Dat blijkt uit een brief die coronaminister Hugo de Jonge zaterdag naar de Tweede Kamer stuurde, naar aanleiding van de aangescherpte coronamaatregelen. In de brief reflecteren de ministeries die gaan over de financiële steunpakketten op het maatregelenpakket.

De ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Financiën zien vaccinatie als „de structurele uitweg” uit de gezondheidscrisis. Zij pleiten daarom voor „scherpere keuzes in het vaccinatiebeleid.” Het advies van de drie ministeries is om „op korte termijn de voor- en nadelen van een vaccinatieplicht in kaart te brengen.”

De ministeries van EZK, SZW en Financiën −in de Kamerbrief ook wel ”de Trojka” genoemd− wijzen in hun sociaaleconomische reflectie op de grote impact van de zaterdag afgekondigde lockdown. De psychische gezondheid van veel Nederlanders staat onder druk, zo benadrukt de Trojka op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Uit onderzoek van het statistiekbureau in september bleek dat 15 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder psychisch ongezond was in de eerste twee kwartalen van 2021. Dat percentage is sinds het CBS begon te meten niet zo hoog geweest.

Een ander punt dat de Trojka te berde brengt, is de impact van de coronamaatregelen op de economie. Winkeliers en horeca draaien normaal gesproken in de laatste weken voor Kerst veel omzet. Die inkomsten lopen zij mis nu winkeliers de deuren per direct moesten sluiten. „Er is onder de radar veel schade”, aldus de ministeries.

Daarnaast zijn financiële steunmaatregelen om ondernemers erdoorheen te helpen op termijn „onhoudbaar”, redeneert de Trojka. De steunpakketten leggen een groot beslag op de overheidsfinanciën en houden bovendien niet-productieve bedrijven in leven, waarschuwen de ministeries. De Trojka sluit zijn reflectie op de coronamaatregelen af met een oproep om onderzoek te doen naar de voor- en nadelen van een vaccinatieplicht.

Helling

„Allerlei zaken waar het kabinet en parlement zich in het verleden uitdrukkelijk over hebben uitgesproken, kunnen zomaar op de helling worden gezet”, reageert Diederik van Dijk, NPV-directeur en lid van de Eerste Kamer voor de SGP. Het wekt weinig vertrouwen dat duidelijke uitspraken over een prikplicht zo snel weer ter discussie staan, vindt Van Dijk. Deze zomer zei coronaminister Hugo de Jonge nog in het Reformatorisch Dagblad: „Geen vaccinatieplicht. Nu niet en nooit niet.”

„Mensen onder druk zetten werkt averechts”, constateert Van Dijk. Hij wijst op onderzoeken die zijn uitgevoerd naar de redenen waarom mensen zich niet laten inenten. Daaruit blijkt dat ongevaccineerden aangeven dat ze zich onder druk gezet voelen. Op basis van vrijwilligheid heeft Nederland een vaccinatiegraad bereikt van bijna 90 procent, benadrukt de SGP’er.

”We prikken ons de crisis uit” is een boodschap die de overheid in haar communicatie beter achterwege kan laten, vindt Van Dijk. „Zo simpel is het niet. Als vaccinatie als de uitweg voor de gezondheidscrisis wordt gepresenteerd, verslechtert de aandacht voor de basismaatregelen. Dat een vaccin de ziektelast tegengaat is evident, maar ook onder gevaccineerden gaat de verspreiding van het virus volop door.”

Wat Van Dijk betreft, is naleving van de basismaatregelen cruciaal. „Dat werkt, kijk maar naar de besmettingscijfers. Als die teruglopen, neemt indirect ook het aantal ziekenhuisopnames af.” Om gewetensvrijheid in stand te houden zouden in de eerste plaats ongevaccineerden zich aan de basismaatregelen moeten houden, aldus Van Dijk. „Vrijheid om niet te vaccineren brengt verantwoordelijkheid met zich mee.”