Een video van ruim anderhalf uur over het haken van een roze konijntje, daar ​moet je even voor gaan zitten. Op een witte ondergrond worden alle benodigdheden uitgestald. Schaar, garen, naalden, spelden en natuurlijk de haaknaald. Er klinkt een rustige vrouwenstem. „Als je dikker garen gebruikt, wordt je konijn dikker.” In deze hoek van YouTube zijn de dingen nog simpel en overzichtelijk.

Tientallen minuten lang is er niets anders te zien dan een paar handen, een haaknaald en roze garen. Mimi het konijn groeit zienderogen. Voor de leek is het een hele toer. De vrouwenstem, kalm als een bosmeer op een nevelige herfstochtend, geeft doorlopend aanwijzingen. „Een vaste en dan verminderen.” Dit is andere koek dan een Kamerdebat of een verhandeling over duistere machinaties. Verminderen, daar draait het allemaal om. Bent u overprikkeld, ziet u de toekomst somber in: bekijk haakvideo’s.

De handen doen in stilte hun werk. Na een uur wordt het konijn een oor aangenaaid. En nog een. „Ik plaats het oortje met kopspelden op de goede plek.” Het luistert nauw: tussen toer 2 en 7. Behalve oortjes heeft Mimi een „lijfje”, een „hoofdje” en „voetjes” – spreken in verkleinwoorden, waar vind je het nog? Boven in beeld verschijnt plots de kop van een grijze kat. Ze snuffelt even en verdwijnt weer. De video loopt inmiddels anderhalf uur. Tijd voor het staartje. En dan nog het bandje om het oortje. En het rode strikje.

„Mimi het konijntje is helemaal klaar.” Zonder uitroepteken. Geen opwinding of trots, het bosmeer blijft vlak als een spiegel. Waar op YouTube de emotie regeert en de ogen van de vloggers uitpuilen, blijft in deze knutselvideo alles klein. Stille tevredenheid, meer niet. In haar zuurstokroze onschuld laveert Mimi tussen eigenwaan en doemdenken; de klippen en draaikolken van de YouTube-wereld. In gezelschap van een geel kuikentje, een „heel kleine schattige koala” en een „heel lieve ezel.” De patronen kun je vinden op mariskavos.nl.

De in 2018 geüploade video op het account DIY Fluffies werd meer dan 100.000 keer bekeken. Opvallend is dat Mariska Vos eerder in haar carrière wapens ontwierp voor het apocalyptische schietspel Killzone, zoals haar website vermeldt. Het kan verkeren.

Tongval

„Hallo lieve mensen, ik ga een zwevend herfststuk maken.” Een zwarte metalen bak op pootjes en een vochtig blok steekschuim vormen de basis. „Dan ga ik beginnen met de takjes.” De takken hebben „leuke, schattige puntjes”, die je niet graag wilt afknippen. Dan liever het harde deel van de tak, dat kan desnoods gemist worden.

Workshopleidster Ineke Zeeuw, in zwarte jurk, komt al snel handen tekort. „Hé Linda, wil jij mij even helpen?” Er klinken voetstappen, rechts in beeld verschijnt een „handje erbij.” De hand houdt de takken bijeen. „Dan doe ik even deze vastbinden, doe ik gewoon even met wikkeldraad.” De tongval is Zuid-Hollands, het timbre zonnig. Na drie minuten is er al „een heel leuk beginnetje.”

De video duurt twintig minuten. Groen van de pistache, dat vult lekker, en het springt. De takjes wijzen naar buiten. Het mag heel luchtig, om ruimte te houden voor leuke pompoenen. De Turkse muts wordt vastgezet met een prikker; daarvoor kerft Ineke de onderkant van de pompoen. Het mesje is bot, er zit geen puntje meer aan. In beeld verschijnt ondertiteling: „Even lekker tobben”, knipoog. De pompoenen mogen naar buiten kijken.

Tijd voor de bloemen. Twee heel mooie gerbera’s. Sierpeen met bordeauxrode schermen, Daucus carota Dara. Prachtige rozen. En een hortensia. Ineke houdt het graag heel compact. Als het herfststuk dan ouder wordt en indroogt, hebben de bloemen steun aan elkaar. Symmetrisch hoeft het niet te zijn, wel in balans. De Daucus carota Dara krijgt een plekje tussen de roos en de gerbera. „Hupsakee”, klinkt het fluisterend. Hortensia vult rondom de leemtes.

Na twaalf minuten kan het nog steeds beter. Mos en malusappels ontbreken nog. Er komt een grote kram aan te pas, van 6 centimeter. Zo, nog wat bolmos. „Schattig.” De randjes en de hoekjes worden opgevuld met platmos. „Zodat we niet in een leeg bakje kijken.” Eigenwijze stukjes touw om de takjes completeren het geheel.

Negentien minuten. Kijken naar bloemschikken is rustgevend. Buiten valt het gele lindeblad, regen tikt tegen het raam, de kachel snort. Ineke is helemaal blij en hoopt dat wij, lieve mensen, het herfststuk ook leuk vinden. „En vergeet niet je te abonneren hè, op m’n kanaal. Nou, groetjes! Doei, doeg!”

Karakter

We schakelen naar een ander genre, van knutselen naar klussen. De DIY’s heten hier how-to’s. Hoe schaaf je massief hout vlak? Voor welk zaagwerk gebruik je welk blad? Hoe maak je een bijenhotel? Meubelmaker Jan Gunneweg gaat „eens effetjes uitleggen” hoe je een verstek zaagt en sterk verlijmt. Hij is omringd door hout, machines en gereedschap. „Happiness by nature” is zijn motto. Jan 
–grijze werkbroek, zwart T-shirt, oordoppen aan een koord om de nek– staat boven de materie. Het trucje dat hij gaat uitleggen, kent voor hem geen geheimen.

Zijn voorkomen mag stoer en mannelijk zijn, de jonge meubelmaker werkt vanuit een fijngevoelige filosofie. Met zijn houten voorwerpen wil hij mens en natuur in harmonie brengen. Hout is een natuurlijk materiaal, warm en sterk, het heeft karakter. Jan wordt er gelukkig van.

De twaalf minuten durende uitlegvideo werd 93.000 keer bekeken. Jan maakt een houten bakje. Met potlood wijzend op de hoeken: „Ik wil dat hier 45 graden vanaf gaat, en daar, en daar. En dan gaan we dat even verlijmen.” De zaag staat in een hoek van 45 graden, eigenlijk ietsjes verder. „Echt een fractie, hoor.” Hij haalt de zaag „effe een beetje naar beneden.” Op een briefje staat een formule, om het iets makkelijker te maken: „De maat van de geleider + 4 millimeter = de dikte die je weg zaagt.” Jan pakt zijn rolmaat erbij.

Na wat berekenen is het tijd voor een proefje. De oordopjes gaan in. Geraas. De machine zaagt. „Een heel mooie, strakke vouw”, oordeelt Jan. Om dan de zaag toch nog iets bij te stellen. De meubelmaker geeft tip na tip, alles meteen illustrerend. Je moet het hout goed op de zaagtafel drukken, „maar denk eraan dat je met je handen niet ín je zaag duwt, want dat is dus link.” De vakman doet voor hoe het wel moet, het loopt gesmeerd.

Jan gaat voor strak, scherp, perfect. Voor de kijker ligt de lat hoog. „Nou, succes. En tot de volgende keer.”