Situatie in Oekraïne nog zeer gespannen
De bekendmaking van de officiële uitslag van de Oekraïense presidentsverkiezingen heeft het land weinig rust gebracht. De centrale kiescommissie maakte woensdagmiddag bekend dat de pro-Russische kandidaat Janoekovitsj de uiteindelijke winnaar is geworden.
Janoekovitsj won de verkiezingen met 49,46 procent van de stemmen. Zijn liberale tegenhanger Joesjtsjenko kreeg 46,61 procent van de stemmen. De kiescommissie bleek echter ook verdeeld over de uitslag, want van de vijftien leden onthielden vier zich van stemming.
De oppositie erkent de uitslag niet en beschuldigt de overheid ervan te hebben gefraudeerd bij de verkiezingen van zondag en het tellen van de stemmen. „Het illegale besluit van de kiescommissie plaatst ons land op de rand van een burgeroorlog", aldus de westers georiënteerde politicus tegenover demonstranten voor het presidentiële paleis in Kiev.
Winnaar Janoekovitsj verklaarde dat hij geen nepoverwinning wil en de uitslag pas zal aanvaarden als de rechtmatigheid en geloofwaardigheid ervan vaststaan. Een van politieke medestanders van Joesjtsjenko, Julia Timosjenko, verklaarde dat de oppositie het Hooggerechtshof zal vragen de uitslag te verwerpen.
Ondertussen heeft de Oekraïense oppositieleider opgeroepen tot een algemene staking. Die moet alle wegen, vliegvelden en treinstations in het immense land ontoegankelijk maken. „We zullen ze niet op hun gemak Oekraïne laten verwoesten", aldus een van de oppositieleden.
Tot dusverre zijn er nog geen meldingen geweest van geweld tussen oproerpolitie en Joesjtsjenko-aanhangers. De vrees bestaat evenwel dat dit niet lang op zich laat wachten. Een overheidsgebouw in Kiev is al door 2000 demonstranten bestormd. Oppositieleider Joesjtsjenko beschuldigt de overheid ervan een gewelddadige onderdrukking voor te bereiden. Hij riep militairen en politie op geen geweld te gebruiken tegen de demonstranten.
De vertrekkende president Leonid Koetsjma waarschuwde voor een mogelijke burgeroorlog in Oekraïne. Hij zei beide politici te hebben gevraagd tot overleg te komen. Joesjtsjenko is pas bereid te onderhandelen als zijn tegenstander toegeeft dat de regering heeft geknoeid met de verkiezingen. Koetsjma riep verder de wereldgemeenschap op zich niet met de situatie in zijn land te bemoeien.
Uit de hele wereld is kritiek gekomen op de gang van zaken in Oekraïne. De Amerikaanse regering heeft laten weten de officiële uitslag niet te erkennen. Het Witte Huis dreigde eerder al dat de relatie tussen de Verenigde Staten en Oekraïne „in gevaar is" als de regering in Kiev niet toegeeft aan de wens van het volk. Ook de Canadese regering zei de uitslag niet te erkennen.
Nederland heeft namens de Europese Unie oud-diplomaat Biegman naar Oekraïne gestuurd om daar een oproep tot kalmte te doen en Kiev ervan te weerhouden geweld te gebruiken. De Europese Unie had eerder de kiescommissie verzocht geen definitieve uitslag te publiceren, voordat was nagegaan hoe de volksraadpleging in zijn werk is gegaan en waarop de uitslagen zijn gebaseerd. De EU dringt ook aan op een onderzoek over de berichten van verkiezingsfraude.
De Russische president Poetin heeft zijn eerdere felicitaties aan winnaar Janoekovitsj ingetrokken. Hij verklaarde neutraal te zijn in deze kwestie en de officiële resultaten af te wachten.