Adviesgroep: VN moeten effectiever ingrijpen
De VN moeten in de toekomst sneller en effectiever ingrijpen bij „internationale dreigingen.” Dat vermindert het risico dat sommige VN-lidstaten hun eigen weg gaan.
Dat is een van de belangrijkste aanbevelingen van een internationale adviesgroep aan VN-secretaris-generaal Kofi Annan voor dringende hervormingen van de volkerenorganisatie.
Verder wordt geadviseerd om de VN-Veiligheidsraad uit te breiden van 15 tot 24 leden. Dat kan volgens de groep gebeuren op twee manieren. Naast de huidige vijf permanente leden van de Veiligheidsraad (China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en de VS), die over een vetorecht beschikken, zouden er zes nieuwe permanente leden bij moeten komen die niet over een vetorecht beschikken. De rest van de groep zou voor twee jaar worden benoemd.
De andere mogelijkheid is om naast eerdergenoemde vijf permanente leden acht semi-permanente lidstaten te benoemen voor vier jaar. Daar zouden twee Afrikaanse landen bij moeten zijn, twee landen uit Azië, twee Europese landen en twee landen uit Noord- of Zuid-Amerika. Landen als Duitsland en Japan mikken op het eerste model, dat hun een permanente zetel in de Veiligheidsraad zou verschaffen. Zo’n hervorming moet goedgekeurd worden door tweederde van de 191 leden van de VN.
De groep die dit advies donderdag aan VN-secretaris-generaal Kofi Annan presenteert, staat onder leiding van Thailands oud-premier Anand Panyarachun. Men treft verder bekende namen aan als Gro Harlem Brundtland (oud-premier van Noorwegen), Sadako Ogata (Japan, voormalig hoge commissaris voor de vluchtelingen) en Brent Scowcroft (voormalig nationaal veiligheidsadviseur van president Bush senior). Sommige leden van de groep pleitten voor een eigen VN-leger om in te zetten voor vredesmissies, maar dit idee werd uiteindelijk als „onrealistisch” verworpen.
De groep adviseert dat de VN in de toekomst sneller ingrijpen wanneer landen „de verantwoordelijkheid om hun eigen burgers te beschermen verwaarlozen.” Het kan daarbij gaan om militaire dreigingen of concrete conflicten, maar ook om het uitbreken van epidemieën of milieurampen. Het beginsel van niet-inmenging in de interne aangelegenheden van lidstaten mag humanitair of politiek ingrijpen niet langer verhinderen, zo meent de groep. Nadat Kofi Annan de aanbevelingen heeft bestudeerd worden zij doorgestuurd naar alle VN-lidstaten.