Volgens de New York Times is het aantal doden door een overdosis in de VS sinds 2015 verdubbeld. President Joe Biden sprak van een epidemie die niet vergeten mag worden tijdens de nog voortdurende strijd tegen het coronapandemie. In het budget voor zijn Amerikaanse reddingsplan is 1,5 miljard dollar uitgetrokken voor preventie en aanpak van deze problemen en voor andere verslavingszorg.

Hoewel de meest recente gegevens, tot september, een vertraagde toename laten zien, wijst de lugubere drempel van 100.000 doden volgens de experts op een nationale gezondheidscrisis. De omvang ervan wordt volgens de deskundigen zowel overschaduwd door de Covid-19-pandemie als erdoor versterkt.

„Dit zijn aantallen die we nooit eerder hebben gezien”, zei Nora Volkov, directeur van het Nationaal Instituut Drugsmisbruik. De gevolgen zijn extra groot doordat de meeste slachtoffers vallen in de categorie 25 tot 55 jaar, mensen in de bloei van hun werkzame leven. „Ze laten vrienden, familie en kinderen achter, dus dat heeft veel consequenties in de nasleep. Het is een grote uitdaging voor onze samenleving”.

Het fors gestegen dodental is voor een belangrijk deel te wijten aan het gebruik van zware synthetische opioïden, zoals de pijnstiller fentanyl, die honderd keer zo sterk is als morfine. Maar ook methamfetamine, cocaïne, heroïne en andere pijnmedicatie op voorschrift maakten meer slachtoffers.

Volgens Volkov kiezen sommige drugsgebruikers bewust voor fentanyl, maar anderen waren dat helemaal niet van plan. „Het werd hun gewoon verkocht, en het risico van een overdosis is erg hoog. Veel mensen overlijden zonder te weten wat ze hebben ingenomen”. Haar collega Andrew Kolodny schetste de verontrustende situatie scherper door te zeggen dat tieners routineus al een zware, verslavende pijnstiller pakken „wanneer hun verstandskiezen doorkomen”.