De gemeente Nunspeet, waartoe Elspeet behoort, kleurt al ruim een week donkerrood op de coronakaart. Landelijk is het de gemeente met verhoudingsgewijs de meeste dagelijkse besmettingen: gemiddeld 88 per 100.000 inwoners over de afgelopen zeven dagen. De gemeente laat daarmee plaatsen als Lelystad (24), Staphorst (23) en Rhenen (18) ver achter zich.

Toch merkt niet iedereen er veel van. „In mijn familie heeft niemand corona”, zegt Els (69). Ze weet van één recent sterfgeval, van iemand die „waarschijnlijk” aan een coronaprik is overleden.

De 75-jarige Henk kent wel meerdere mensen met corona. Onder hen bevindt zich iemand die bij de bakker werkt en een aantal personeelsleden van de PLUS supermarkt.

Het hoge aantal besmettingen was reden voor burgemeester Breunis van de Weerd om een brief aan de inwoners van de gemeente te schrijven met een oproep zich goed aan de regels te houden. Ook wees hij in de brief op de mogelijkheid een coronaprik te halen.

Els heeft geen brief gehad. „O ja, de buren hoorde ik erover.”

Woordvoerster van de burgemeester Marriët de Zwaan laat desgevraagd weten dat de brief niet huis aan huis werd bezorgd, maar wel wordt verspreid via lokale bladen, kranten en sociale media.

Geloofsovertuiging

Henk, boodschappenbezorger bij de PLUS, kan zich opwinden over het feit dat de burgemeester zelf niet is ingeënt. De burgemeester heeft vanwege geloofsovertuigingen moeite met vaccinatie.

Henk heeft daar op zich wel begrip voor, maar niet voor deze keuze van iemand „die verantwoordelijk is voor de bewoners.”

Heidi Kok vindt dat Van de Weerd zelf moet weten of hij een prik gaat halen, zegt ze vanachter de toonbank van drogisterij De Brink. Haar collega’s Marjon en Marieke knikken instemmend.

Hechte gemeenschap

Grote vraag is hoe het virus zo snel om zich heen kon grijpen in Elspeet. Marieke denkt dat dat te maken heeft met de hechte gemeenschap. Meerdere familieleden van haar wonen in het dorp. „Als het virus eenmaal in een familie is, kan het snel rondgaan.”

Heidi denkt dat de media Elspeet bijzonder op het oog hebben omdat de plaats veel reformatorische christenen telt. „Ik ben er zó klaar mee dat kerken altijd de schuld krijgen”, zegt de verkoopster enigszins verontwaardigd vanachter een plastic spatscherm.

Een aantal klanten loopt door de winkel, zónder mondkapje maar wel op gepaste afstand.

In Elspeet gaat het verhaal dat de plaatselijke gereformeerde gemeente de bron is van de corona-uitbraak. Pieter Wiegel, directeur van de Eben-Haëzerschool 200 meter bij de drogist vandaan, kan dat op basis van de cijfers niet ontkennen. „Zeker weten doe ik het niet, dat is de taak van de GGD”, zegt hij aan zijn bureau. Aan de muur achter hem hangt een reusachtig gewei van een edelhert.

Op zijn school, die voornamelijk bestaat uit leerlingen van de gereformeerde gemeente, waren er vorige week 45 besmettingen. Bij de twee andere Elspeetse basisscholen –de hervormde Boaz-Jachinschool en de christelijke Da Costaschool– waren er die week maar enkele besmettingen.

Het aantal besmettingen in de gemeente Nunspeet begon vanaf vrijdag 27 augustus toe te nemen, drie dagen voordat de basisscholen opengingen. De eerste uitbraak moet dus ergens buiten de school zijn geweest, denkt Wiegel. „Onze school heeft waarschijnlijk wel bijgedragen aan de verspreiding van het virus.”

Vorige week moesten groepen 3, 6 en 7 van de Eben-Haëzerschool naar huis worden gestuurd vanwege corona. Wiegel: „We hebben overwogen om de school dicht te doen. Het heeft erom gehangen. Uiteindelijk heeft de GGD toch geadviseerd de school open te houden.”

Deze leerlingen zijn inmiddels weer terug, maar nu zitten vier andere groepen thuis: 1, 2, 4 en 5.

In de Boaz-Jachinschool, 650 meter verderop, zitten groepen 2, 5 en 6 thuis vanwege een aantal coronabesmettingen. Directeur Geert de Ruiter vermoedt dat de besmettingen het topje van de ijsberg vormen, zegt hij aan de telefoon. „De ene na de andere groep moet naar huis. Ik vraag me af of dat werkt op deze manier. Met de GGD stemmen we af of we de school moeten dichtgooien.”

Wiegel is terughoudend met het tijdelijk sluiten van de hele school. Hij is bang dat er telkens opnieuw uitbraken zullen plaatsvinden en dat de school het ene moment dicht moet, het andere moment weer open kan. „Corona houdt hier gigantisch huis.”

Versoepelen

Het OMT adviseert het ministerie van Volksgezondheid om per 20 september de coronaregels voor scholen te versoepelen, meldde Trouw maandag. Vanaf dan hoeven leerlingen alleen nog maar thuis te blijven als ze in nauw contact zijn geweest met een besmet kind.

De Ruiter vraagt zich af hoe scholen de plannen daadwerkelijk vorm kunnen geven. „Als leerkracht moet je dan van alle kinderen bijhouden wie met wie nauw contact heeft gehad. In de klas, in de pauzes. Je zou dan moeten rekenen vanaf twee dagen voordat de klachten begonnen. Dat lijkt me erg lastig.”

Wiegel is niet zo blij met het bericht van het OMT. „Het zaait veel onrust. Iedereen doet alsof het al helemaal beklonken is, terwijl het nog maar om een advies gaat. Ouders bellen met de vraag wat we gaan doen.”

De achterliggende gedachte –dat je gezonde kinderen niet thuis wilt houden–, begrijpt hij. Tegelijk denkt hij dat als er een kind besmet blijkt, hij intussen al meerdere klasgenoten kan hebben besmet. „Wanneer stuur je dan een klas naar huis? Bij twee, drie of meer besmettingen?”

Schoolprestaties

Op de Da Costaschool in Elspeet hoefden nog geen klassen naar huis te worden gestuurd, zegt directeur Albert Magré desgevraagd. „Gelukkig maar. Fysiek onderwijs is veel beter voor kinderen en hun ouders dan thuisonderwijs.”

Voor de zomervakantie zat de school wel maanden dicht vanwege de lockdowns. Op sociaal-emotioneel vlak misten de kinderen veel, zegt Magré.

Toch ziet hij niet alleen nadelen. „Qua schoolprestaties deden kinderen het helemaal niet verkeerd. Ook heeft het thuisonderwijs de zelfstandigheid van kinderen in de bovenbouw vergroot.”