Prof. Baars bij presentatie boek Brooks: Volle zekerheid geeft vreugde
„Ook iemand zonder zekerheid van het geloof kan zalig worden, maar de volle zekerheid geeft vreugde”, aldus prof. dr. A. Baars donderdagavond tijdens een digitale boekpresentatie.
Via een livestream werd de uitgave ”De hemel op aarde” van de Engelse puritein Thomas Brooks (1608-1680) gepresenteerd. Het boek is opnieuw in het Nederlands vertaald en uitgegeven bij De Banier.
Het boek van Brooks verschijnt als deel 10 in de serie ”Puriteinse klassieken”. Aan de wieg van deze serie stonden Wim Kranendonk, voorheen uitgever van De Banier, en prof. dr. A. Baars, emeritus hoogleraar aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA). In de serie verschenen onder andere ”De Christenreis” en ”De Christinnereis” van John Bunyan, waarvoor prof. Baars de inleiding schreef. Deze kondigde donderdag aan dat volgend jaar ”De Heilige Oorlog” van Bunyan in de serie verschijnt.
Ook voor het boek van Brooks schreef prof. Baars de inleiding. Tijdens de presentatie ging de puriteinenkenner in op vragen van uitgever Evert Barten van De Banier en van kijkers van de livestream. Hij stelde daarbij dat in de natijd van de Reformatie en in de tijd van de gereformeerde orthodoxie steeds meer de vraag naar de zekerheid van het geloof ging spelen. Gereformeerde en puriteinse theologen gingen op deze kwestie in. Het boek van Brooks krijgt in dat rijtje wat prof. Baars betreft een ereplaats.
Extra weldaad
Hij noemde als kern dat het geloof zekerheid geeft en dat de volle zekerheid van het geloof een extra weldaad is, een toevoeging aan het geloof. Hij vindt het daaruit volgende onderscheid tussen wezen en welwezen van het geloof „niet in alle opzichten gelukkig.” „Elk geloof heeft iets van zekerheid. Dat staat in zondag 7 van de Heidelbergse Catechismus.” De hoogleraar wees er vervolgens op dat de Westminster Catechismus in twee aparte artikelen spreekt over het geloof en over de volle verzekerdheid ervan. „Door de volle zekerheid worden wij ervan overtuigd dat het echt zo is. Brooks legt er de nadruk op dat iedere gelovige daarnaar heeft te staan.”
Hij noemde het hoofdstuk over Gods gewone weg om Zijn kinderen tot zekerheid te brengen „overtuigend.” Prof. Baars: „Ook iemand zonder die zekerheid kan zalig worden, maar de volle zekerheid geeft vreugde. Het boek is bedoeld om mensen de weg te wijzen hoe ze die zekerheid kunnen ontvangen.”
Hij wees erop dat Brooks pastoraal is. „Hij schrijft dat iemand genade kan hebben en het niet weet omdat hij zijn ziel niet doorzoekt. Uit nauwkeurig onderzoek kan menigeen opmaken dat de omstandigheden beter zijn dan men denkt. „Klaag niet langer, veroordeel uzelf niet tot de hel, onderzoek wat de Heere voor u heeft gedaan en nog doet.” De vrucht van de zekerheid is de ontmoeting met Christus in het verborgene, zo stelt Brooks. Christus bewijst in het verborgene Zijn goedertierenheid aan Zijn volk.”
Bang
Een luisteraar vroeg hoe het komt dat de zekerheid van het geloof in reformatorische kring dikwijls gewantrouwd wordt. Prof. Baars antwoordde dat het te maken kan hebben met de leer van de veronderstelde wedergeboorte in de vroegere Gereformeerde Kerken en ook met huidige evangelische groepen waar gemakkelijk gezegd wordt dat men wedergeboren is. „Men is bang geworden om al te gemakkelijk over de zekerheid te spreken. Het gevaar is wel dat er te weinig nadruk wordt gelegd op de Bijbelse notie van de volle zekerheid.”
Naar aanleiding van een opmerking van de vertaalster zei prof. Baars dat Brooks veel aandacht heeft voor de levensheiliging zonder evenwel plichten op te leggen. Verder hadden de puriteinen volgens hem een sterk besef van de realiteit van de toorn van God over de zonde. „Ze ontmaskerden de zonde en riepen zondaren ertoe op niet te volharden in de zonde en met ernst de Heere te zoeken.”
De titel ”De hemel op aarde” voor het boek van Brooks is volgens prof. Baars goed gekozen. „De volle zekerheid van het geloof is een voorsmaak van de hemel.” In dat verband las uitgever Evert Barten een passage voor waarin Brooks schrijft dat zekerheid van het geloof heel nuttig is in tijden van verwarring en verandering. „De zekerheid is voor de gelovige als een ark waarin hij, net als Noach, rustig en kalm neerzit in alle verwarring en verwoesting, opschudding en onrust.”
