bang zijn voor de reacties van de extremisten. Deze extremisten zijn tegen ontmoetingen tussen Israëliërs en Palestijnen waarbij gesproken wordt over politiek of andere zaken. Het enige wat deze beweging bereikt, is wantrouwen, conflict en vijandschap.
Ook aan Israëlische zijde liggen onderlinge betrekkingen met de Palestijnen gevoelig. Israëls premier Naftali Bennett zegt niets tegen gesprekken tussen Israël en Palestijnen te hebben als er slechts over veiligheidszaken en economie wordt gesproken. Maar hij en andere rechtse ministers zijn tegen een politieke oplossing op grond van een tweestatenoplossing. Voor sommigen is dat vloeken in de kerk.
Toch gelooft Dajani dat dit soort ontmoetingen op termijn kunnen leiden tot vredesonderhandelingen. Ze bouwen namelijk vertrouwen op. De betrokkenheid van de Verenigde Staten en Europa is volgens de hoogleraar cruciaal bij het faciliteren van contacten. „Het feit dat er in Israël een rechtse regering zit, betekent niet dat de onderhandelingsmogelijkheden zijn verdwenen. Het is heel belangrijk dat de VS er weer bij betrokken raakt. Maar als het puntje bij paaltje komt, hangt het af van de Palestijnen en Israëliërs af om vrede te zoeken en een alomvattende regeling te treffen.”