Aantal lijstcombi’s CU en SGP daalt naar 34
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart is in 34 gemeenten een gecombineerde lijst van CU en SGP op het stembiljet te vinden. In totaal sneuvelde 15 procent van de combi’s uit 2018.
Het betreft, om uiteenlopende redenen, de samenwerkingsverbanden in Albrandswaard, Baarn, Leidschendam-Voorburg, Rotterdam, Schiedam en Veere. In één plaats, te weten Lopik, slaat men de handen juist voor het eerst ineen. Daarmee loopt het aantal combilijsten netto terug met vijf, zo blijkt uit een rondgang van het Reformatorisch Dagblad.
De SGP zegt in een reactie het te betreuren als de teruggang „in de praktijk leidt tot een verdere marginalisering van de christelijke politiek.” Volgens de partij heeft samenwerking vaak meerwaarde, bijvoorbeeld doordat samen één zetel gehaald kan worden, of doordat de mogelijkheid om een wethouder te leveren groter wordt.
„Waar het ons gezamenlijk verder helpt, werken we graag samen aan onze missie”, aldus de CU. „En dat gaat op heel veel plekken ook heel erg goed.” Tegelijkertijd is het „vanuit beide kanten geen vaststaand gegeven” dat een combilijst daarom altijd blijft. „Samenwerking moet iedere keer weer een bewuste, positieve keuze zijn als die ons gezamenlijk verder helpt. Die vraag ligt ook lokaal dus weer iedere vier jaar op tafel, waarbij er vaak voor wordt gekozen om de samenwerking opnieuw aan te gaan.”
Volgens de CU kunnen „veranderende omstandigheden” er echter toe leiden dat die samenwerking niet opnieuw, of op een andere manier wordt aangegaan.
Advies
Bij beide partijen moet het landelijk bestuur een wens om samen te werken bekrachtigen. Bij de CU heeft bekrachtiging duidelijk meer voeten in de aarde dan bij de SGP. Het landelijke CU-bestuur kijkt „nadrukkelijk ook naar de lokale situatie.”
Wel is het zo, aldus de partij, dat de lokale afdelingen er zelf verantwoordelijk voor zijn „hoe zij lokaal impact hebben met hun idealen. Lokale CU-leden maken hierin een keuze. Landelijk adviseren we hen, zelfstandig of in een combinatie, altijd op maat.” De partij wijst erop dat in de samenwerkingsovereenkomst die beide partijen ondertekenen, staat dat men elke vier jaar de samenwerking evalueert.
Op basis van de informatie die het RD ontving, ontstaat het beeld dat het landelijke ChristenUnie-bestuur inderdaad wisselend adviseert over samenwerking met de SGP.
De SGP zegt dat op basis van de reacties die zij vanuit het land ontvangen hun beeld is dat de CU „soms kritischer is gaan kijken naar samenwerking met de SGP.”
Volgens Willemien Treurniet, voorzitter van de CU in Veere, hanteert het landelijke CU-bestuur de lijn „als het kan zelfstandig deelnemen.” Echter, in het merendeel van gemeenten met een combilijst kan de ChristenUnie op eigen benen staan, maar blijft samenwerking desondanks bestaan. Van de 39 combilijsten die in 2018 op het stembiljet stonden, haalden er 14 één zetel. Van de zes combi’s die zijn gesneuveld, haalden er in 2018 vijf één zetel; in Veere behaalde het samenwerkingsverband vijf zetels.
Bij de SGP is bekrachtiging in de praktijk „over het algemeen een formaliteit”, laat de partij weten. Lokale SGP’ers maken „primair” de afweging of samenwerking meerwaarde heeft. „De besluitvorming om bij de gemeenteraadsverkiezingen met de ChristenUnie samen te werken is gedecentraliseerd.” Criteria voor lokale besturen zijn onder meer de noodzaak van samenwerking (of de SGP zelfstandig een zetel kan halen) en de inhoud van het verkiezingsprogramma.
Warm
Vorige maand werd bekend dat de ChristenUnie in Rotterdam de verkiezingen van 2022 ingaat zonder de SGP, maar wel toestaat dat er zeven SGP’ers op de ChristenUnie-lijst staan. Warm van die constructie wordt de landelijke SGP niet. SGP-partijvoorzitter Dick van Meeuwen zegt dat van een gelijkwaardige samenwerking geen sprake meer is. „Iedereen zal begrijpen dat wij dit soort constructies zoveel mogelijk willen voorkomen.”
