Coronapas geen waterdicht systeem
De coronapas, het schild dat de afstandsregel moet vervangen, vertoont barsten. Controle erop is matig, en de pas zelf is bepaald niet waterdicht. Vier vragen.
Is de coronapas sterk genoeg om de verdedigingswal van de afstandsregel te vervangen?
Daar lijkt het niet op. Het aantal besmettingen neemt fors toe. Het RIVM registreerde de afgelopen zeven dagen bijna 60 procent meer besmettingen dan de week ervoor. De stijging heeft behalve met het seizoenseffect alles te maken met het afschaffen van de verplichte anderhalvemeterregel op 25 september. De coronapas blijkt niet sterk genoeg om het coronavirus, dat door de versoepeling vrijer spel krijgt, te weren.
Waarom is de coronapas geen krachtig schild?
Een van de redenen is dat horecaondernemers hun gasten niet altijd controleren. Slechts bij twee derde van de bezoeken aan restaurants en cafés wordt gevraagd de QR-code te tonen, bleek donderdag uit onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS. In sportkantines wordt maar bij een op de drie gevallen gecontroleerd. Bij theatervoorstellingen, muziekevenementen en sportwedstrijden gebeurt dat meestal wel.
Het Rijk heeft 45 miljoen euro aan de verschillende veiligheidsregio’s beschikbaar gesteld voor het controleren op de coronapas. Zo steekt regio Nijmegen een deel van het geld in het betalen van overuren die gemeentelijke handhavers moeten maken, laat woordvoerster Sandra Bronkhorst desgevraagd weten. Een ander deel van het geld steekt de gemeente in het optuigen van een polsbandjessysteem, dat in onder meer Breda en Arnhem al is opgezet. Mensen kunnen op een centrale locatie een polsbandje halen na vertoon van hun CoronaCheck-app en een identiteitsbewijs. Met het polsbandje hebben ze toegang tot de horeca. In andere regio’s kunnen ondernemers met het overheidsgeld een controleur inschakelen.
Gemeenten geven nauwelijks waarschuwingen aan horecazaken die de handhaving niet op orde hebben, meldde NU.nl vrijdag na een rondgang langs de vijf grootste steden. In Amsterdam zijn sinds de invoering van de coronapas veertien waarschuwingen uitgedeeld, in andere steden gaat het om een verwaarloosbaar aantal.
Gesjoemel met valse QR-codes draagt ook niet bij aan de effectiviteit van de coronapas. Via een website, die inmiddels uit de lucht is gehaald, konden mensen een vals coronatoegangsbewijs gebruiken, berichtte de NOS donderdag. Eind vorige maand kwam ook al fraude aan het licht: meerdere GGD-medewerkers bleken valse vaccinatieregistraties te hebben aangemaakt. Omdat het technisch niet mogelijk is de valse QR-codes in de CoronaCheck-app in te trekken, kunnen mensen deze blijven gebruiken.
Stel dat ondernemers streng controleren op het toegangsbewijs en mensen niet frauderen. Kan de coronapas dan alle besmettingen voorkomen?
Nee. De coronapas voorkomt lang niet alle besmettingen. Gevaccineerden kunnen namelijk ook besmet raken, zeker als ze langere tijd geleden zijn ingeënt. Na vier maanden is de bescherming van het Pfizervaccin tegen een besmetting met de deltavariant nog maar 53 procent, bleek begin oktober uit Amerikaans onderzoek. Na vijf tot zeven maanden is de effectiviteit gekelderd tot een schamele 20 procent, volgens ander onderzoek uit Qatar. Israëlische gegevens laten vergelijkbare resultaten zien: na zes maanden is de bescherming tegen een infectie slechts 16 procent. Vaccinatie beschermt dan nog wel goed tegen ernstige ziekte.
Zou het niet beter zijn ook de gevaccineerden te testen voor toegang?
Dat zou zeker beter zijn. OMT-lid Andreas Voss adviseerde dat in juli al. Minister Hugo de Jonge wil daar echter niet aan. Op de persconferentie van 13 augustus legde hij uit waarom: „Dan is het veel minder aantrekkelijk om je te laten vaccineren, want als je je toch nog tot sint-juttemis moet laten testen voordat je ergens naar binnen mag, waarom zou je je dan laten vaccineren? Kortom, het doet niets goeds met de vaccinatiebereidheid.”
