Weer onrust in grootste stad Kazachstan, vrees voor nieuwe doden
Veiligheidstroepen zijn donderdag opnieuw slaags geraakt met demonstranten in Almaty, de grootste stad van Kazachstan. Volgens journalisten ter plaatse waren er ’s middags explosies en schoten te horen op een van de centrale pleinen in de stad. Ooggetuigen meldden aan het Russische persbureau TASS dat er doden en gewonden zijn gevallen.
In Kazachstan zijn grote protesten uitgebroken omdat brandstof duurder is geworden. De overheid verdubbelde vanaf 1 januari de prijs voor lpg, maar dat leidde tot grote onvrede over de bevolking. Lpg is een belangrijke autobrandstof voor veel Kazachen.
De politie heeft naar eigen zeggen inmiddels bijna 2300 mensen aangehouden. Tientallen betogers zijn gedood door de veiligheidstroepen en er zijn duizenden gewonden. Volgens de politie is het aantal omgekomen politieagenten opgelopen naar 18 en zijn er bijna 748 gewonden onder de ordediensten.
Woensdag gingen duizenden demonstranten de straat op in Almaty. Meerdere overheidsgebouwen vlogen in brand en winkels werden geplunderd. Ook werd de luchthaven van de stad een tijd bezet. Onder de duizenden Kazachen die protesteren zouden ook mensen met vuurwapens zijn.
Naast Almaty zijn er ook in het westen van het uitgestrekte en olierijke land protesten. Er zouden onder meer delen van snelwegen en een spoorlijn zijn geblokkeerd, meldden Russische persbureaus. Het internet is in grote delen van het land platgelegd.
Protesten zijn zeldzaam in de uitgestrekte voormalige Sovjetstaat, die groter is dan West-Europa. De verhoging van de prijs van lpg is teruggedraaid, maar de geest lijkt uit de fles. President Kassym-Jomart Tokajev heeft de hulp van een militaire alliantie van landen uit de regio (CSTO) ingeroepen. Rusland heeft 3000 militairen gestuurd en ook andere landen zoals Armenië en Kirgizië sturen troepen. De onvrede richt zich ook op Tokajevs nog altijd machtige voorganger, Noersoeltan Nazarbajev. Van hem zijn standbeelden omver getrokken.
Internationaal klinken oproepen aan zowel Tokajev als de demonstranten om naar een vreedzame oplossing te zoeken. VN-mensenrechtencommissaris Michelle Bachelet roept de demonstranten op geen geweld te gebruiken, maar met de overheid te praten.
De Amerikaanse minister Antony Blinken (Buitenlandse Zaken) heeft bij zijn Kazachse collega aangedrongen op een „vreedzame” en „rechten respecterende” oplossing. EU-buitenlandchef Josep Borrell maakt zich zorgen over burgerrechten en waarschuwt voor de inzet van buitenlandse troepen.
