Volgens de zes punten tellende aanklacht heeft hij zich tussen juli en november van dat jaar schuldig gemaakt aan moord, uitroeiing, vervolging, het onmenselijk behandelen van personen, het terroriseren van de burgerbevolking en het met geweld verdrijven van mensen. De aanklagers hebben hem dan ook genocide (volkerenmoord), medewerking aan genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden ten laste gelegd.

Na de verovering door Bosnisch-Servische troepen van de -door de VN als veilig bestempelde- enclave Srebrenica vermoordden militairen en politiemensen naar schatting meer dan 7000 moslimmannen en jongens.

De nu 47-jarige voormalige docent Nikolic was in 1995 kapitein van de Bratunac-brigade, een militaire eenheid die direct was betrokken bij de massale executies. Volgens de aanklagers was Nikolic uit hoofde van zijn functie verantwoordelijk voor alle gevangengenomen en gedode Bosnische moslims in het operatiegebied van zijn brigade. Ook houden ze hem verantwoordelijk voor de massale moord op moslims die de Bratunac-eenheid aan de Zvornik-brigade overleverde.

Nikolic was na het begin van de belegering van Srebrenica aanwezig bij een aantal ontmoetingen tussen de Bosnisch-Servische generaal Ratko Mladic en overste Ton Karremans, de luitenant-kolonel die de leiding had over het bataljon Dutchbatters dat voor de bescherming van de moslimenclave verantwoordelijk was.

De rol van Dutchbat in de val van Srebrenica en de massamoord die daarop volgde zijn onderwerp van een omvangrijke studie door het Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), dat volgende week aan de Nederlandse regering wordt overhandigd.

Nikolic, woensdag gehuld in een zwarte leren jas, hoorde uiterlijk onbewogen de achttien pagina’s tellende aanklacht aan toen de griffier van de strafkamer deze voorlas. Na een korte schorsing verklaarde hij op elk afzonderlijk punt van de aanklacht onschuldig te zijn.

Nikolic liet weten verbaasd te zijn over zijn arrestatie, onder de ogen van zijn familie. „Had ik de mogelijkheid gekregen, was ik geïnformeerd, dan had ik mezelf vrijwillig overgegeven aan het tribunaal”, aldus de vader van twee kinderen. Hij had naar eigen zeggen al jaren geleden aan onderzoekers van het VN-hof in Banja Luka laten weten dat hij zichzelf, indien gewenst, vrijwillig zou melden.

Voormalige Servische leiders die samen met ex-president Slobodan Milosevic zijn aangeklaagd door het Joegoslavië-tribunaal, hebben woensdag laten weten dat ze zich niet zullen laten uitleveren. De Servische regering heeft de Verenigde Staten hun uitlevering toegezegd om financiële steun te krijgen.

Het federale parlement van Joegoslavië heeft nog niet tot samenwerking besloten. Tegenstanders van de uitlevering van verdachten aan het VN-tribunaal, onder wie president Vojislav Kostunica, grijpen dat aan om zich tegen het Servische beleid te verzetten. De Servische regering, die wel tot uitlevering wil overgaan, zegt echter dat er geen tijd is om te wachten op een besluit van het federale parlement. Het Amerikaanse Congres had de regering tot 31 maart de tijd gegeven om verdachten aan te houden, maar heeft de beloofde financiële steun nog niet definitief ingetrokken.